Farg’ona Davlat Universiteti

Diagnostik ko’rsatkich va biomarkerlar

COVID-19 turli darajadagi og’irlikka ega klinik shakllarda namoyon bo’lishi sababli, diagnostika vazifalaridan biri bu kasallik og’ir shaklga o’tishi mumkin bo’lgan bemorlarni o’z vaqtida aniqlashdir. Bu maqsadda tegishli biomarkerlarni aniqlash talab qilinadi. Kasallikning og’irligiga qarab, bemorni yo’naltirish va uning holatidagi o’zgarishlarga o’z vaqtida javob qaytarish uchun muntazam ravishda tegishli qon tahlili o’tkazib turiladi.

Kichik tadqiqotlardan birida bemorlarning ko’pchiligida qonda prokalsitonin darajasi me’yorda bo’lganligi, ammo ikkilamchi bakterial infektsiya aniqlangan 4 bemorning 3 tasida ko’tarilganligi qayd etilgan. Bir necha izlanishlarning meta-tahlili shuni ko’rsatdiki, prokalsitonin miqdorining oshishi, COVID-19 holatida kasallikning yanada og’ir darajasi bilan bog’liq, bu ikkilamchi bakterial infektsiyaning natijasi bo’lishi mumkin.

Bemorlarda eozinopeniya ham kuzatiladi, lekin u kasallik og’irligiga bog’liq emasligi ta’kidlanadi. Agar rentgenogrammalarda o’zgarishlar va kasallik alomatlari bo’lsa, eozinopeniya COVID-19 markeri bo’lib xizmat qiladi.

Kritik holatdagi bemorlarda qon plazmasida yallig’lanish jarayonlari markerlari oshganligi qayd etiladi. Kichik bir tadqiqotda intensiv terapiya bo’limiga tushgan bemorlarda IL-2, IL-7, IL-10, GCSF, IP-10, MCP1, MIP1A va TNFα darajasi yuqori ekanligi qayd etilgan.

Limfopeniya ham infektsiyaning diagnostik belgisi bo’lib xizmat qilishi mumkin va bemorlarning 83 foizida kuzatiladi. O’ta og’ir holatlarda limfopeniya vaqt o’tishi bilan og’irlashdi va o’limgacha olib kelishi mumkin.

Sepsis qayd etilmaganda kasallikning og’irligi arterial qonning kislorod bilan to’yinganligi va nafas olish soniga qarab belgilanadi. Bemor qonida virus RNK`si aniqlanishi kasallikning og’ir darajasiga ishora qilishi mumkin. Sepsis rivojlanganligiga qonda laktatining darajasi 2 mmol / l va undan yuqori bo’lishi ishora qilishi mumkin. Limfopeniya va D-dimer darajasi yuqoriligi o’lim ehtimoli yuqori bo’ladi.