Fitotsenozning tuzilishi



Download 79,5 Kb.
bet1/8
Sana14.01.2022
Hajmi79,5 Kb.
#364412
  1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Fitotsenozning tuzilishi


www.arxiv.uz

Fitotsenozning tuzilishi

Reja:


    1. Fitotsenozning turlar tarkibi

    2. Fitotsenozdagi turlar orasidagi

    3. O’zaro munosabatlar

  1. Turlar orasida miqdor va sifat munosabatlari

  1. O’simliklar jamoasining qavatliligi

  2. O’simliklarning hayotiy shakllar bo’yicha xilma-xilligi.

Fitotsenoz grekcha so’zdan olingan bo’lib, fiton o’simlik, kainos-umumiy degan manoni bildirib o’simliklar qavmi, birlashib yashovchi o’simliklarninp tabiiy guruhidir. U o’ziga xos turlari, strukturasi, ekologik muhiti bilan Harakterlanadi yoki ayrim sharoitda bir to’da o’simliklar yoki bir qancha turlarga oid o’simliklarning qavm bo’lib yashashidir.

1904 yilda geobotanik olim G. F. Morozov birinchi bo’lib o’rmon o’simliklarining qavm bo’lib yashashini aniqlagan. Undan keyin 1908 yilda akademik V. N .Sukachev tomonidan fitotsenozdagi barcha turlarning qavmi o’rganiladi. 1915 yilda I. K. Pachoskiy faqat bitta o’simlik hukmron bo’lib o’sadigan dalalarga qo’llasa, 1917 yilda Sukachev esa hamma o’simliklarga qo’llaydi. 1918 yilda Sukachev nazariyasi G. Gams tomonidan qo’llab quvvatlanadi. Sukachev tomonidan 1956 yilda fitotsenozga birinchi bo’lib to’gri ta’rif berildi. «Fitotsenoz yoki o’simliklar jamoasi, ma’lum hududda o’sadigan o’simliklarning har birining Harakterli xususiyatlarini; o’simliklarning bo’y balandligini, tarqalishini, hayotiy holatini, vegetatsiyasini, gullash va urug’lashini, qovrashini, o’simliklarning bir-biriga ta’sirini, o’sadigan joyini, iqlim va tuprog’ini, inson va hayvon ta’siri kabi ekologik omillar majmualarini o’z ichiga oladi» deb tarifladi. Fitotsenozdagi o’simliklarning majmuasi bu tasodifiy emas, undagi o’simliklar konkret tarixiy taraqqiyot natijasida yig’ilgan uyushma – qavm hisoblanib, unga tuban va yuksak o’simliklar kiradi. Ular ekologiyasining har xilligi bilan ajralib turadi. Har bir fitotsenozning o’ziga xos bo’lgan muhim belgilari mavjuddir. Ya’ni har bir fitotsenoz boshqasidan turlar tarkibi, turlar orasidagi miqdor va sifat munosabatlari, qavatlilik-pogonalik, mo’llik, hayotiy shakli, gorizontal tuzilishi kabi belgilari bilan farq qiladi. Odatda fitotsenozlarning tuzilishini o’rganishda quyidagi belgilarni hisobga olish lozim.

1) ftotsenozning floraviy tarkibi; 2) fitotsenozni tashkil etuvchi turlar soni, ularning umumiy massasi, turlar orasidagi miqdoriy nisbatlar; 3) har bir individlarning holati (ahvoli); 4) fitotsenozda turlarning vertikal va gorizantal taqsimlanishi hamda shu asosda strukturaviy qismlarga bo’linishi.

Har bir fitotsenozning komponentlari makonda vertikal taqsimlanish (yaruslilik) va gorizantal taqsimlanish (o’rnashish, joylashish) xusisiyatiga ega.


Download 79,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish