|
Biologik xilma-xillikni saqlash Milliy strategiyasining ahamiyati
O‘zbekiston Respublikasida Biologik xilma-xillikni saqlash Milliy strategiyasi va harakatlar rejasining tasdiqlanishi bioxilma-xillikni saqlab qolish yo‘lidagi ulkan ishlardan biri bo‘ldi. Bu strategiyaning asosiy vazifalaridan biri - mamlakat umumiy maydonining 10 % ga yaqin qismini qamrab oladigan muhofaza etiladigan tabiiy hududlar barqaror tizimini tashkil qilishdan iboratdir.2004 yilning dekabr oyida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan "Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar to‘g‘risida"gi qonunning yangi tahriri qabul qilindi. Mazkur qonun "Biologik xilma-xillikni saqlash to‘g‘risida"gi, "Yovvoyi hayvonlarning ko‘chib yuruvchi turlarini muhofaza qilish to‘g‘risida"gi, "Xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan, asosan suvda suzuvchi qushlar yashash joylari hisoblangan suv-botqoq hududlar to‘g‘risida"gi Xalqaro Konvensiyalar yuzasidan olingan majburiyatlarning bajarilishini ta'minlashga qaratilgan.
O‘tgan 2009 yilda Buxoro viloyatining To‘dako‘l, Xadicha, Zikri suv havzalaridagi qushlarni hisobga olish ishlari bajarildi va natijada qishlaydigan qushlar sonining keskin kamayganligi qayd etildi; Toshkent viloyatida kamyob va ovbop qushlar turlari bo‘yicha kadastr tadqiqotlari o‘tkazildi; Xisor qo‘riqxonasi atrofida umurthali hayvonlarni, "Dalvarzin" ovchilik xo‘jaligida qirg‘ovullarni hisobga olish ishlari amalga oshirildi, natijada qirg‘ovullar sonining ancha ko‘paygani ma'lum bo‘ldi. Sirdaryo viloyatidagi "Sayxun" xo‘jaligida hayvonlarning ovbop turlarini hisobga olish ishlari natijasida: sirdaryo qirg‘ovuli - 610-630 bosh; katta tomoq - 450-500 bosh; to‘ng‘iz - 8-10 bosh; tolay quyoni 40-45 bosh; tulki - 10-15 bosh ekanligi; bo‘rsiq - uch-to‘rt oilaligi aniqlandi; Farg‘ona vodiysi tabiiy o‘simliklari va yer usti umurtqalilar faunasini inventarizatsiyadan o‘tkazish ishlari bajarildi; global miqyosda yo‘qolib ketish xavfidagi qush turi - sterxning O‘zbekiston hududidan uchib o‘tish yo‘lini aniqlash bo‘yicha ikkinchi xalqaro ekspeditsiya o‘tkazildi."Jayron" ekomarkazida buxoro qo‘yini ko‘paytirish ishlari amalga oshirilmoqda. hozirgi kunda ekomarkazda bir bosh burama shohli echki, 10 bosh buxoro qo‘yi saqlanmoqda, o‘tgan yili 3 bosh qo‘zi dunyoga keldi.
XULOSA
Umuman olganda biologik resurslar (BR) masalan, materiallar inson foydalanish hissa yashayotgan kelib chiqishi manbalari, sanoat, oziq-ovqat moddiy bor zavodi naslchilik, hayvonlar va mikroorganizmlar. Ushbu resurslar muhim inson atrof-muhit o'zgaruvchi qismi va o'simliklar, hayvonlar, bakteriyalar, va ekotizimlar (o'rmonlar, suv ekotizimlar va boshqalar) shaklida taqdim etilar ekan.
Bu barcha organizmlar qayta qobiliyatiga ega ekanligini ta'kidlash lozim, shuning uchun biologik resurslarni qayta tiklanadigan bo'ladi, bu uchun tegishli shart-sharoitlar saqlab qolish uchun faqat zarur. Bugungi kunda zamonaviy BR tizimining foydalanish muhim bir qismi uning bartaraf olib kelishi mumkin.
BR asosiy qismi, o'rmon o'simlik haqida biz biomassa yillik o'sishi ¼ bor qaysi tufayli tushadi. Ayni paytda, inson faoliyati masalani yashayotgan soni kamaydi, deb aslida olib keldi, shuning uchun Yer biologik mahsuldorlik kamayib. Biroq, yaylov sobiq o'rmonlarning qismini almashtirish tomonidan, odamlar, shunday qilib, oziq-ovqat va texnik xom ashyo bilan ta'minlash dunyo aholisining.
Bugungi kunda o'rmon shakli jahon ikki zonalari: Janubiy (Bargli daraxt turlari) va shimoliy (Ignalilar). o'rmon maydonlarini yo'q mamlakatlar o'rmon resurslari yo'qligi aziyat chekmoqda.
Ayni paytda, Rossiya, Kanada, AQSh va Braziliya o'rmon biologik resurslari yirik bo'ladi. janubiy o'rmonlar maydoni tufayli yog'och eksport o'sishi uchun yo'qola boshlaydi va oltingugurt o'rmon kamar deyarli o'zgarishsiz qoladi esa, yoqilg'i sifatida foydalanish. Lekin qaramay , bu, bu resurslar har yili ortib bormoqda
Biologik resurslar, ya'ni oziq-ovqat, umumiy qishloq xo'jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish yigirma foizini va okean va quruqlik umumiy unumdorligi bir foizini tashkil qiladi. uch marta - Bu tufayli aholining tez o'sishiga, ekin mahsulotlari hosildorligi, chorvachilik mahsulotlari esa, ikki marta oshdi kerakligini unutmaslik kerak. Shunday qilib, u qishloq xo'jaligi, sug'oriladigan qishloq xo'jaligi, okean resurslaridan oqilona foydalanishni rivojlantirish zarur.
Okeanlarning biologik resurslarni yigirma foizi uning tiklanish uchun chap qaysi biri yuz million tonna, hisob. baliq va baliq muassasalari shaklida taqdim barcha mahsulotlar; Ko'plab mamlakatlar suv o'tlari, yumuşakçalar, dengiz bodring va baliqchilik, deb atalmish dengiz-dehqonchilik bilan shug'ullanadi.
non-baliq, suv o'tlari (9%), pinnipeds va kitlar (6%), shu jumladan, - Shunday qilib, birinchi qazib olish, keyin baliqni (85%), davom etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
