Iqtisodiy xavfsizlik

Иқтисодий хавфсизлик” фанининг вазифалари:

• 
  миллий хавфсизлик асослари ва устуворликларини тушунтириш;
  
• 
  иқтисодий хавфсизликни таъминлашнинг асосий йўналишлари ва йўлларини кўрсатиб бериш.
  

6. 
   Iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlashga qaratilgan AQSH tashkilotlari faoliyati qanday dasturlarni o’z ichiga olgan?
   

AQSh strategik hujjatlari tahlili iqtisodiy xavfsizlik milliy xavfsizlikning asosiy elementi deb hisoblanadi. Bundan tashqari, 2010 va 2015 yilning strategiyalarida nafaqat iqtisodiy rivojlanishning afzalligi, shuningdek, mamlakatning ichki iqtisodiy o'sishi va uning xo'jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan tahdid sifatida taqdim etiladi. Bundan tashqari, AQShda iqtisodiy xavfsizlik mexanizmi shoshilinch choralar va inqirozga qarshi rejalar to'g'risidagi qonunda belgilangan tadbirlarga asoslandi.

AQShda birinchi navbatda, mamlakatimiz huquqni muhofaza qilish idoralari, xavfsizlik va detektiv va detektiv byurolar, jinoyatchilikka qarshi kurashish uchun davlat va xususiy muassasalar, xavfsizlik va detektiv byurolar bilan o'zaro munosabatlarning oldini olish va nazorat qilish dasturi mavjud, ular jinoyatchilikka qarshi kurashish uchun kurash olib boradi va biznesga keng tahdid qilishning oldini olish. Ikkinchidan, biznes hamjamiyatining umumiy manfaatlarini himoya qilish maqsadida, mukammal iqtisodiy jinoyatlar uchun ishdan bo'shatilgan xodimlarning ishdan bo'shatilgan taqdirda, kompaniya ishbilarmonlik hamjamiyatini shaxsiyat va harakatning xususiyatlari haqida xabardor qiladi shaxs. Uchinchidan, kompaniyalar Ichki xavfsizlik inshootlarida, shu erda maxsus davlat tashkilotlari xodimlari yoki davlat xavfsizlik xizmatlari bilan yaqin hamkorlikda tashkil etilgan. Amerika Qo'shma Shtatlarining Amerika biznesining yirik kollektiv xavfsizlik tizimini yaratish tajribasi 90-yillarning boshidan AQSh fuqarolarini himoya qilish uchun biznes tahdidlarining eng muhim masalalari bo'yicha ma'lumotlarni muntazam ravishda almashishga imkon beradi. Davlat departamenti va 500 dan ortiq Amerika korporatsiyalari o'rtasidagi kelishuv doirasida

7. 
   “Xavfsizlik” tushunchasi ma’nosi nima, va qachondan global ravishda qo’llana boshlangan?
   

“Хавфсизлик” тушунчаси кўп қиррали бўлиб, турли маъноларда талқин этилади. Шунга қарамасдан уларда умумий ғояси ҳам мавжуд бўлиб, бунга кўра хавфсизлик инсоният ҳаётининг турли соҳаларида вужудга келадиган хавф-хатардан ҳимояланиш ҳамда кафолатланиш маъносини англатади.
Хавфсизлик муаммоси мустақил давлатчиликнинг шаклланиши ва жамиятда ижтимоий, сиёсий, иқтисодий манфаатларнинг қарор топиши билан бир пайтда вужудга келади. “Хавфсизлик” тушунчаси Робер маълумотномасига кўра 1190 йилда пайдо бўлди. Бу тушунча ўзини ҳар қандай хавф-хатардан ҳимояланган деб ҳисобловчи инсон руҳининг хотиржам ҳолатини ифодалайди.

8. 
   Mamlakat iqtisodiy xavfsizligini ta’minlashda milliy iqtisodiyotning rivojlantirishning ahamiyati qanday?
   

Тараққиётнинг ҳозирги босқичида мамлакатларнинг иқтисодий хавфсизлиги муҳим аҳамият касб этади. Негаки, иқтисодиётнинг хавфсизлиги ҳолати турли ижтимоий-иқтисодий қарорлар қабул қилишда асос бўлиб хизмат қилади.
Иқтисодий тизимдаги ҳар қандай ўзгаришлар турли хавф-хатар ва таҳдидларнинг намоён бўлиши билан бирга кечади. Шунинг учун ҳам мамлакат иқтисодий хавфсизлигини таъминлаш, унга бўладиган турли таҳдидларнинг олдини олиш масаласи юзага келади. Бундай шароитда “Иқтисодий хавфсизлик” фанини ўрганишнинг аҳамияти янада ошади.
Миллий хавфсизлик фуқаролар, яъни шахс, жамият ва давлат манфаатларини ҳимоя қилишга йўналтирилган бўлади. Шахс, фуқаро манфаатлари ўз ичига уларнинг конституцион ҳуқуқ ва эркинликлари, яшаш хавфсизлигини таъминлаш, турмуш даражаси ва сифатини ошириш, жисмоний, маънавий, интеллектуал ривожланишини олади.
Шу боисдан ҳар қандай мамлакат манфаатлари учта муҳим мақсадга йўналтирилган бўлади:
1) халқ фаровонлигини ошириш.
2) мамлакат ҳаёт фаолияти ва ҳудудини ҳимоя қилиш ҳамда обод этиш.
3) миллий маданиятни ривожлантириш.

9. 
   Rossiya iqtisodiy xavfsizligi taminlash holatini tahlil eting.
   

Rossiya Federatsiyasining iqtisodiy xavfsizligi bo'yicha davlat strategiyasi (asosiy qoidalar)
Rossiya Federatsiyasi yangi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni shakllantirishda murakkab tarixiy davrni boshdan kechirmoqda. Davlat boshqaruvining yangi shakllariga o‘tish iqtisodiy munosabatlarni tartibga soluvchi qonunchilik bazasining doimiy taqchilligi va nomuvofiqligi, qonunchilikning jamiyatda ro‘y berayotgan jarayonlardan orqada qolishi sharoitida amalga oshadi.

Xalqaro munosabatlarda Rossiya sanoati rivojlangan mamlakatlar, yirik xorijiy korporatsiyalarning Rossiya va Mustaqil Davlatlar Hamdoʻstligiga aʼzo davlatlardagi vaziyatdan oʻz iqtisodiy va siyosiy manfaatlari yoʻlida foydalanish istagiga duch kelmoqda.

Rossiya Federatsiyasining iqtisodiy xavfsizligi bo'yicha Davlat strategiyasi (bundan buyon matnda Davlat strategiyasi deb yuritiladi) Rossiya Federatsiyasining milliy xavfsizligining ajralmas qismi bo'lib, Rossiya Federatsiyasida amalga oshirilayotgan iqtisodiy o'zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan. Keyingi uch-besh yil ichida Rossiya Federatsiyasi.

Davlat strategiyasi iqtisodiyot sohasidagi milliy manfaatlarni hisobga olgan holda Rossiya Federatsiyasining ishlab chiqilgan milliy xavfsizligi konsepsiyasining tegishli qoidalarini ishlab chiqadi va aniqlaydi.

Davlat strategiyasining maqsadi inson hayoti va rivojlanishi, jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy va harbiy-siyosiy barqarorligi, davlat yaxlitligini saqlash uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratadigan iqtisodiyotning shunday rivojlanishini ta'minlashdan iborat. ichki va tashqi tahdidlar ta'siriga muvaffaqiyatli qarshi turish.

10. 
    Xavf-xatarning namoyon bo’lishining keskin shakillari qanday?
    

Globallashuv iqtisodiy taraqqiyotning industrial bosqichidan postindustrial bosqichiga o’tish davrining mahsuli bo’lib hisoblanadi. Globallashuv jahon hamjamiyatining bugungi kundagi taraqqiyoti bosqichini ifodalovchi jarayondir. Taraqqiyotning hozirgi bosqichida ishlab chiqarish va tashqi iqtisodiy aloqalar jadallik bilan chuqurlashib, milliy iqtisodiyotlarning baynalmilallashuvi kuchayib bormoqda. Bunday sharoitda iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash nafaqat mamlakat darajasida, balki mintaqa darajasida ham eng muhim masalalardan biriga aylanib boradi. Globallashuv dunyo hamjamiyati ishtirokchilari uchun yangi imkoniyatlar yaratish bilan bir vaqtda, milliy iqtisodiyotlar faoliyatiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan xavf-xatar va tahdidlarni ham vujudga keltiradi. Globallashuv jarayonlari kuchayib borgan sari bunday tahdidlar miqyosi kengayib, ularni bartaraf etish va prognozlash qiyinlashib boradi. Bir paytning o’zida ham dunyo hamjamiyatiga, ham alohida olingan konkret mamlakatga tahdid soladigan yangi global xavf- xatarlar vujudga keladi

11. 
    Mamlakat iqtisodiyotiga tahdidlarning qanday turlari ta’siri mavjud?
    

Ички таҳдид омиллар:

• 
  Бир ёқлама, деформациялашган, қолоқ иқтисодиётнинг мерос қолганлиги
  
• 
  Миллий иқтисодиёт рақобатбардошлилигининг пастлиги
  
• 
  Иқтисодиётнинг юқори монополлашуви
  
• 
  Юқори даражадаги инфляция
  
• 
  Инфратузилманинг ривожланмаганлиги
  
• 
  Фойдали қазилма бойликларидан фойдаланиш даражасининг пастлиги
  
• 
  Мамлакат илмий-техника салоҳияти аҳволининг ёмонлашуви
  
• 
  Ички бозорлардан миллий товарларни чет эл товарлари томонидан сиқиб чиқариш
  
• 
  Ҳудудий сепаратизм ва лоббизмнинг юқорилиги
  
• 
  Инвестицион фаолликнинг пасайиши
  
• 
  Ижтимоий зиддиятлар келиб чиқиш хавфининг мавжудлиги
  

Ташқи таҳдид омиллари

• 
  Экспорт таркибида хом ашё маҳсулотларининг устуворлиги
  
• 
  Анъанавий ҳарбий ва машинасозлик маҳсулотлари бозорларидан маҳрум бўлиш
  
• 
  Мамлакатнинг импорт маҳсулотларига қарамлиги, боғлиқлиги
  
• 
  Импорт таркибининг рационал эмаслиги
  
• 
  Ташқи қарзларнинг ўсиб бориши
  
• 
  Экспорт ва валюта назоратининг яхши йўлга қўйилмаганлиги
  
• 
  Божхона чегараларининг етарли даражада белгиланмаганлиги
  
• 
  Экспортнинг молиявий, ташкилий, ахборот инфратузилмаларининг ривожланмаганлиги
  
• 
  Экспорт-импорт операцияларига хизмат кўрсатувчи транспорт инфратузилмаларининг ривожланмаганлиги
  

12. 
    Yaponiya iqtisodiy xavfsizlik holatini tahlil eting.
    

Yaponiya milliy xavfsizligini ta'minlash konsepsiyasining vazifalari va maqsadlari 1980-yillarning o'rtalarida ishlab chiqilgan va shakllantirilgan. “Yaxlit milliy xavfsizlik” doktrinasi, bir tomondan, milliy xavfsizlikka erishish vositalarining ko‘p komponentliligini asoslashi, ikkinchi tomondan, o‘z mamlakatining milliy xavfsizligini butun G‘arb dunyosi bilan bog‘lashi kerak edi. Oldingi barcha tushunchalar va ta'limotlardan farqli o'laroq, u aniq toifalarda ifodalangan.

Yaponiyaning xavfsizlik kontseptsiyasi turli xil omillarning kompleks o'zaro bog'liqligi ta'siri ostida rivojlandi. Bularga, birinchi navbatda, mamlakat xavfsizligini butun kapitalistik tuzum barqarorligidan o'ziga xos hosila sifatida qaragan Yaponiyaning hukmron doiralari kiradi.

Xavfsizlik kontseptsiyasi uchta komponentning kombinatsiyasini o'z ichiga oladi:

· siyosiy;
· iqtisodiy;
· harbiy vositalar.
Birinchi o'rinda siyosiy xavfsizlik bor edi, uning o'ziga xos xususiyati o'sha paytda nafaqat AQSh, Evropa va Yaponiyaning "strategik uchburchak" shartlarini birlashtirish, balki yangi "strategik uchburchak" ni yaratish istagi edi: Amerika Qo'shma Shtatlari - Yaponiya - Xitoy, bu erda Yaponiya AQSh va Xitoy o'rtasida vositachi bo'lib, bu mamlakatlarning Sharqiy Osiyodagi manfaatlariga zarar etkazishini istamaydi.

13. 
    Jamiyat rivoji uchun “Milliy xavfsizlik”ning tarkibiy turlari qanday vazifalarni bajaradi?
    

Milliyxavfsizlik - Bu davlatning yaxlitligi uchun javobgar bo'lgan xavfsizlik.

Milliy xavfsizlik - bu insoniyat, jamiyat va davlatning hayotiy faoliyatdagi hayotiy manfaatlarning hayotiy manfaatlarining tashqi va ichki tahdidlardan barqaror rivojlanishini ta'minlaydi.

Boshqa bir ta'rif davomida - milliy xavfsizlik shaxsiy, iqtisodiy, ijtimoiy, texnik, texnogen axborot, ekologik, ma'lumotlarga tashqi va ichki tahdidlardan iborat bo'lgan rasmiy ravishda qabul qilingan fikrlar va davlat strategiyasi. mavjud resurslarni hisobga olgan holda boshqa tabiat. va imkoniyatlar.

Milliy xavfsizlik - millatning o'zini o'zi saqlash, o'zini o'zi ko'paytirish va o'zini o'zi takomillashtirish uchun zarur bo'lgan asosiy qadriyatlar uchun zararning asosiy qadriyatlari uchun minimal darajada xavf ostida bo'lgan ehtiyojlarni qondirish qobiliyati.

14. 
    Mamlakat iqtisodiy xavfsizligi manfaatlariga tahdidlarni himoyalash uchun qanday vazifalarni amlaga oshirish lozim?
    

Иқтисодий хавфсизликни таъминлашда ҳеч бир иқтисодиёт ва жамият субъекти давлатчалик катта рол ўйнай олмайди. Давлатнинг энг муҳим вазифаси – жамият барқарорлиги ва ривожланишини таъминлаш, мамлакат хавфсизлигига таҳдидларни бартараф этишдан иборат.
Мамлакат иқтисодий хавфсизлигини таъминлашга қаратилган тадбирларни амалга ошириш учун унинг индикаторлари мониторингини ташкил этиш зарур. Бундай жараёнда иқтисодий хавфсизлик кўрсаткичларини аниқлаш, таҳлил қилиш ва уларнинг ўзгариш тенденциялари истиқболи аниқланади.

15. 
    Iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlashda Yevropa tashkilotlari faoliayati va ularning funksional vazifalari qanday?
    
16. 
    Iqtisodiy xavfsizlikning obektlari va subektlari qanday shakillarda namoyon bo’ladi?
    

Iqtisodiy xavfsizlik o’zining ob’ekt va sub’ektlariga ega bo’lib, uning ob’ekti deganda mamlakatning iqtisodiy tizimi hamda uni tashkil etuvchi elementlari tushuniladi. Iqtisodiy xavfsizlik obektlariga quyidagilar kiradi:
- tabiiy boyliklar; - inson resurslari, mehnatga layoqatli aholi; - ishlab chiqarish fondlari; - ko’chmas mulk; - moliyaviy resurslar; - xo’jalik tizimlari; - mintaqalar; - oila; - inson. Iqtisodiy xavfsizlik subektlari quyidagilardan iborat: - funksional va tarmoq vazirliklari hamda idoralari; - soliq xizmatlari; - bojxona xizmatlari; - banklar; - birjalar; - sug’urta kompaniyalari; - qonun chiqaruvchi organlarning tegishli qo’mita va komissiyalari; - mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar, ish va xizmatlar ko’rsatuvchilar; - iste’molchilar jamiyatlari.

17. 
    Mamlakat iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash uchun iqtisodiyotning kriminallashuviga qarshi qanday vazifalarni amalga oshirish lozim?
    

Давлат иктисодий хавфсизлигини таъминлаш учун иктисодиётнинг криминаллашувига карши курашиш керак. Жиноий гурухларнинг иктисодиётга кириб келишининг олдини олиш учун куйидагиларни амалга ошириш лозим булади:
- даромадларни декларация килиш тизимини такомиллаштириш;
- нодавлат хужалик субъектларининг айрим фаолият турларини конун йули билан чеклаш;
- руйхатга олинмасдан туриб тадбиркорлик фаолияти билан шугулланишни ман килиш;
- истеъмолчилар саломатлигига зарар етказувчи махсулотларни ва лицензиясиз, сифат сертификатисиз товар сотишни ман килиш;
- банкротлик ко ну ни талабларини каттий даётга татбик этиш;
- дукук-тартибот органларида иктисодий конунбузарликларга карши курапгаш булимлари фаолиятини кучайтириш;
- иктисодиётни эркинлаштириш шароитида турли назорат ва давлат органларининг тадбиркорлар хужалик фаолиятига ноконуний аралашишларини чеклаш ва бунга карши курашиш;
- иктисодиётни тартибга солишнинг бозор механизмларининг эркин амал килишини таъминлаш бити бир каторда, давлат органларининг иктисодиётни тартибга солиш фаолияти самарадорлиги ва таъсирччнлигини ошириш максадга мувофикдир

18. 
    Koreya iqtisody xavfsizlik holati.
    
19. 
    Mamlakat milliy xavfsizligini ta’minlashda “Iqtisodiy xavfsizlikning” o’rni qanday?
    

Iqtisodiyot fanida milliy iqtisodiy xavfsizlik haqida ayrim iqtisodchi olimlar uning mazmuniga notekis iqtisodiy rivojlanish, qarzdorlikning oʼsishi, ochlikning tarqalishi, iqtisodiyotda siklik tebranishlar va mavjud iqtisodiy tizimning barqaror ishlashini izdan chiqaruvchi boshqa jihatlar kabi elementlarni kiritadilar. Ularning taʼkidlashicha, iqtisodiy xavfsizlik mazmunining mohiyatini milliy iqtisodiyotning mustaqilligini va milliy resurslar ustidan davlat nazoratini kuchaytirish, ishlab chiqarish va mahsulot sifatini samaradorligini oshirish, uning raqobatbardoshligini taʼminlash zaruratini yuzaga keltiruvchi shart-sharoitlar va omillar majmui sifatida tushunish kerak.Iqtisodiyotning barqaror rivojlanishi deganda ular mulkchilikning barcha shakllarini himoya qilish, iqtisodiyotni beqarorlashtirishning omillarini, shuningdek, oʼz-oʼzini rivojlantirish va taraqqiyotga qodirligini oldini olish boʼyicha chora-tadbirlar majmuini tushunadilar.Boshqa olimlar iqtisodiy xavfsizlikning asosiy omillari sifatida raqobatbardosh milliy iqtisodiyotning samarali rivojlanishi uchun qulay sharoitlar yaratish bilan bogʼliq holatlarni, yaʼni mamlakat iqtisodiyotining hayotiy ahamiyatga molik manfaatlarni ximoya qilish imkonini beradigan holatni ajratib koʼrsatadilar. Iqtisodiy xavfsizlikning mohiyatini ular iqtisodiyot va hokimiyat institutlarining hatto ichki va tashqi jarayonlar rivojlanishining noqulay sharoitlarida ham milliy manfaatlarning kafolatlangan himoya qilishini, siyosatning ijtimoiy yoʼnaltirilganligi, yetarli mudofaa salohiyatini taʼminlaydigan holati sifatida tavsiflaydilar. Аyrim olimlar iqtisodiy xavfsizlikni iqtisodiyotning millatlararo va xalqaro darajada jamiyat ehtiyojlarini samarali qondirishni taʼminlash qobiliyati sifatida taʼriflaydilar. Аyrim olimlarning taʼkidlashicha, «iqtisodiy xavfsizlik mohiyatan hayotiy ahamiyatga molik iqtisodiy manfaatlarning ichki va tashqi tahdidlardan himoya qilinganlik holatini anglatadi vaqamrov koʼlami boʼyicha ham, ijtimoiy guruhlar darajasi boʼyicha ham namoyon boʼlishining keng doirasini qamrab oladi». Shu sababli, ularning hisoblashicha, namoyon boʼlish shakllarini tahlil qilishni shakllangan iqtisodiy xavfsizlik darajalari nuqtai nazaridan amalga oshirish zarur (masalan, iqtisodiy manfaatlarni amalga oshirish yoki yuzaga keladigan xavf-xatar va tahdidlar darajasi), bu sifatda shuningdek, xalqaro iqtisodiy xavfsizlik, milliy iqtisodiy xavfsizlik, davlat, jamoalar va shaxslarning iqtisodiy xavfsizligi ishtirok etadi.Аyrim xorijiy olimlar iqtisodiy xavfsizlikni iqtisodiyot va hokimiyat institutlarining shunday holati sifatida taʼriflaydilarki, bunda milliy manfaatlarning kafolatlangan himoyasi, mamlakatning uygʼunlikdagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi, hattoki ichki va tashqi xarflarning eng noqulay rivojlanishi, jamiyatdagi ijtimoiy-iqtisodiy barqarorlikni qoʼllab-quvvatlashda ham yetarli iqtisodiy xavfsizlik taʼminlanadi. Ular shuningdek, uni tartibga soluvchi taʼsir koʼrsatadigan va ichki va tashqi tahdidlarga faol qarshilik koʼrsatadigan, resurslar salohiyati borasida mamlakatning hayotiy ahamiyatga molik manfaatlari taʼminlanadigan, beqarorlashtiruvchi taʼsirlardan ichki immunitet va tashqi ximoyalanganlik yaratiladigan, dunyo bozorlarida mamlakatning raqobatbardoshligi va uning moliyaviy holati barqarorligi, munosib hayot sharoitlari va shaxsning barqaror rivojlanishi taʼminlanadigan iqtisodiy, geosiyosiy, huquqiy va boshqa shartlar majmui yoki chora-tadbirlar tizimini ham belgilab beradi.Gʼarb mamlakatlarining iqtisodchi-olimlari orasida keng tarqalgan kontseptsiyaga koʼra, iqtisodiy xavfsizlik iqtisodiy inqirozlar davrida mamlakat iqtisodiyotining bardoshligi, shuningdek, iqtisodiyot va uning yetakchi tarmoq va sohalarini jahon iqtisodiy maydonida raqobatbardoshlikni taʼminlash qobiliyati sifatida koʼrib chiqiladi.

20. 
    Mamlakat xavfsizligini ta’minlashni boshqarish tizimi o’z ichiga nimalarni qamrab oladi?
    

Mamlakat xavfsizligini taʼminlashni boshqarish tizimi oʼz ichiga quyidagilarni oladi:
-tashkiliy tuzilmalar;
-kommunikatsiya va oʼzaro aloqalar tizimi;-axborotlar;
-har tomonlama tayyorlangan kadrlar. Mamlakat iqtisodiy xavfsizligini taʼminlashga qaratilgan boshqaruv ishlari ikki, oʼzaro bogʼliq yoʼnalishda olib boriladi:
-iqtisodiy huquqbuzarliklarning manbalari va ularning subʼektlariga qarshi kurashish;
- barcha qonun, meʼyoriy hujjatlar hamda boshqaruv qarorlarini iqtisodiy xavfsizlikni mustahkamlash talablariga mosligini aniqlash uchun ekspertizadan oʼtkazish.
Iqtisodiy xavfsizlikni taʼminlashning muhim sharti ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni boshqarishning bozor iqtisodiyotini davlat tomonidan tartibga solishning samaradorligini oshirish hisoblanadi. Zero mamlakat iqtisodiy xavfsizligi darajasi uning iqtisodiy salohiyati bilan belgilanadi. Bu salohiyat milliy iqtisodiyot resurslari, zaxiralari, amalga oshirilayotgan iqtisodiy siyosatning samaradorligi, bozor strukturasi, boshqarish tizimi, sanoatni tashkil etish hamda tashqi bozor konьyunkturasining oʼzgarishlarga moslashuvchanligi boshqa mamlakatlarning qoʼllab-quvvatlashi, xalqaro uyushma va tashkilotlarda ishtirok eta olishi bilan ifodalanadi.

21. 
    Iqtisodiy xavfsizlikning xorij modellari
    
22. 
    “Iqtisodiy xavfsizlik”, “tahdid va risk” tushunchalarining farqli va o’xshash jihatlari qanday?
    

"Xavfsizlik"tushunchasiko'pkirralibo'lib,turlima'nolardadatalqinqilinmoqda.O'zbektiliningizohlilug'atida"xavf-qurqinch,qurqish,vohima,davomiksirash,birorxatarlivoqeayokiboshqafalokatniamalgaoshirish,xatar,xavotirlanish,xavfsirash,xavotir,tashvish"ruhiyholatniuyg'otish"kabiholatdebta'rifberildi.
Xavfsizlikinsoniyathayotiningturlisohalaridavujudgakelayotganxavf-xatardanximoyalash,kafolatlashma'nosinianglatish.Xavf-xataresadavlatvajamoatrivojlanishiga,normaloperatsiyanibajarishgatahdidsoluvchipotentsialyokirealkuch,omillashtirilganida.Xavfsabab-o'qibatlichiziqda-nazardantashkillashtirilganhayotivaurushgaqarshikurashdaziynetkazuvchihamdadamamlakatermaydoniningishtirokchilariniyaqinlashish,ijtimoiyvama'naviyturmushtarzibuzilishi,emirilishibilanbog'lashxavfibuzilishimumkin. Xavfsizlikko'pkirralibo'lib,ubutuninsoniyat,davlatyakkinazoratinita'minlashningnormalfaoliyayurishi,rivojlanishiuchunnoxush,salbiy,zararlita'sirlardan,xavf-xatarlardansaqlanish,ximoyalanishholatiniifodaetishda