Buxgalteriya lit

2-§. Buxgalteriya hisobida mahsulot tannarxini
kalkulatsiya qilish
Har bir xo‘jalik yurituvchi subyekt  ishlab chiqargan
mahsulotining bahosini aniqlab, sotish uchun tayyorgarlik
ko‘radi.  Mahsulot  tannarxini  aniqlash  maqsadida
kalkulatsiya  qilinadi.  Kalkulatsiya  qilishda  ma’lum  bir
mahsulot ishlab chiqarish uchun sarf qilinadigan xarajatlar
rejalashtiriladi va bir dona ishlab chiqariladigan mahsulotga
taalluqli bo‘lgan sarf-xarajatlar rejasi hisob-kitob qilinadi.
Ishlab chiqarilishi zarur bo‘lgan mahsulotning reja tannarxi
deb,  mahsulotni  ishlab  chiqarish  uchun  ko‘zda  tutilgan
xarajatlar yig‘indisiga aytiladi. Ishlab chiqarish jarayonida
mahsulotning  rejadagi  tannarxi  bilan  haqiqiy  tannarxi
o‘rtasida farq kelib chiqishi mumkin. Agar mahsulotning
haqiqiy    tannarxi  reja  tannarxidan  past  bo‘lsa,  aytish
mumkinki, ishlab chiqaruvchi ilg‘or texnologiyadan foyda-
lanish  hisobiga  mahsulot  tannarxini  arzonlashtirib,  o‘z
foydasini oshirishga erishgan. Ishlab chiqarilgan mahsu-
lotning tannarxi rejadagi tannarxdan yuqori bo‘lsa, u hol-
da korxona mahsulotni ishlab chiqarishda qo‘shimcha xa-
rajatlarga yo‘l qo‘ygan, deb baholash mumkin.
O‘z navbatida, mahsulot ishlab chiqarishda sarf qilin-
gan xarajatlar, asosan, ikkiga bo‘linadi:

---

84