Ххi асрда илм-фан тарақҚиётининг ривожланиш истиқболлари ва уларда инновацияларнинг тутган ўрни

, 
z 
nolga teng bo‘lmasa, unda, 
n
>2 natural sonlar 
holati uchun 
x
n
+
y
n
=z
n
 
tenglama yechimga ega bo‘lmaydi". 
Ferma ushbu fikrni ilgari surganda ushbu teoremani yechimini bilgan degan taxminiy qarashlar 
bor faqat Ferma tabiatan juda tor doirali odam bo’lgan va uni daftar hoshiyasiga shunchaki yozib 
qo’ya qolgan deyishadi va teorema isboti uchun bu hoshiyalar hech qachon yetmasligi uchun bu 
teorema isbotiga e’tibor qaratmagan. Ferma hattoki bu teoremaga umuman e’tibor qaratmagan va 
hech qayerda gapirmagan ammo u bu teorema kelajakda katta mashhurlikga erishishini bilmagan. 
O’tkir zehnli o’z davrining buyuk matematiklari ushbu teorema isboti bo’yicha ishlagan. Menimcha 
har bir matematikni ushbu teoremani hayoti davomida bir marta bo’lsa ham bu haqida albatta o’ylab 
ko’rishga majbur etadi. 
To’rt asrlik tortishuvlardan so’ng va nihoyat 1995-yilga kelib 7 yil bu teorema ustida ishlagan 
Angliyalik olim Endryu Uayls tomonidan Buyuk ferma teoremasi isboti e’lon qilinadi. Isbotda 
asosan sonlar nazariyasiga oid o’ta murakkab matematik uslublardan foydalanib yechiladi. Isbotni 
tushunish uchun oliy matematika bo’yicha chuqur bilimga ega bo’lish kerak. Endryu Uayls o’z 
isbotida elliptik egri chiziqlar va modulyar shakllar orasidagi bog’liqlikka asoslanadi. Germaniyalik 
olim Gerxard Frayning Ferma teoremasiga oid Taniyama-Simura gipotezasidan kelib chiquvchi
xulosasiga asosan ushbu teorema isbotlanadi. Ushbu teoremaga oid ilk ma’ruza 1995-yil 23-iyunda 
Kembrijda muallifning o’zi tomonidan uch qismga bo’linib o’qib eshittiriladi. Keyinchalik Priston 
universitetida nashr qilinuvchi mashhur “ Matematik solnolamalar “ ( Annals of mathematics 
) jurnalida teorema isboti 130 sahifada chop etiladi. 
Maqolada biz Ferma teoremasining matematik isboti haqida yozishimizni hojati yo’q sababi, 
bunday maqolalar juda ham ko’p. Zamonaviy texnologiyalar davrida yashayotgan ekanmiz va albatta 
ularni o’z vaqtida qo’llay olishni ham bilishimiz lozim. Shu jumladan Informatika va axborot 
texnologiyalari zamirida ulkan yutuqlarga erishilmoqda. Informatikani dasturlash tillari siz tasavvur 
qilishni iloji yo’q.
Bugungi maqolada Ferma teoremasini haqiqatdan to’g’ri yoki noto’g’riligini ayrim dasturlash 
tillarida ko’rib chiqamiz.
IT-BASIC
. Dastur bizga quyidagi yechimni chiqardi: 
1782^12+1841^12=1922^12. Bu 
yechim menga Simpsonlar oilasi multfilmidagi bir epizodni eslatdi. Unda ham aynan mana shu 
tenglik haqida gap ketadi. Bu tenglik albatta xato sababi, kompyuter ulkan sonlarni hisoblayotganda 
yaxlitlash holati yuzaga keladi va aynan shu o’xshash tushunmovchiliklarga olib keladi. 

---