texnik vositalar va o‘quv vositalardan foydalanish yo‘llarini bilishi.
Yuqoridagi pedagogga qo‘yiladigan zamon talablari mazmunini amalga oshirish uchun har bir o‘qituvchi yangicha fikrlash tafakkurini o‘stirishi, zamonaviy ta’lim texnologiyalarini mustaqil o‘rganishi, uning maqsad va vazifalari nimalardan iborat ekanligini chuqur bilib olishlari kerak.
Pedagogik tajriba-sinov ishlari ikki bosqichda amalaga oshirildi. Pedagogik tajriba - sinov ishlarining birinchi bosqichi 2020-2021 o‘quv yili davomida Termiz shahar 15-son umumta’lim maktabining tanlangan boshlang‘ich sinfalarida olib borildi. Unda dastlab matematika o‘quv fanining o‘quv dasturi, darsliklar o‘quv metodik qo‘llanmalar tahlil qilindi. Ilg‘or o‘qituvchilarning ish tajribalari o‘rganildi va tarqatma materiallardan foydalanildi (11- ilova).
Pedagogik tajriba sinovning birinchi bosqichida sinflar tajriba va nazorat sinflariga ajratildi . Unda 3-“b” va “d” sinflar tajriba, 3-“a” va “v” sinflar esa nazorat sinflari qilib belgilandi (9- ilova) va ularni belgilashda:
tajriba va nazorat sinflarida o‘quvchilarning o‘quv fanlari bo‘yicha o‘zlashtirishlari bir xil;
matematikani o‘qitishda boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nazariy bilimi, amaliy ko‘nikma va malakalari hamda metodik tayyorgarligi bir xil;
o‘quvchilarning matematika o‘quv fanlariga qiziqishi o‘zlashtirish darajalari bir xil.
Dars jarayonida 3-“b” va“d”(tajriba sinflari) sinflarida matematika o‘quv fanlariga oid mavzularni tushuntirishda innovatsion pedagogik texnologiyalarga asoslangan metodlardan foydalangan holda darslar yo‘lga qo‘yildi (8- ilova).
3-“a” va “v” sinflariga (nazorat sinflari) an’anaviy metodlarda (suhbat, og‘zaki bayon etish, savol - javob, kuzatish) dars o‘tish nazarda tutiladi
3.2. Olingan natijalar tahlili va samaradorligi Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining o‘quv fanlariga doir nazariy bilimlari amaliy ko‘nikma va malakalari aniqlandi. Tadqiqotni amalga oshirish jarayonida olib borilgan tajriba - sinov ishlarida quyidagi tamoyillarga asoslangan holda yo‘lga qo‘yildi:
boshlang‘ich sinf sinfdan tashqari ishlarda o‘quvchilarning matematikaga qiziqishini oshirish pedagogik jamoa oldida turgan umumiy maqsad sifatida e’tirof etilishiga erishish;
boshlang‘ich ta’lim “Matematika” darslarida tarbiyaviy faoliyatni interfaol metodlar asosida tashkil etish yo‘lida muayyan shart - sharoitlarni yaratish;
dars jarayonida har bir o‘quvchining ichki imkoniyatlarini inobatga olish, ularning bilim, ko‘nikma va malakalarini tizimli shakillantirishni nazarda tutish. Shuningdek, dars jarayonida matematikani o‘qitishda innovatsion pedagogik texnologiyalardan foydalanishga oid tarqatma materiallar, so‘rovnoma savollari, test va elektron kompyuter vositalaridan foydalanildi;
Pedagogik tajriba - sinov ishlarining ikkinchi bosqichi 2020-2021 o‘quv yillarida olib borildi. Unda boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga matematikani o‘qitishda dars sifati va samaradorligini ortirish maqsadida fan o‘qituvchilari bilan doimiy ravishda suhbatlar, savol- javoblar, so‘rovnomalar, test savollari, kuzatishlar o‘tkazib borildi va zamonaviy shakl va metodlardan foydalanildi (10-ilova).Quyida tanlangan boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga innovatsion pedagogik texnologiyalariga asoslangan metodlardan foydalangan holda o‘quvchilarning nazariy bilimi, amaliy ko‘nikma va malakalarini aniqlash maqsadida anketa va test savollari olindi.
Anketa so‘rovnoma savollar quyidagicha:
Senga ko’proq qaysi biri yoqadi:
O’qituvchining qiziqarli suhbatini tinglash.
Matematika darslarida qoidalar keltirib chiqarish.
Matematikadan mashqlar bajarish.
Sonning qayerdan kelib qolganini bilib olish.
O’zimiz matematikadan masala tuzish.
Matematikadan masala yech.
Fan nima uchun aniq so’z bilan yozilganini bilish.
O’zlaring masala tuzinglar.
So’zni to’g’ri yozishni o’rgan.
O’qituvchi qandaydir qiziq narsani gapirayotganda quloq sol.
Matematik amallarni o’rgan va shu kabi savollar.
Tadqiqot davomida tajriba sinflarida olib borilgan kuzatish va ekskursiya darslari tabiiy hodisalar, matematika fanlari va ularga xos xususiyatlarning o‘rganilishida texnologik yondashuv, shuningdek, o‘quvchilarga tizimli bilimlarni yetkazib berish tamoyili asosida o‘quv faoliyati amalga oshirildi (11-ilova). Darslarni interfaol metodlar asosida tashkil etish, ekskursiya va sayohatlar jarayonida matematik jihatdan kuzatish, aniq tanlangan obyektning o‘ziga xos jihatlarini o‘rganish, muhim belgilarini aniqlash, tabiiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni aniqlash, nazariy bilimlar asosida ma’lum xulosalar chiqarish kabi vazifalarning o‘quvchilar tomonidan muvafaqiyatli bajarishga alohida ahamiyat qaratildi. Har bir o‘quvchilarning matematikaga qiziqishini oshirishga asoslangan interfaol metodlar asosida tashkil etilgan darslar yakunida o‘quvchilarning nazariy bilimlarini mustahkamlashga oid savollar yo‘lga qoyildi:
