Elektromagnit induksiya hodisasi Faradey tajribasi

Magnit singdiruvchanlik
Agar temirga o‘xshash ferromagnetik material parchasi elektromagnitlangan solenoid ichiga joylashtirilsa, magnit maydon solenoid ichidagi tok orqali 100 yoki 1000 marta oshadi. Buning sababi, temir ichidagi domenlar solenoid g‘altak tok tufayli hosil bo‘lgan tashqi maydon orqali tartiblangan bo‘ladi.
Umumiy magnit maydoni, ikki atamani yigindisiga teng,

B₀ bu solenoid g‘altakdagi tok maydoni, B_m esa temir sababli qo‘shimcha maydon. Odatda tenglik buladi. Umumiy maydonni, 20-8 tenglamadagi (solenoidlar uchun ) konstanta ni boshka, g‘altakni ichidagi materialni xususiyati bo‘lmish, magnit o‘tkazuvchanligi nomli konstanta bilan almashtirib xam yozishimiz mumkin.

Rasm 5-6. Temir o‘zakli taroid

Shundan sung tenglik chikadi. Ferromagnetik materiallar uchun ancha katta bo‘ladi ga qaraganda. Boshqa xamma materiallar uchun, qiymati qiymatiga juda yakin bo‘ladi. Ammo ferromagnetik materiallar uchun qiymati doimiy emas, kuyidagi tajribada berilganidek tashqi maydon kuchiga bog‘liq.

Gisterezis
Magnit materiallar o‘lchovida ko‘pincha torus yeki toroiddan foydalaniladi, qaysiki xuddi uzun teshik kulcha ko‘rinishga kelgan solenoid shaklida bo‘ladi, (5-6 rasm), shuning uchun deyarli ning barcha chiziklari toroid ichida bo‘ladi. Boshlanishida magnitlanmagan, temir o‘zakka ega bo‘lgan va sim halqasida tok bo‘lmagan toroidni tasavvur qiling. Keyin I toki sekin o‘sishni boshlaydi, va B₀ (fakatgina I ga bog‘liq) I bilan chizikli o‘sib boradi. Ummumiy V maydon ham o‘sadi, lekin V va B₀ umumiy grafigi 8-7 rasmda tasvirlagan egri chiziqqa ergashadi. Dastlab, a nuktasida, maydon tasodifiy yunalgan bo‘ladi. B₀ o‘sib borgani sari, b nuktaga yetib borguncha maydon yana va yana tekislanib boraveradi, deyarli xammasi tekislanadi. Temir tuyinishga karab boriladi deb xam aytiladi.

Rasm 8-7. Temir o‘zakli taroidga umumiy Vtashqi V0 maydon funksiyasidek bo‘ladi(Vo g‘altakdagi I tokiga sabab bo‘ladi). Biz gaussni (1G=10^-4 Tl) olamiz.	Rasm 8-8. Gistrezis egri chizig‘i

Keyingi xolatda g‘altakdagi tokni kamaydi deb tasavvur qilaylik, B₀ maydon ham kamayadi.
Agar tok (va B₀) nolgacha tushsa, 5-8 rasmdagi s nukta, maydonlar butunlay tasodifiy bo‘lmaydi. Buning o‘rniga ba’zi doimiy magnitlanish temir o‘zagida qoladi. Agar tok teskari yunalishga o‘ssa, yetarlicha maydonlar orkaga qayrilib, d nuktada, umumiy V nolga teng bo‘lib qoladi. Teskari tok o‘sib borgani sari, qarama qarshi yunalishda, ye nuqtada, temir tuyinib boradi.
Oxir okibat tok yana nol nuktaga tushsa (f nuktada), va keyin asl yunalishida oshsa, umumiy maydon efgb nuktalari yulini bosib o‘tadi, va yana b nuktada tuyinishga yaqinlashadi.
Ushbu siklda maydon boshlang‘ich (a nukta) nuktadan o‘tmaganligiga ahamiyat bering. Egri chizikni bosgan yulini yana kaytib bosmasligi gisterezis deb ataladi. bcdefgb egri chizigi gisterezis xalkasi deyiladi. Shunday davrda, maydonlarning kayta tekislanishiga ketgan energiya issiklik (ishkalanish) energiyasiga aylanadi. c va f nuktalarda temir uzagi magnitlangan bo‘ladi garchi g‘altaklarda xech qanday tok bo‘lmasada. Bunday nuktalar doimiy magnit nuktasiga tegishli bo‘ladi.

1. 
   Har bir ferromagnetik Kyuuri nuqtasi T_k deb ataluvchi aniq bir temperaturada o‘zining ferromagnetiklik xususiyatlarini yo‘qotadi. Bunda u oddiy paramagnitga aylanadi. Magnit qabul qiluvchanlik ning absolyut temperaturaga bog‘liqligini Kyuuri-Veyss qonuni ifodalaydi:
   

bunda C-doimiy miqdor (ayni shu berilgan modda uchun).