|
Texnika xavfsizligi mehnat qilish uchun xavfsiz sharoit yaratishga qaratilgan chora-tadbirlar sistemasidan iborat.Sexlarda qo’lga igna kirib ketishi, qo’lni nimadir kesib olishi, mashinalarning kiyim yoki sochni o’rab ketishi, dazmol yoki presslarda biron joy ko’yib qolishi, tugma yoki igna parchalari uchib yuzga tegishi natijasida ishlovchilar jarohatlanib qolishi mumkin. Texnika xavfsizligi qoidalari noxushlik va baxtsiz hodisalarning oldini olishga xizmat qiladi.
Qo’l va mashina operatsiyalarida ishlovchilar quyidagi qoidalarga rioya qilishlari lozim:
Ish bajarayotganda ziyrak bo’lish kerak.
Mashina asbob va moslamalarning ishga yaroqligini tekshirib turish lozim.
Simlarga ip, latta, simchalar osmaslik kerak.
Tugma qadash mashinasida ishlaganda saqlash ekranidan foydalanish zarur.
Elektr dvigatelni o’chirmasdan mashinaga moy surtish, uni tozalash, mashina shkiviga tasma kiydirish man etiladi.
O’z ish o’rnini toza tutish lozim. Asboblar sochilib yotmasligi, qaychi va iplar mashinaning aylanayotgan qismlari yoniga qo’yilmasligi kerak;
Ish o’rinlari orasidagi yo’lni to’smaslik lozim.
Elektr dazmolda ish boshlashdan oldin shnur izolyatsiyasini tekshirish lozim.
Dazmolning, rubilnikning, shtepsel rozetkasining, vilkaning tok o’tkazuvchi qismlariga qo’l tekkizmaslik kerak.
Ishlayotganda shnur dazmolga tegib turmasligi kerak.
Pressda ishlashda uning yaroqligini, to’siq borligini, korpusning yerga ulanganligini, elektr qismida izolyatsiya borligini tekshirish kerak. Buzuq pressda ishlash man etiladi.
Qo’lniyostiqlariorasidaqolishidanehtiyotbo’lishlozim.
Ishlayotgan pressni nazoratsiz qoldirish mumkin emas.
Buyumni namlayotganda suvni apparatlarga va termorostlagichga tushirmaslik kerak.
Ish tugagach pressni to’xtatib, ish o’rnini yig’ishtirish kerak.
Chilangarlik operatsiyalari sovuq metallni kesish jarayonlarini bildiradi. Ular qo'lda ham, mexanizatsiyalashgan asbob yordamida ham amalga oshiriladi. Chilangarlik ishining maqsadi - ishlov beriladigan qismga rasmda ko'rsatilgan shakli, o'lchami va sirtini berishdir. Bajarilgan chilangar ishining sifati chilangarning mahorati va mahoratiga, ishlatiladigan asboblarga va ishlov beriladigan materialga bog'liq.
Çilingir texnologiyasi bir qator operatsiyalarni o'z ichiga oladi, ular: metallarni markalash, kesish, to'g'rilash va burish, metallarni arra va qaychi bilan kesish, qoziq, burg'ulash, burg'ulash va o'rash teshiklari, tishli, perchinli, qirqish, lapalash va laklash, lehimlash va kalaylashni o'z ichiga oladi. , rulmanni to'ldirish, yopishtirish orqali bog'lash va hk.
Metall qismlarni chilangar usulda ishlab chiqarishda (qayta ishlashda) asosiy operatsiyalar ma'lum tartibda bajariladi, bunda bitta operatsiya boshqasidan oldin amalga oshiriladi.
Birinchidan, ishlov beriladigan qismni ishlab chiqarish yoki to'g'rilash uchun chilangar operatsiyalari bajariladi: kesish, to'g'rilash, burish, buni tayyorgarlik deb atash mumkin. Keyinchalik, ishlov beriladigan qismni asosiy qayta ishlash amalga oshiriladi. Ko'pgina hollarda, bu kesish va to'ldirish operatsiyalari bo'lib, natijada ishlov beriladigan qismdan metallning ortiqcha qatlamlari chiqariladi va u rasmda ko'rsatilganlarga yaqin yoki mos keladigan sirtlarning shakli, o'lchamlari va holatini oladi.
Mashinaning shunday qismlari ham borki, ularni qayta ishlash uchun qirqish, lapalash, qoqish va h.k. operatsiyalari talab qilinadi, bunda ishlab chiqarilayotgan qismdan ingichka metall qatlamlari chiqariladi. Bundan tashqari, buyumni ishlab chiqarish jarayonida, agar kerak bo'lsa, uni boshqa qismga ulash mumkin, u bilan birga u keyingi ishlov berishga to'g'ri keladi. Buning uchun burg'ulash, suv quyish, qoqish, perchinlash, lehimlash va h.k. operatsiyalari bajariladi.
Fayl ishlov beriladigan qism (ishlov berilgan) yuzasining nisbatan yuqori aniqligi va past pürüzlülüğünü ta'minlaydigan ko'p qirrali kesish asbobidir. Kesish uchun ruxsatnomalar kichik - 0,5 dan 0,025 mm gacha. Qayta ishlash xatosi 0,2 dan 0,05 mm gacha va ba'zi hollarda - 0,005 mm gacha bo'lishi mumkin. Fayl-bu ma'lum bir profil va uzunlikdagi po'latdan yasalgan panjaradir, uning yuzasida "kesma (kesish)" bor. Kesma kesma shaklidagi kesma shaklidagi kichik va o'tkir tishlar hosil qiladi. tish, konus burchagi odatda 70 °, tırmık burchagi (y) - 16 ° gacha, tozalash burchagi (a) - 32 dan 40 ° gacha.Yagona kesimli fayllar butun tirqish uzunligi bo'ylab keng talaşlarni olib tashlaydi. Ular yumshoq metallarni quyishda ishlatiladi. Ikki pog'onali fayllar po'lat, quyma temir va boshqa qattiq materiallarni quyishda ishlatiladi, chunki kesma ishlarni engillashtiradigan chiplarni maydalaydi. ShX15 va 13X xromli po'latdan yasalgan. Tishlarni kesgandan so'ng, fayllar issiqlik bilan ishlov beriladi. Fayl tutqichlari odatda yog'ochdan (qayin, chinor, kul va boshqa turlardan) tayyorlanadi. Fayllar quyidagi guruhlarga bo'linadi: umumiy maqsad, maxsus maqsadli, igna fayllari, rasps, mashina fayllari. Umumiy maqsadli fayllar umumiy chilangarlik ishlari uchun ishlatiladi. 1 sm uzunlikdagi chiziqlar soniga ko'ra, fayllar 6 ta raqamga bo'linadi:
No 0 va 1-gachasi (pichoq) fayllari eng katta tishlarga ega va 0,5-0,2 mm xato bilan qo'pol (qo'pol) fayllarni qo'yish uchun ishlatiladi.
No 2 va 3-chi (shaxsiy) chiviqli fayllar 0,15-0,02 mm xatolikdagi qismlarni nozik to'ldirish uchun ishlatiladi.
Mahsulotlarni oxirgi aniq ishlov berish uchun 4 va 5 -sonli (baxmal) chiziqli fayllar ishlatiladi. Qayta ishlash xatosi - 0,01-0,005 mm.
Fayllarning uzunligi 100 dan 400 mm gacha bo'lishi mumkin. Kesma shakli bo'yicha ular yassi, kvadrat, uchburchak, dumaloq, yarim doira, romb va arra bo'laklarga bo'linadi.
Kichik o'lchamli fayllar - ignali fayllar kichik qismlarni qayta ishlash uchun ishlatiladi. Ular 5 santimetr uzunlikdagi 1 sm uzunlikdagi kesmalar soni 20 dan 112 gacha.
Qattiq po'lat va qattiq qotishmalarni qayta ishlash maxsus fayllar yordamida amalga oshiriladi, uning po'lat tayog'iga sun'iy olmos donalari o'rnatiladi.
Metallni topshirishda sharoitlarni yaxshilash va mehnat unumdorligini oshirish mexanizatsiyalashgan (elektr va pnevmatik) fayllar yordamida amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
