Фанидан таянч конспект ғ. Б. Эрназаров

Экпорт ва импортни диверсификация қилиш

Жаҳон тажрибаси таҳлили кўрсатишича экспорт тадбирларини амалга оширишдаги асосий муаммолар ташқи бозор тўғрисидаги маълумотларни йўқлигини кузатишимиз мумкин. “Ташқи савдо” бўлимининг муаллифлари шу методни қўллаган ҳолда ҳар бир мамлакатнинг тадбиркорлари учун биргина экспорт операцияларини ўтказишларида уларга қанча вақт сарфлашларини, шунингдек, нечта ҳужжат тақдим қилишларини таҳлил қилдилар. Бутунжаҳон банкининг маълумотларига биноан биргина экспорт операциясини амалга ошириш учун қуйидаги келтирилган бир нечта МДҲ ва Осиё мамлакатларининг маълумоти келтирилади:

• 
  Сингапурда – 6 кун сарфланади ва 5 турдаги ҳужжатлар тақдим этилади;
  
• 
  Жанубий Кореяда – 12 кун ва 5 турдаги ҳужжатлар;
  
• 
  Малайзияда – 20 кун ва 8 турдаги ҳужжатлар;
  
• 
  Россияда – 39 кун ва 8 турдаги ҳужжатлар;
  
• 
  Манголияда – 66 кун ва 11 турдаги ҳужжатлар.
  

Жаҳон бозорларида корхоналаримиз маҳсулотларининг рақобатбардошлигини таъминлашда қуйидаги чора-тадбирларнинг амалга оширилиши муҳим аҳамият касб этади:
- экспорт қилувчи корхоналарга маҳсулот тайёрлаш ва сотиш харажатларини камайтиришда кўмаклашиш;
- уларни ташқи бозор конъюнктурасидаги ўзгаришлар, истиқболли бозорлар, рақобатчилар тўғрисида олиб борилган тадқиқотлар натижалари билан таништириш;
- транспорт-коммуникация тизимларини ривожлантириш;
- янги транспорт йўлакларини очиш орқали транспорт харажатларини камайтириш ва ҳ.к.

1^ Ўзбекистон Республикаси иқтисодий-ижтимоий тараққиётининг мустақиллик йилларидаги (1990–2010 йиллар) асосий тенденция ва кўрсаткичлари ҳамда 2011–2015 йилларга мўлжалланган прогнозлари: статистик тўплам. –Т.: “Ўзбекистон”, 2011. 119 б.

2^ Ўзбекистон иқтисодиётининг рақобатбардошлигини ошириш муаммолари: назария ва амалиёт/ Муаллифлар жамоаси: Р.О. Алимов, А.Ф. Расулев, А.М. Қодиров ва бошқалар // С.С. Ғуломов таҳрири остида. –Т.: Konsauditinform-Nashr, 2006. 26-б.

3^Ўзбекистон Республикаси иқтисодий-ижтимоий тараққиётининг мустақиллик йилларидаги (1990–2010 йиллар) асосий тенденция ва кўрсаткичлари ҳамда 2011–2015 йилларга мўлжалланган прогнозлари: статистик тўплам. –Т.: “Ўзбекистон”, 2011. 120-б.

4^http://economics.uzreport.uz/news_r_115760.html.

5^Ўзбекистон Республикаси иқтисодий-ижтимоий тараққиётининг мустақиллик йилларидаги (1990-2010 йиллар) асосий тенденция ва кўрсаткичлари ҳамда 2011-2015 йилларга мўлжалланган прогнозлари: статистик тўплам. – Т.: “Ўзбекистон”, 2011, 59-61-б.