Булутли ҳисоблашлар (Cloud computing) (2 соат) Режа

1.1.-расм. Булутли технологиялар
Булутли ҳисоблашнинг учта шакли мавжуд: Давлат булутлар, хусусий булутлар ва гибрид булутлар.
Давлат булутларга мисоллар - Amazon Elastic COMPUTE Cloud (EC2), IBMнинг Blue Cloud, Sun Cloud, Google App engine ва Windows Azure ҳизматлар ташкилотини ўз ичига олади.
Фойдаланувчилар учун, кенг миқёсдаги энг яхши иқтисодий фойда беради булутлар турлари, созлаш учун иловаарат, дастур ва тармоқли кенглиги харажатларини провайдер билан қопланган булутлар ҳисобланади. Бу ҳақи-бошига-фойдаланиш модель экан ва этказилган фақат харажатлар ишлатилади қувватига асосланган.
Баъзи чеклашлар борки, жамоат булутларни ҳар бирини ташкил этиш учун энг мувофиқ бўлиши мумкин бўлганларигина олинади. Модел хосил қилиш, конфигурацияни, хавфсизлик ва CLA ўзига хос хусусиятини чеклайди мумкин камроқдан-идеал йўқлиги қоидаларга бўйсунади.
Хусусий булутлар мослашувчан бўлиб, автоматлаштириш ва мониторинглаштириш имкониятини беради. Хусусий булутлар кўламини одатда иқтисодиёт жиҳатдан қиммат бўлиши мумкин. Бу кичик ва ўрта бизнес учун қўлланилади.

2.2. Булутли сақлаш моделлари

Булутли хизматларнинг деярли барчасига киришни булут хизмати орқали олиш мумкин. Бозор томонидан таклиф қилинган булутли тизимлар хизматга йўналтирилган: уларнинг асосий вазифаси фойдаланувчига сифатли хизмат кўрсатишдир.
Булутли ҳисоблаш билан боғлиқ бўлган барча нарсалар одатда ааS сўзи “as a Service” деб аталади. Бу "хизмат сифатида", яъни "хизмат сифатида" деган маънони англатади.
Хизматларни тақдим этишнинг бир нечта моделлари мавжуд:
Iaas - Information-as-a-Service ("маълумот хизмат сифатида") - мижозларга турли хил IТ-ресурсларни тақдим этиш. Одатда, Iaas модели виртуал сервер, сақлаш, тармоқ инфратузилмасини тақдим қилишни ўз ичига олади. Iaas фойдаланувчига хизматни созлаш учун кенг имконият беради, аммо шу билан бирга, хизмат кўрсатишни қийинлаштиради.
PaaS - Process-as-a-Service ("жараён хизмат сифатида ") - дастурий таъминот платформасига киришни таъминлайди. Фойдаланувчилар ушбу платформа асосида ўзларининг амалий дастурларини яратишлари ва жойлаштириши мумкин, улар пастки даражадаги ресурсларни бошқариш (операцион тизим, маълумотларни сақлаш ва бошқалар) га кириш ҳуқуқига эга. Ҳар бир аниқ платформанинг сезиларли фарқлар туфайли, битта PaaS эчимидан бошқасига кўчириш имконсиздир. Бу ҳақиқат баъзи провайдерларни универсал PaaS интерфейсини ишлаб чиқиш ҳақида ўйлашга мажбур қилади.
SaaS - Storage-as-a-Service ("сақлаш хизмат сифатида") - дастурий таъминотни таъминлайди. Ушбу моделда фойдаланувчилар фақат тармоқ орқали керакли дастурларнинг ишлашига кириш ҳуқуқига эга бўладилар. SaaS модели аллақачон ҳужжатларни таҳрирлаш ва тақдимот қилиш, лойиҳаларни бошқариш учун аризаларни топшириш учун ишлатилади