Дисперс системаларниг агрегатив ва седиментацион бар


Аэрозолларнинг молекуляр-кинетик хоссалари



Download 124,5 Kb.
bet6/6
Sana21.02.2022
Hajmi124,5 Kb.
#49207
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
dispers sistemalarning barkarorligi

Аэрозолларнинг молекуляр-кинетик хоссалари


Аэрозолларни суюқ коллоид системалардан ажратиб турадиган асосий кўрсатгич шундан иборатки, газ мухитида молекулаларнинг эркин харакат узунлиги аэрозолp дисперс фаза заррачалари диаметридан катта бўлиши мумкин. Молекуляр кинетик назарияга мувофиқ газ молекулаларининг эркин харакат узунлиги қуйидаги формула билан хисобланади.

Бу ерда d – молекула диаметри, n – хажм бирлигидаги молекулалар сони, п=3,14. Агар нинг ўрнига kT/р қўйсак:

хосил бўлади.
Аэрозолларнинг молекуляр-кинетик хоссаларини урганиш натижасида улар икки синфга бўлинишини кўрамиз. Биринчи синфга яъни заррачаси эркин харакат узунлигининг заррача радиусига нисбати 1 дан анча катта бўлган аэрозоллар киради. Иккинчи синфга бўлган аэрозоллар киради. бўлган аэрозоллар сферик шаклдаги дисперс фаза заррачаларининг идиш тубига чукиши стокс уонуни га буйсунади. (бу ерда Ь – суюқликнинг заррача харакатига кўрсатадиган қаршилик кучи, - суюқликнинг қовушқоқлиги, v – заррачанинг суюқлик ичида харакатланиш тезлиги, r - заррача радиуси, =3,14, стокс конуси қуйидагича таoрифланади: қовушқоқ суюқлик ичида пайдо бўладиган қовушқоқ қаршилик кучи заррача аракати тезлигига пропорционал бўлади. Дисперс фазаси суюқ моддадан иборат аэрозоллар учун юқорида келтирилган тенгламалардан фойдаланиб бўлмайди.
Ундай аэрозолларнинг хоссаларини тавсифлаш учун махсус тенгламалар мавжуд (бундай тенгламаларда суюқликнинг қовушқоқлиги эoтиборга олинади). Хавода (газда) хосил қилинган аэрозолларнинг қовушқоқлиги суюқлик ичида хосил қилинган коллоид эритма қовушқоқлигидан кичик бўлгани учун заррачаларнинг броун харакати аэрозолларда кучлироу ифодаланган бўлади. Масалан, заррачаларнинг хавода ўртача квадрат силжиши худди ўша модда заррачасининг сувдаги эритмада силжишидан 5000 марта ортиқдир.
Аэрозолларнинг электр хоссалари.
Қутбли суюқлик хавода сачратилганида унинг майда томчилари хаводаги мусбат ёки манфий ионларни хам узига қамраб олиб томчи мусбат ёки манфий зарядли бўлиб қолади. Лекин атмосферадаги ионлар миқдори саноат маусадлари учун зарур бўлган зарядли аэрозоллар хосил қилиш учун етарли концентрацияда эмас. Бундай холларда хавони турли методлар ёрдамида ионлашга тўғри келади. масалан, бирор газни аэрозолp заррачаларидан тозалаш учун аэрозолни электр ёрдамида сунoий йўл билан зарядлашдан фойдаланилади, чунки зарядни заррачалар қарама-қарши зарядли қутбга осон чукади. Бундай асбоблар «чанг тутувчи электр филтрлар» деб аталади.
Аэрозоллар оптик хоссаларга эга, улар оптик хоссалар и жихатидан лиозоллар буйсунган уонунларга буйсунади. Аэрозолларнинг дисперсион мухити (газ мухит) билан лиозолларнинг дисперсион мухити (суюқлик) зичлиги ва ёруғликни синдириш коэффициенти жихатдан бир-биридан кескин фарқ қилади. Шу сабабли аэрозолларда ёруғлик кучли ёйилади. Шунга асосланиб аэрозоллардан тутун пардалар сифатида кенг фойдаланилади. Барча аэрозоллар ичида фосфат ангидрид () аэрозоли ёруғликни энг кўп ёйиш ва уайтариш хоссасига эга. Унинг ниқоблаш таъсирини бирга тенг деб уабўл қилинган.
Аэрозолp заррачаларида учрайдиган термофорез ва фотофорез ходисалари. Аэрозолp заррачаларининг иссиқ жисм атрофида содир бўладиган харакати термофорез деб аталади. Аэрозоли ён томондан ёритганда термофорез ходисаси жуда яққол куринади. Агар ён томондан ёритилган аэрозолp яқинига бирор иссиқ жисм келтириб қуйилса, бу жисм яқинидаги зонада дисперс фаза заррачалари учрамаслигини пайуаш мумкин. Бундай зонада ёруғлик ёйилмайди. Шунинг учун бу зона уороньу (ёки чангдан тозаланган) зона деб аталади. Дисперс сифати фаза заррачалари учрамайдиган бу зонанинг уалинлиги иссиқ жисм харорати Т1 билан газ фаза харорати Т2 орасидаги айирмага боғлиқ. Уотсон кўрсатишича, қоронғи зонанинг қалинлиги қуйидаги формула асосида топилиши мумкин:

бу ерда - доимий катталиклар, - сирт бирлигидан конвекция туфайли чиқиб кетиб йуқоладиган иссиқлик миқдори.
Аэрозолp кучли равишда ёритилганда содир бўладиган ходиса фотофорез деб аталади. Фотофорез мусбат ва манфий бўлиши мумкин. Мусбат фотофорезда заррачаларнинг харакати ёруғлик манбаидан бошланади, манфий фотофорезда эса аксинча, заррачалар харакати ёруғлик манбаи томон йуналган бўлади.
Аэрозолp дисперс фазаси заррачаларнинг совуу жисмлар сиртига уамралиб уолиши термопрецепитация деб аталади. Ана шу ходиса туфайли печ, радиатор яқинидаги деворларда чанг-тузон ўтириб қолади.
Download 124,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish