Физикавий ва физик – кимёвий усулларни сифат таҳлилда қўлланиши Кириш Сифат таҳлилда, жумладан фармацевтик таҳлилда, илгариги бобларда баён этилган аналитик реакциялардан ташқари, «Ускунавий усуллар»

Инфрақизил спектроскопия
Инфрақизил (ИҚ) ва ёруғликни комбинацион тарқалиш (КР) – тебранма спектроскопия усуллари суюқ, қаттиқ ва газсимон моддаларни сифат ва миқдорий таҳлилида кенг қўлланади.
Ҳар бир модда ўзигагина хос бўлган, ИҚ ютилиш спектрига эга. ИҚ – нурлар ялпи соҳаси бўйича ИҚ спектри айнан бир хил бўлган икки хил модда мавжуд эмас. Агар икки ёки ундан ортиқ текширилувчи объект ИҚ спектрлари айнан бир хил бўлса, бу ўша (модда) объектларни бир хиллигидан далолат беради. Агар иккита текширилувчи намуна ИҚ спектрлари фарқ этса, бу намуналардаги моддалар ҳар хил деган хулоса чиқариш мумкин.
Битта модданинг турли кристал модификациялари, изомерларини ИҚ спектрлари ўхшаш бўлса-да, айнан бир хил бўлмайди. Бир модданинг фақат оптик изомерларигина бир хил ИҚ спектрга эга бўлади.
Бармоқ излари бир хил бўлган икки инсон мавжуд бўлмаслигига нисбат бериб баъзан ИҚ спектрларни «бармоқ излари» деб аташади. ИҚ спектрларни ˜700-1500 см^-1 оралиғи «бармоқ излари» соҳаси деб ҳисобланган бўлса, ҳозир ИҚ спектроскопияни ривожланиши натижасида бундай ном билан кенгроқ ˜400 дан ˜4000 см^-1 гача бўлган соҳа аталадиган бўлди.
ИҚ спектроскопия фармакологик фаол дори моддаларни айниятлашда кенг қўлланиши сабабли (ИҚ – спектроскопия – фармакопея усули), мазкур бўлим бошқа усулларга нисбатан кенгроқ ёритилди.
Тебранма спектроскопия замонавий физика, кимё, фармация ва техникада қўлланилади. ХХ асрнинг иккинчи ярмида фаннинг янги - спектрал усулларни кимёвий муаммоларни ечишга тадбиқ этувчи, спектрокимё бўлими вужудга келди. ИҚ спектроскопия усулларини кимё фанида кенг қўлланишини икки сабаби бор. Биринчидан – ИҚ спектроскопия усуллари модда молекуласини тузилиши ва таркибига доир муаммоларни хал қилиш имконини беради. Иккинчидан – кейинги ўн йилликда турли мамлакатларда мураккаб бўлмаган, ишлатилиши қулай, ИҚ – спектрофотометрлар саноат миқёсида ишлаб чиқарила бошланди. ХХ асрнинг 70-чи йилларидан бошлаб комбинацион тарқалиш (рассеяние) спектрометрлари (КР) ҳам чиқарила бошланди.
Тебранма спектроскопияни иккала ИҚ ва КР (русча қисқартма «комбинационное рассеяние») турлари муайян бир модданинг таҳлилига баробар қўлланганда сифат ва миқлорий таркиб ҳақида тўлиқ маълумот олинади.