Ilm ziyo zakovat

Taklif inflyatsiyasi
 
bu, mamlakat iqtisodiyotida tovar va xizmatlar 
taklifining kamayishi natijasida tovar va xizmatlar baholarining oshishidan 
paydo bo‛ladi. Bunday hollarda ortiqcha talab bo‛lmasa ham tovarlarning 
baholari oshib boradi. Hatto ish bilan bandlik va YaIM ishlab chiqarish 
kamaygan yillari tovarlarning bahosi oshadi. Jami taklif qisqarishining asosiy 
sababi mahsulot birligiga sarflangan xarajatlarning o‛sishi hisoblanadi. Bunda 
nominal ish haqi, xomashyo va yoqilg‛i narxlarining oshishi natijasida ishlab 
chiqarish tannarxi ham oshadi.
Taklif inflyatsiyasining kelib chiqishiga, shuningdek, taklif mexanizmining 
buzilishi ham ta’sir qiladi. Taklif mexanizmi esa tasodifiy holda asosiy ishlab 
chiqarish omillari bahosining keskin ko‛payishidan kelib chiqadi. Iqtisodchi 
olimlarning fikriga ko‛ra, taklif inflyatsiyasi o‛z-o‛zini cheklaydi. Ishlab 
chiqarishning pasayishi xarajatlarning qo‛shimcha o‛sishini cheklaydi, chunki 
ishsizlikning o‛sishi nominal ish haqining asta-sekin pasayishiga olib keladi. 
Talab inflyatsiyasini cheklash uchun esa maxsus chora-tadbirlar ko‛rish zarur 
bo‛ladi. Inflyatsiya darajasi yuqori bo‛lgan mamlakatlarda ishlab chiqarishning 
haqiqiy hajmi qisqarishi bilan bir vaqtda nominal hajmining ortib borishi kabi 
vaziyat sodir bo‛ladi. Daromadlarni ishlab chiqarish tomonidan ta’minlanmagan 
o‛sishi aholi qo‛lidagi pulning taklif qilinayotgan tovar va xizmatlardan 
oshiqchaligiga olib keladi. Bunday hol pul birligining xarid quvvatini 
pasaytiradi, bir miqdordagi pulga joriy yilda o‛tgan yildagiga nisbatan aholi 
kamroq mahsulot sotib oladi, ya’ni, uning real daromadi kamayadi. Misol 
uchun, joriy yilda aholining nominal daromadlari 30% ga ko‛paygan, narxlar 
darajasi 50% ga oshgan bo‛lsa, unda aholining real daromadlari 20% ga 
kamaygan bo‛ladi. Chunki, narxlarning o‛sishi aholi pul daromadlarining 
o‛sishidan yuqori bo‛lgan (30% - 50%q- 20%).
Inflyatsiyani real daromadlar darajasiga ta’siri u kutilayotgan yoki 
kutilmayotganiga ham bog‛liq.