Дастурлаш асослари

import – moduldan import.
is –xotirani bitta joyida 2 ta obyektni jo`natsa bo`ladimi.
lambda –yashirin funksiyani aniqlash.
not –mantiqiy inkor amali.
or –mantiqiy Yoki amali.
while – while tsikli.
Ma’lumot turlari
Python 3 dasturlash tilida obyektlar quydagi turlarda bo’lishi mumkin:

• 
  bool – ma’lumotlar mantiqiy turi. True yoki False (1 yoki 0 ga teng kuchli) qiymatiga ega bo’lihi mumkin:
  

>>> type (True) , type (False)
(< class 'bool'> , )
>>> int (True), int (False)
(1, 0)

• 
  NoneType – None qiymatli obyekt(qiymati yo’qligini anglatadi):
  

>>> type (None)

Mantiqiy ifodada None qiymati False kabidir:
>>> bool (None )
False

• 
  int – butun son. Son qiymati chegarasi faqat operativ xotira sig’imiga bog’liq:
  

>>> type (214 7 48 364 7) , type (9 9999999999 9999999999 999 )
(< class 'int'> , )

• 
  float – suzuvchi vergulli son:
  

>>> type( 5.1) , type (8 .5e- 3)
(< class 'float '> , )

• 
  complex – kompleks son:
  

>>> type (2 +2j )

• 
  str - Unicode-satr:
  

>>> tуре(“Satr”)
)

• 
  bytes – o’zgarmas baytlar ketma-ketligi:
  

>>> type (bytes (“Satr”, "ut f- 8") )
)

• 
  bytearray – o’zgaruvchan baytlar ketma-ketligi:
  

>>> type (bytearray ("Satr", "utf-8"))
)

• 
  list – ro’yxat. list boshqa dasturlash tillaridagi massivlarning analogidir:
  

>>> type ([1 , 2, 3 ])
)

• 
  tuple - kortej:
  

>>> type ((1, 2, 3)
)

• 
  range -diapazon:
  

>>> type ( range (l , 10))

• 
  dict - lug’at. dict ma’lumot turi bohsqa dasturlash tillariadagi assosiativ massivning analogidir:
  

>>> type ({" х ": 5, " у": 20})

• 
  set – to’plam (unikal obyektlar to’plami):
  

>>> type ({"а", "b", "с"})

• 
  frozenset – o’zgarmas toplam:
  

>>> type (frozenset ([ "а", "b", "с"]))

• 
  ellipsis – uch nuqta shakli yoki Ellipsis so’zini anglatadi. ellipsis turi qirqim olish kengaytmasi sifatida ham ishlatiladi:
  

>>> type (…) , … , ... is Ellipsis
( , Ellipsis, True )
>>>class С ():
def __getitem__(self, obj) : return obj
>>> с = С()
>>> с[…, 1:5 , 0: 9:1 , 0]
(Ellips is, slice (l, 5, None) , slice (0, 9, 1) , 0)

• 
  function - funksiya:
  

>>> def func() : pass
>>> type (func)

• 
  module - modul:
  

>>> import sys
>>> type (sys )

• 
  type – ma’lumotar turi va sinfi. Hayron bo’lmang! Pythonda hamma ma’lumotlar hatto ma’lumot turlarining o’zi ham obyekt hisoblanadi!
  

>>> class С: pass
>>> type (C)

>>> type (type( "") )

Asosiy ma’lumot turari o’zgaruvchan va o’zgarmaslarga bo’linadi. O’zgaruvchan turlarga ro’yxatlar, lug’atalar, va bytearray tegishli. Ro’yxat elementini o’zgartirish misoli:
>>> arr = [1, 2, 3]
>>> arr[0] = 0 # Ro’yxatning birinchi elementi o’zgaradi
>>> arr
[0, 2, 3]
O’zgaras turlarga sonlar, satrlar, kortejlar, diapazonlar va bytes turlari tegishlidir. Masalan, agar ikkita boshqa satrdan satr olmoqchi bo’lsak konkatenasiya operasiyasiadan foydalanish kerak va yangi obyektga havola o’zgaruvchig ao’zlashtiriladi:
>>> str1 = "Gultoji"
>>> str2 = "xo’roz"
>>> str3 = str1 + str2 # Konkatenasiya
>>> print(str3)
Gultojixo’roz
Bundan tashqari, ma’lumotlar turlari izchillikdagi va aks etuvchilarga bo’linadi. Izchillikga satrlar, ro’yxatlar, kortejlart, diapazonlar, byte va bytearray turlari aks etuvchiga lug’at turlari tegishlidir.
Izchillikdagi va aks etuvchi iterasiya mexanizmini qo’llab-quvvatlaydi va _next_ ( ) yoki next ( ) funksiyalari yordamida elementlar bo’yicha yurib chiqishi mumkin. Masalan, ro’yxat elementini chiqarish quyidagicha:
>>> arr = [1, 2]
>>> i = iter(arr)
>>> i.__next__() # __next__() metodi
1
>>> next(i) # next() funksiyasi
2
Agar lug’atdan foydalanilsa, har bir iterasiya kalit qaytaradi:
>>> d = {"x": 1, "y": 2}
>>> i = iter(d)
>>> i.__next__() # kalit qaytariladi
'y'
>>> d[i.__next__()] # kalit bo’yicha qiymat qaytaradi
1
Amaliyotda bun usullardan keng foydalanilmaydi. Buning o’rniga ko’pincha for sikli operatoridan foydalaniladi. Masalan, ro’;yxat elementlari quyidagicha chop etiladi:
>>> for i in [1, 2]:
print (i)
So’zdagi harflarni chop etish misolini ko’ramiz. Misol uchun so’zdagi har bir harfga tire qo’yamiz:
>>> for i in "Salom":
print(i + " -", end=" ")
Natija:
S-a-l-o-m
Lug’at elementlarini saralash maslasi:
>>> d = {"х": 1, " у": 2}
>>> for key in d:
print (d[key])