Futbol o’yini rivojlanish tarixi, hamda o’yin qoidalari

FIFA (fransuzcha: Fédération Internationale deFootball Association, qisqacha FIFA) futbol uyushmalari Xalqaro Federasyasi va Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasi “futbol” so‘zidan ushbu o‘yinning xalqaro nomlanishi sifatida foydalanadi. O‘yinning ingliz tildagi “association football” (“uyushma qoidalari bo‘yicha futbol") deb nomlanadi to‘liq nomlanishi 1863 yilda ingliz Futbol uyushmasi tashkil etilgan paytda tanlangan. Bundan maqsad, o‘sha paytda mavjud bo‘lgan fubolning boshqa turlari, masalan, qo‘l bilan o‘ynash ruxsat berilgan regbi-futboldan (“rugby football”, Ragbi Maktabi qoidalari bo‘yichafutbol) farq qilishidir. Vaqt o‘tgan sayin o‘yin turlarining uzun nomlanishlari kundalik so‘zlashish va matbuotda qisqara boshlagan.

• FIFA (fransuzcha: Fédération Internationale deFootball Association, qisqacha FIFA) futbol uyushmalari Xalqaro Federasyasi va Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasi “futbol” so‘zidan ushbu o‘yinning xalqaro nomlanishi sifatida foydalanadi. O‘yinning ingliz tildagi “association football” (“uyushma qoidalari bo‘yicha futbol") deb nomlanadi to‘liq nomlanishi 1863 yilda ingliz Futbol uyushmasi tashkil etilgan paytda tanlangan. Bundan maqsad, o‘sha paytda mavjud bo‘lgan fubolning boshqa turlari, masalan, qo‘l bilan o‘ynash ruxsat berilgan regbi-futboldan (“rugby football”, Ragbi Maktabi qoidalari bo‘yichafutbol) farq qilishidir. Vaqt o‘tgan sayin o‘yin turlarining uzun nomlanishlari kundalik so‘zlashish va matbuotda qisqara boshlagan.

O‘yinning 17 nafar rasmiy qoidalari mavjud, ularninghar birida qo‘shimcha shartlari va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatuvchi tamoyillari bor. Buqoidalar futbolning hamma stahlarida qo‘llanilishi uchun bir hil. Shungaqaramay, yuniorlar, kattalar, ayollar va jismioniy imkoniyatlari chegaralangankishilar kabi guruhlar uchun ayrim o‘zgartirishlar kiritilagan. Qonun-qoidalarko‘pincha umumiy doiralarda ta’riflangan, bu o‘yin xarakteriga bog‘liq holdaularni soddalashtirish imkonini beradi. O‘yinning qoidalari FIFA tomonidan chopetiladi, ammo Futbol uyushmalarining Xalqaro Kengashi (IFAB) tomonidan qo‘llaniladi.

• O‘yinning 17 nafar rasmiy qoidalari mavjud, ularninghar birida qo‘shimcha shartlari va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatuvchi tamoyillari bor. Buqoidalar futbolning hamma stahlarida qo‘llanilishi uchun bir hil. Shungaqaramay, yuniorlar, kattalar, ayollar va jismioniy imkoniyatlari chegaralangankishilar kabi guruhlar uchun ayrim o‘zgartirishlar kiritilagan. Qonun-qoidalarko‘pincha umumiy doiralarda ta’riflangan, bu o‘yin xarakteriga bog‘liq holdaularni soddalashtirish imkonini beradi. O‘yinning qoidalari FIFA tomonidan chopetiladi, ammo Futbol uyushmalarining Xalqaro Kengashi (IFAB) tomonidan qo‘llaniladi.