|
S 2-
|
E
|
+
|
E
|
E
|
Q
|
Q
|
Q
|
E
|
O
|
E
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
+
|
+
|
+
|
Q
|
SO3 2-
|
E
|
+
|
E
|
E
|
O
|
Q
|
Q
|
O
|
O
|
Q
|
O
|
Q
|
+
|
Q
|
Q
|
O
|
+
|
+
|
+
|
Q
|
SO4 2-
|
E
|
E
|
E
|
E
|
O
|
O
|
E
|
Q
|
O
|
E
|
E
|
E
|
E
|
O
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
CO3 2-
|
E
|
+
|
E
|
E
|
O
|
Q
|
Q
|
Q
|
O
|
O
|
Q
|
Q
|
+
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
+
|
+
|
Q
|
SiO3 2-
|
Q
|
+
|
E
|
E
|
Q
|
+
|
+
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
+
|
Q
|
+
|
+
|
Q
|
+
|
PO4 3-
|
E
|
e
|
E
|
E
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
O
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
HCOO -
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
O
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
CH3COO -
|
E
|
+
|
E
|
E
|
E
|
O
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
E
|
C17H35COO-
|
E
|
E
|
E
|
E
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
Q
|
E-eriydigan modda (100 gr suvda 1 gr dan ortiq). Q – qiyin eriydigan modda (100 gr suvda 0,1 gr dan kamroq.
O – oz eriydi (100 gr suvda 0,1-1 gr gacha). + bunday modda suv tasirida parchalanadi yoki suvda mavjud emas
Metallarni aktivlik qatori.
Li,K,Ca,Na,Mg,Al,Mn,Zn,Fe,Cd,Co,Ni,Sn,Pb[H]Cu,Ag,Hg,Au
|
Metallarni elektr o’tkazuvchanlik qatori.
Ag,Cu,Au,Cr,Al,Mg,Na,Ir,W,Be,Li,Fe,Hg,Bi
Elektr o’tkazuvchanligi kamayadi.
|
Metallarni issiqlik o’tkazuvchanligi qatori
Ag,Cu,Au,Zn,Ni,Fe,Pt,Hg
Kamayadi.
|
Indikatorlar.
Indikator nomi
|
Eritma muhiti
|
Kislotali
|
Neytral
|
Ishqoriy
|
Lakmus
|
Qizil
|
Rangsiz
|
Ko’k
|
Metiloranj
|
Pushti
|
Rangsiz
|
Sariq
|
Fenolftalein
|
Rangsiz
|
Rangsiz
|
To’q qizil
|
Li-Mg gacha (Li,K,Ca,Na)
|
MeNO3→MeNO2+O2
|
KNO3→KNO2+O2
|
Mg-Cu gacha (Mg,Al,Zn,Cr,
Fe,Ni,Sn,Pb,Cu)
|
MeNO3→MeO+NO2+O2
|
Zn(NO3)2→ZnO+NO2+O2
|
Cu-Au gacha (Hg,Ag,Pt,Au)
|
MeNO3→Me+NO2+O2
|
AgNO3→Ag+NO2+O2
| MeNO3 parchalanishi
R I S T A L L P A N J A R A T U R L A R I
m
Elementlarni yer po’stlog’ida tarqalishi
№
|
Elem
ent
|
Tarqalishi % hisobida
|
№
|
Element nomi
|
Tarqalishi % hisobida
|
1
|
Al
|
8,8
|
15
|
Ti
|
0,6
|
2
|
Ba
|
5∙10-2
|
16
|
S
|
0,1
|
3
|
Be
|
6∙10-4
|
17
|
Ni
|
0,2
|
4
|
Br
|
1,6∙10-4
|
18
|
Th
|
8∙10-4
|
5
|
Cl
|
0,045
|
19
|
C
|
0,023
|
6
|
Cr
|
0,3
|
20
|
N2
|
0,01
|
7
|
Cu
|
0,01
|
21
|
Co
|
0,004
|
8
|
F
|
0,027
|
22
|
Mn
|
0,1
|
9
|
Fe
|
5,1
|
23
|
Na
|
2,64
|
10
|
H
|
1
|
24
|
P
|
0,08
|
11
|
J
|
3∙10-5
|
25
|
Ra
|
2∙10-20
|
12
|
K
|
2,6
|
26
|
Si
|
26
|
13
|
Сa
|
3,6
|
27
|
Sr
|
35∙10-3
|
14
|
Mg
|
2,35
|
28
|
Mn
|
0,1
|
o d d a l a r
|
MOLEKULYAR
|
N O M O L E K U L Y A R
|
M o l e k u l y a r kristall panjara
|
I o n kristall panjara
|
A t o m kristall panjara
|
M e t a l l kristall panjara
|
Metalmas+Metalmas
|
Metal + Metalmas
|
Metalmas+Metalmas
|
Metall + Metall
|
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida molekula tutadi.
b) Bog’lanishi kovalent.
c) Suyuqlanish va qaynash t0 lari past.
d) Diaelektrik -elektr tokini o’tkazmaydi.
e) Suvda yomon eriydi.
f) Mo’rt bo’ladi.
g) Sublimatlanish — qizdirilganda su-yuqlanmasdan gaz xolatga o’tadigan fizik xodisa.
|
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida ionlar tutadi.
b) Bog’lanishi ionli.
c) Suyuqlanish va qaynash t0 lari yuqori.
d) Qattiq xolatda tokni o’tkazmaydi, lekin suyuqlanmasi eritmalari tokni yaxshi o’tkazadi.
e) Suvda yaxshi eriydi.
f) Qutbsiz erituv-chilarda erimaydi.
g) Qattiqligi yuqori.
|
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida atomlar tutadi.
b) Bog’lanishi puxta kovalent.
c) Suyuqlanish va qaynash t0 lari eng yuqori.
d) Elektr tokini o’tkazmaydi (diaelektrik yoki yarim o’tkazgich).
e) Suvda eriymaydi.
f) Qutbsiz erituv-chilarda erimaydi.
g) Eng qattiq.
|
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida metal kationlari tutadi.
b) Metal bog’lanishli.
c) Suyuqlanish va qaynash t0 lari yuqori.
d) Elektr tokini suyuqlanmasi va qattiq xolati juda yaxshi o’tkazadi.
e) Suvda eriymaydi.
f) Qutbsiz erituv-chilarda erimaydi.
g) qattiqligi mustahkam
h)Delokallashgan.
i) Plastik, bolg’alanuvchan
|
Vakili: gaz [H2, Gal2, CO2 (Quruq muz),C6H6, O3, oq P, S, O2, N2, ...] suyuq, kukun, organik spirtlar, CO(NH2)2, nodir gazlar, H2O
|
Vakili: MeO, MeH, tuzlar, asoslar, oksidlar, CaO, LiH, KOH, NaCl, Ba(HCO3)2, [Ba(OH)]2S, MexO2, K4[Fe(CN)6], …
|
Vakili: C(Olmos), Be, B, Si, qizil P, qora P, C(Grafit), kvars(SiO2), qum(SiO2), karbin karborund(SiC), Ge, TiO2
|
Vakili: sof metall va metall qotishmalari(Na va K qotishmasi), Ca, Ba, Fr, Fe, Cu, …
|
Dispers sistemalar
Turi
|
Zarrachalar o’lchami
|
Turi
|
Dispers muhit
|
Dispers faza
|
Misollar
|
Dag’al dispers sistemalar
|
100 nm dan katta
|
Suspenziya
|
Suyuq
|
Qattiq
|
Loy bilan suv aralashmasi,nam tuproq
|
Emulsiya
|
Suyuq
|
Suyuq
|
Sut,saryog’,margarin,moyanez
|
Ko’pik
|
Suyuq
|
Gaz
|
Ko’piklar, o’t o’çhirgichlar
|
|
Qattiq
|
Gaz
|
Penoplast,penobeton,gemza shlak,non,patir
|
Qattiq
|
qattiq
|
Qotishmalar,sement,beton,rangli shisha, emallar,ko’pchilik nodir gazlar.
|
Kalloid (zollar) eritmalar
|
1-100 nm oralig’ida
|
Aerozollar
|
Gaz
|
Suyuq
|
Tuman
|
Liazollar
|
Suyuq
|
|
|
Gidrazollar
|
Suv
|
|
|
Tutun
|
Gaz
|
Qattiq
|
Tutun,chang
|
Chin eritmalar
|
1 nm dan kichik
|
Molekulyar (noelektrolitlar)
|
|
Elektrolitmas moddalar
|
Shakarni suvdagi eritmasi
|
Ionli (elektrolitlar)
|
Elektrolit moddalar
|
NaCl suvdagi eritmasi
|
HNO3 ga metallar tasiri
-
Kislota
|
Li,K,Ca,Na,Mg,Al,Zn
|
Cr,Fe,Ni,Sn
|
Pb(H)Cu,Hg,Ag
|
Pt,Au
|
Kons HNO3
|
MeNO3 + NO2 + H2O
|
_
|
NO2
|
_
|
Suyul HNO3
|
MeNO3 + N2O + H2O yoki N2
|
NO2,NO
|
NO
|
_
|
Juda suyul HNO3
|
MeNO3 + NH3 + H2O yoki NH4NO3
|
NH3
|
_
|
_
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
