Infoedu uz

Mashg`ulotda foydalaniladigan metodlar: Hamkorlik texnologiyasi, "Aqliy hujum"

Mashg`ulotda foydalaniladigan jihozlar: ko'rgazmalar

Tashkiliy qism:

a)salomlashilsh b)navbatchi axboroti

c)davomatni aniqlash d)uyga vazifani tekshirish

Mashg`ulotning rejasi:

a)o'tilgan mavzuni takrorlash b) yangi mavzu bayoni c)mustaxkamlash. d) O'quvchilarni baxolash

O'tilganlarni takrorlash:

»1. Maqsud Shayxzodaning taijimayi holini gapirib bering.

Shoiming qanday doston va she’riy to‘plamlarini bilasiz?

Maqsud Shayxzodaning dramatik asarlaridagi tarixiy voqealar va tarixiy shaxslar haqida so‘zlab bering.

O‘zbek adiblaridan yana kimlaming she’riy ertak-dostonlari Sizga tanish?

Xl-Yangi mavzu bayoni:

So‘nggi 1O—15 yil oralig‘ida e’lon qilingan «Javohirlar sandfg‘i», «Kafansiz ko‘milganlaD>, «Tirik ruhlar» kabi nasriy asarlari bilan Sizga ham nomi tanish boigan shoir va yozuvchi Shukrullo (Shukrullo Yusupov) 1921-yili Toshkent shahrida tug‘ilgan. Uning otasi adabiyot va san’atga ixlosmand, jumladan, buyuk o‘zbek shoiri G‘afur G‘ulom bilan yaqin tanish, suhbatdosh bo‘lgan o‘qimishli, ziyoli kishi edi. Asli kasbi emchilik boiib, umr bo^`yi xalq tabobati bilan shug‘ul- langan.

Shukrullo maktab ta’limidan so‘ng pedagogika bilim yurtida, Toshkent Davlat pedagogika instituti (hozirgi pedagogika universiteti) da tahsil oladi. O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasida, badiiy adabiyot nashriyotida ishlaydi. Uning «Baxt qonuni» deb nomlangan birinchi

she’d 1939-yilda e’lon qilingan. 4O-yillarda shoiming ketma-ket «Birinchi daftar», «Qalb qo‘shiqlari» to‘plamlari, «Chollar» dostoni chop etiladi. Keyinroq «Hayot ilhomlari», «Umrim boricha», «Inson va yaxshilik», «Inson — inson uchun», «Ikki qoya», «Otash va gul», «26-tongotari» kabi yigirmadan ortiq she’rlar va dostonlar to‘plamlari nashr etiladi.

Vatanni kuylash, uning bunyodkor, fidoyi farzandlarini ulug‘lash, xalqlar do'stligi g'oyalari o‘sha to‘plamlarning asosiy mazmunini belgilagan. Agar bu xususiyatlar shoiming dastlabki she’rlaridajuda bo‘rtib ko‘ringan boMsa, keyinroq, ayniqsa, 7O—8O-yillarga kelib «Zarralar», «Suyanchiq», «Yashagim keladi», «Sening baxting» kabi to‘plamlarida inson va xotira, odamiylik kabi teran ma’noli tushunchalar o‘z she’riy aksini topdi. Misol sifatida quyidagi satrlarga e’tibor beraylik:

Shukr qil, nolima, tashvishim ko‘p deb,

Bilasanmi, tashvish tugaydi qachon?

Tashvishing mo‘l bo‘lsa, orzularing ko‘p,

Orzusiz yashamas hech tirik inson.

Harakatim ko‘p deb zorlanma hech vaqt,

Yer ham hech tinmaydi, tinsami... hayhot!..

Intilish, izlanish, doim harakat,

Shundan iboratdir tiriklik, hayot!

Shoir Siz — bolalar uchun ham «Bahor sovg‘asi», «Yulduzlar» nomli kitoblar chop ettirgan. Uning «Xatarli yoz», «To‘ydan keyin tomosha», «Tabassum o‘`rilari», «O‘g`rini qaroqchi urdi», «Janjal», «Unsiz faryod» kabi qator sahna asarlari O‘zbekiston teatrlarida sahnalashtirilgan. Gyote, K. Gotsi, A. Blok, T. Shevchenko, A. Tvar- dovskiy, Q. Quliyev, Mustay Karim kabi jahon adabiyotining ko‘plab vakillari ijodidan qilgan taijimalari o‘zbek o‘quvchilari tomonidan iliq kutib olingan. .

.O'quvchilarni baholash.

Shoir Shukrulloning hayoti va ijodi haqida nimalami bilasiz?

«Umr haqida ertak» asarining mazmunini so‘zlab bering.

Ertak necha qismdan iborat va u qanday maqsadga ko‘ra qismlarga ajratilgan?

Sayyoh chol nima maqsadda dunyo kezadi? U o‘z izlagan narsasini topadimi?

Qabr toshlariga vafot etgan kishilaming aniq yoshlari yozilmaganini izohlang.

Ozodlik, erkin hayot, istiqlol degan so‘zlarni Siz qanday tushunasiz?