Hasharotlarning ichki organlari

AMALIY MASHG‘ULOTI №4

HASHAROTLARNING ICHKI ORGANLARI

Ishdan maqsad: Hasharotlarning ayirish tizimlari , nerv sistemasi , sezgi organlari va jinsiy sistemasi bilan tanishish

Nazariy qism: Nerv sistemasi. Hasharotlarning nerv sistemasi murakkab tuzilgan. Uning vazifasi organizm faoliyatini boshqarib, tashqi muhitdan axborot olib, unga javob qaytarishdan iborat. Hasharotlarning nerv sistemasi uch qismga: markaziy, periferik va simpatik qismga bo‘linadi. Markaziy nerv zanjiri hasharot tanasining ostki tomonida joylashgan. U nerv tugunchalaridan iborat bo‘lib,ular gangliy deb ataladi. Nerv zanjirining dastlabki ikki tuguni hasharotning boshida, qolganlari ko‘krak qismida, bir jufti qorin qismida joylashgan. Ba’zan bu tugunchalar qo‘shilib ketadi, lekin tomoq usti va tomoq osti nervlari hech qachon qo‘shilib ketmaydi. Tuban hasharotlarda nerv tugunchalari ham qo‘shiladi. Ular o‘zaro uzunasiga konnektiv va ko‘ndalangiga komissura ulagichlar bilan bog‘langan. Nerv tugunchalarining yuzasi nerv hujayralaridan iborat, bu hujayralardan tuguncha ichiga nerv tolalari kiradi. Tomoq usti va tomoq osti tugunchalari juda murakkab tuzilgan oldingi, o‘rta va orqa bo‘limlardan iborat, orqa bo‘lagi bir-biri bilan qo‘shilgan bo‘lakchalardan tashkil topgan. Periferik nerv sistemasining markaziy nervdan chiqadigan tolalari turli organlarga borib tugallanadi. Har bir tugunchadan bir juft nerv chiqadi. Qorin qismidagi tugunchadan chiqqan nerv uch tarmoqli bo‘lib, tarmoqlardan biri harakatlantiruvchi yelka tomondagi ikkita nerv esa ostki tomonga boradi va sezuvchi nerv deyiladi.