Globallashuv jarayonida bizning bizning mamlakatimizda siyosiy jarayon O‘zbekistonda e’tiqod erkinligi va diniy bag’rikenglikni mustahkamlashda qonunchilik ham takomillashib bordi. «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g’risida»

Globallashuv jarayonida bizning bizning mamlakatimizda siyosiy jarayon

O‘zbekistonda e’tiqod erkinligi va diniy bag’rikenglikni mustahkamlashda qonunchilik ham takomillashib bordi. «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g’risida»gi qonun 1991 yilda qabul qilingan bo‘lib, 1993 yilda kiritilgan ba’zi qo‘shimcha va o‘zgartirishlar bilan 1998 yilga qadar amalda bo‘lib keldi. So‘nggi yillar davomida mazkur qonunni davr talablari asosida tubdan o‘zgartirish zarur bo‘lib qoldi va 1998 yilning 1 may oyida Respublika Oliy Majlisi tomonidan qonunning yangi tahriri qabul qilindi.

2000 yil 13-15 sentyabrda Toshkentda o‘tgan dinlararo muloqot YUNESKO Kongressi Markaziy Osiyodagi madaniy, diniy va etnik xilma-xilligini muhokama qildi. Unda 40ga yaqin davlatdan 80dan ortiq turli din va konfessiyalarga mansub vakillar, yirik mutaxassislar ishtirok etdilar. Kongressdan so‘ng 18 sentyabr kuni Buxoro shahrida «Tasavvuf va dinlararo muloqot» mavzusida xalqaro simpozium bo‘lib o‘tdi. Unda «tasavvuf»ga bag’rikenglikni targ’ib etuvchi, tinchlikka chaqiruvchi Islom dinining noyob, o‘ziga xos ko‘rinishi degan ta’rif berildi. Aynan 2000 yil sentyabrida Toshkent islom universitetida dinlarni qiyosiy o‘rganish bo‘yicha YUNESKO kafedrasi ochildi. YUNESKO rahbariyati bu tashabbusni qo‘llab-quvvatladi. Fan, ta’lim va madaniyat sohasidagi eng nufuzli xalqaro tashkilot rahbari shaxsan o‘zi kelib kafedrani ochishi fikrimiz isbotidir. Kafedraning asosiy vazifasi dinlararo muloqot va diniy bag’rikenglikni yanada mustahkamlashga ko‘maklashishdir. SHuningdek, 2001 yil sentyabrida Toshkentda o‘tgan Osiyo – Tinch okeani mintaqasi YUNESKO «bag’rikenglik tarmog’i»ning ikkinchi yig’ilishida bag’rikenglik tamoyillari o‘zbek xalqining urf – odatlari bilan chambarchas bog’liqligi ta’kidlandi.

O‘zbekistonning an’anaviy diniy bag’rikenglik o‘lkasi ekani, islom fani va madaniyatiga qo‘shgan ulkan hissasini e’tirof etib, nufuzli xalqaro tashkilot – Islom konferensiyasi tashkiloti (O‘zbekiston unga 1996 yildan a’zo)ning ta’lim, fan va madaniyat bo‘yicha Boshqarmasi (ISESCO) Toshkent shahrini 2007 yilda islom madaniyati poytaxti deb e’lon qildi.

Xalqaro hamjihatlik yo‘lida har bir inson, jamoa va millatlar bashariyatning turli-tuman madaniyatlardan iborat ekanini anglashi va hurmat qilishi juda muhimdir. Bag’rikengliksiz demokratiya asoslari va inson huquqlarini mustahkamlab bo‘lmaydi. Tinchliksiz taraqqiyot va demokratiya bo‘lmagani kabi, bag’rikengliksiz tinchlik bo‘lmaydi.

Globallashuv jarayoni g’oyaviy, mafkuraviy jarayonlarga o‘z ta’sirini ko‘rsatib, xozirgi sharoitda u mafkuraviy ta’sir o‘tkazishning nixoyatda kuchli vositasiga aylanib, jahondagi xar xil siyosiy kuchlar va markazlarning manfaatlariga xizmat qilmoqda. Xozirgi vaqtda ko‘z o‘ngimizda dunyoning geopolitik, iqtisodiy va ijtimoiy, ahborot kommunikasiya manzarasida chuqur o‘zgarishlar ro‘y berayotgan, turli mafkuralar tortishuvi keskin tus olayotgan bir vaziyatda, barchamizga ayonki, – deb ta’kidlaydi Prezident I.A.Karimov, – fikrga qarshi fikr, g’oyaga qarshi g’oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish har qachongidan ko‘ra muxim ahamiyat kasb etmoqda.