|
Fan:Arxivshunoslik O'qituvchi:Nilufar Ro'ziyeva Talaba:Oxunova Shohista Guruh:302 Hujjat kataloglari haqida tushuncha Katalog arxiv ma’lumotnomalarining bir turidir. Unda hujjatlar haqidagi (kartochkalarga yozilgan) axborotlar mavzular, tarmoqlar bo’yicha guruhlashtirilgan bo’ladi. Kataloglar alohida bir fondga, arxivning barcha fondiga, bir necha arxivlarga va xatto respublika davlat arxiv fondiga tuzilishi mumkin. Katalog fondlararo, arxivlararo ma’lumotnoma hisoblanadi. U arxiv ma’lumotnomalari orasida muhim o’rin tutadi. Kataloglar bir arxivning fondlari to’risida, shuningdek bir necha arxivlarda saqlanayotgan hujjatlar tarkibi va mazmuni haqida to’la ma’lumotlar olish imkonini beradi. Arxivlarda kataloglar arxiv ilmiy ma’lumotnoma apparatining tarkibiy qismi hisoblanadi. Hujjatlarni yig'ish va tanlash usuli Hujjatlar to’plami asosan arxiv materiallari, statistik ma’lumotnomalar, davriy matbuot nashrga tayyorlashdan oldin tadqiqotchi (yoki tad-qiqotchilar) mazkur mavzuga doir manba va adabiyotlarni chuqur o’rganib chiqishi maqsadga muvofiqdir. Mavzuga oid adabiyot tadqiq qilinayotan masalaning mohiyati bilan Hujjatlarni ekspertiza qilish Gazetadagi materiallar tematikasi, ularning joylashtirilishi, maxsus bo’limlar, ruknlar talabaga, tadqiqotchiga uni qiziqtirayotgan mavzu uchun materialni qiynalmasdan topish imkonini beradi. Jurnallarda esa ulardagi mundarijalar, hamda yil bo’yi e’lon qilingan maqola va materiallar ro’yxati (odatda, bunday ro’yxatlar jurnalning xar yili oxiridagi sonida e’lon qilinadi) kerakli maqola va chiqishni topishda yordam beradi. Gazeta va jurnal materiallarini o’qish chog’ida ulardan zarur ko’chirmalar olib borish maqsadga muvofiq. Bu ish materialning mazmuniga qarab qilinadi. Shuningdek, gazeta va jurnallardan mavzuga doir hujjatlardan ham nusxa olinadi. Vaqtli matbuotda rasmiy hujjatlar (Oliy Majlis sessiyalari materiallari va boshqa muhim anjumanlarning qarorlari, stenografik hisobotlari va protokollari) bilan bir qatorda jamoat tashkilotlari, jamoalar, mexnatkashlarning alohida vakillari haqidagi materiallar ham muntazam berib boriladi. Aynan mana shunday materiallarning arxivlarda kamligi vaktli matbuot materiallarining tadqiqot uchun muhim manbaga aylanishidan dalolat beradi. Ilmiy asar tayyorlashsa arxiv hujjatlarining ahamiyati benihoyat kattadir. O’zbekiston tarixiga doir ko’plab voqyea va ijtimoiy xodisalarni faqat arxiv hujjatlari orqali bilish mumkin. Ekspertiza Hujjatlar qimmatdorligini ekspertiza qilish va ularni davlat hamda idoraviy arxivlarda jamlash masalalari, muassasalar ish yuritishida hujjatlarni tashkil etish bilan bog‘liq, shuningdek, respublika arxiv muassasalari ekspert-tekshiruv komissiyalari (keyingi o‘rinlarda - ETK), Ekspert komissiyalari (keyingi o‘rinlarda - EK) hamda vazirlik, davlat qo‘mitalari va idoralar Ekspert komissiyalari faoliyati ustidan uslubiy rahbarlik va nazoratni amalga oshirish maqsadida “O‘zarxiv” agentligining Markaziy ekspert-tekshiruv komissiyasi (keyingi o‘rinlarda - METK) tashkil qilinadi. I. Umumiy qoidalar 1. METK O‘zbekiston Respublikasining “Arxiv ishi to‘g‘risida”gi Qonun va boshqa qonunosti hujjatlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Qaror, Farmon va Farmoyishlariga, Hukumat qarorlari va farmoyishlariga, Arxiv ishi bo‘yicha nizomlar, yo‘riqnomalar va boshqa normativ hujjatlarga, “O‘zarxiv” agentligi buyruqlari, ko‘rsatmalari hamda mazkur Nizomga asosan faoliyat ko‘rsatadi. 2-qoida 2. METK – maslahat organi hisoblanadi. Uning qarorlari “O‘zarxiv” agentligi rahbariyati tomonidan tasdiqlanadi, shundan so‘nggina arxiv muassasalari, shuningdek respublika vazirliklari, davlat qo‘mitalari, idoralari va tashkilotlarida bajarilishi shart hisoblanadi. 3-qoida 3. METK tarkibi rais, uning o‘rinbosari, kotib va “O‘zarxiv” agentligi hamda Toshkent shahrida joylashgan davlat arxivlari va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti devoni arxivi mutaxassislari, vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralar, jamoat va ilmiy-tadqiqot muassasalari tashkilotlari, o‘quv yurtlari va idoralar vakillaridan iborat komissiya a’zolaridan tashkil topadi. METK raisi etib “O‘zarxiv” agentligi boshqaruv xodimlaridan biri tayinlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
