Egilish. O‘zakning ko‘ndalang kesim yuzasidagi ichki kuch faktorlari. Sof egilish. Egilish. Egilishda deformasiyalar

Bu ifodaning maxrajidagi nisbat ko’ndalang kesim yuzining neytral o’qqa nisbatan qarshilik momentidir:

. (9.5)

Buni etiborga olsak, yuqoridagi ifoda bunday yoziladi:

. (9.6)
Qarshilik momenti ko’ndalang kesimning geometrik xarakteristikalaridan biri bo’lib, uning miqdori egilishda balkalarning mustahkamligini aniqlaydi.
Endi Turli shakldagi ko’ndalang kesim yuzalarining balkaning neytral o’qiga nisbatan qarshilik momentlarini hisoblaymiz.
1. To’gri to’rtburchak. To’gri to’rtburchak asosi v va balandligi h bo’lsin, qarshilik momentini uning markaziy o’qi ox ga nisbatan hisoblaymiz.
To’gri to’rtburchakning markaziy o’qiga nisbatan olingan inerstiya momenti bizga ma’lum bo’lgan formula bilan aniqlanadi.
esa to’gri to’rtburchak holida ga teng bo’ladi.
Demak, formulaga asosan:

bo’ladi. Demak,
va . (17.7)
2. Kvadrat. Kvadrat tomonlari teng bo’lgan to’gri to’rtburchak bo’lgani uchun v=h=a bo’ladi. bu qiymatlarni (17.10) formulaga qo’ysak,
(17.8)
bo’ladi.
3. Doira. Yuqorida ko’rib o’tilganlardan ma’lumki, doiraning ekvatorial inerstiya momenti ga teng. esa doira radiusi ga teng bo’ladi. Shunday qilib doiraning ekvatorial qarshilik momentini (17.5) formulaga asosan shunday yozamiz:
(17.9)


4. Xalqa. Xalqaning tashqi va ichki diametrlari tegishlicha D va d bo’lsin, u holda (17.5) formulaga asosan:

(9.10)
bunda ga teng.

4. 
   Po’latdan yasalgan prokat buyumlar (qo’shtavr, shveller va boshqalar) uchun qarshilik momentlarining qiymatlari GOST jadvallarida berilgan.
   

9.4. Balkalarni normal kuchlanishlar bo’yicha mustahkamlikka hisoblash

Balka mustahkam bo’lishi uchun uning xavfli kesimida hosil bo’luvchi maksimal normal kuchlanishlar balka materiali uchun ruxsat etilgan kuchlanishdan ortib ketmasligi kerak.


9.4 - shakl
Agar balka cho’zilish va siqilish uchun bir xilda qarshilik ko’rsatuvchi materiallardan yasalgan va kesim shakli neytral o’qqa nisbatan simmetrik (9.1 - shakl, a dagi kabi)bo’lsa, balkaning mustahkamlik sharti (18.6) formula asosida bunday yoziladi:
(9.11)