Эконометрик моделлар


Миллий иктисодиётнинг тармок тузилмасини прогнозлаш



Download 21,09 Kb.
bet3/6
Sana27.04.2022
Hajmi21,09 Kb.
#585052
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Ekonomika mustaqil ish full

4. Миллий иктисодиётнинг тармок тузилмасини прогнозлаш
Ресурсларни таксимлашнинг структуравий хусусиятлари эхтиёжларнинг структуравий хусусиятлари каби куп тармокли тузилмалар оркали макроиктисодий курсаткичлар узгаришида ифодаланади.
Шундай килиб, миллий иктисодиёт структураси пронозининг роли алохида натижаларни олиш каби умумиктисодий ва тармок прогнозлари орасидаги, шунингдек, ресурслар ва эхтиёжлар прогнозининг тармокдаги булаги билан миллий иктисодиёт ривожланиши умумий прогнози уртасидаги узаро алокаларни очиб беришидан иборат.
Структуравий прогнозлашда турли усулларидан фойдаланилади: комбинациялашган прогнозлаш, эксперт бахолаш, эконометрик моделлар, сценарий усули, ИММ, шу жумладан, ТАБни ишлаб чикиш усули.
«Макроиктисодиёт» курсидан маълумки, ТАБ асосида В.В.Леонбтев ишлаб чиккан «Харажатлар-ишлаб чикариш» усули ётади.
«Харажатлар -ишлаб чикариш» усули истикболига прогнозни мамлакат СЭС умумий мувозанати тенгламалар системаси сонли ечимининг натижаси куринишида ифодаланишидан келиб чикади.
Бу тенламалар системаси хар бир тармокнинг ишлаб чикарилган оралик махсулоти ва белгиланган хажмдаги якуний махсулот ишлаб чикаришни таъминлаш учун кетган харажатларни аниклаш имконини беради.
Тенгламалар куйидаги куринишга эга:

Ёки умумий куринишда:


,
Бу ерда: xi-,берилган тармокнинг (i-) ялпи ишлаб чикариш хажми;
Aij-тугри харажатлар коэффициентлари, яъни (j) тармок махсулотларини ишлаб чикариш учун (i) тармок оралик махсулотларининг харажат меъёлари;
Yi-берилган (i-) тармок махсулотининг якуний ноишлаб чикариш истеъмоли (талаб).
Агар барча тармокларнинг махсулотларига талаб аникланган (прогнозланган) булса, ретроспектив тахлил асосида олинган бевосита харажатлар коэффициентлари (технологик коэффициентлар)дан фойдаланиб, тармокларнинг оралик махсулоти ва мос равишда ялпи махсулоти хажмини хисоблаш мумкин. Лекин, технологияларнинг ривожланиши (ФТТ) ишлаб чикариладиган махсулот бирлигига ёкилги-энергетика ва материал ресурслар харажатини пасайтириши ва прогрессив хом ашё ва материалларга, жамловчиларга схема ва узелларга утишга имкон беришини кузда тутиб, прогноз хисоб – китобларда турли вариантлардаги ФТТ прогнози натижаларини хисобга олиш зарур.
Маълумки, ТАБ натурал ва киймат куринишида ишлаб чикилади. Киймат куринишидаги ТАБ ва киймат куринишидаги макроиктисодий курсаткичлар орасидаги богликликни белгилашда, яъни тармокларнинг ишлаб чикариш хажми маълумотлари билан куйидаги курсаткичлар уртасида объектив кийинчиликлар мавжуд:
Тармоклар даромад ва харажатларининг прогноз баланси;
Ахоли даромадлари ва харажатларининг прогноз баланси;
Иктисодий тизимда нормал такрор ишлаб чикариш жараёнини таъминлаш учун зарур пул массаси хажми;
Давлат бюджети.
Асосий кийинчиликлар шундаки, прогнозни шакллантиришнинг асоси булган молиявий хисобот маълумотлари хар хил турдаги махсулот ишлаб чикарувчи хужалик тармоклари буйича тузилади, ТАБ эса «соф» тармок принципига кура, яъни матрица устунининг хар бир каторида бир турдаги махсулот буйича тузилган. «Соф» тармок буйича богликликларни аниклаш жуда мухим, чунки у ишлаб чикарувчиларнинг молиявий таъминланганлигини ва аник турдаги ресурсларнинг такрор ишлаб чикаришлишини бахолаш, бюджет ва ахоли учун ресурсни ишлаб чикаришдан даромадни бахолаш имконини беради.


Download 21,09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish