Iqtisodiyot nazariyasi

Quyidagilardan qaysi birini ko‘pincha iqtisodiyotga «ineksiya» deb ataladi?

{= investitsiya

~jamg‘arma

~soliqlar

~import}

Tarmoqlar o‘rtasidagi mutanosiblik(nisbatlar) bu - …

{=sanoat, qishloq xo‘jaligi, qurilish, xizmat ko‘rsatish va boshqa

tarmoqlar o‘rtasidagi nisbat

~qishloq xo‘jaligi bilan xizmat ko‘rsatish o‘rtasidagi nisbat

~undiruvchi sanoat bilan qayta ishlovchi tarmoq o‘rtasidagi

~viloyatlardagi sohalar, tarmoqqa kiruvchi korxonalar o‘rtasidagi}

Umumiy iqtisodiy muvozanatlikni ta’minlab borishning asosiy yo‘li qanday?

{=barcha bozorlarda talab va taklifni muvozanatga keltirish

~iste’molni cheklash

~iqtisodiyotni bir meyorda rivojlantirish

~resurslardan samarali foydalanish}

Quyidagi mutanosibliklardan qaysi biri umumiqtisodiy xarakterga ega?

{=YaMM va uning harakat shakllari o‘rtasidagi

~sanoat va qishloq xo‘jaligi o‘rtasidagi

~qazib oluvchi va qayta ishlovchi sanoat tarmoqlari o‘rtasidagi

~ishlab chiqaruvchi va xizmat ko‘rsatuvchi sohalar o‘rtasidagi}

Iqtisodiy siklning yuksalish fazasida:

{=iqtisodiy faollik ko‘tariladi

~iqtisodiy faollik jonlanib, o‘sa boshlaydi

~iqtisodiy faollik sust, turg‘un bo‘ladi

~iqtisodiy faollik keskin kamayadi}

Ishlab chiqarishning qisqarishi, ishsizlikning o‘sishi, tovar zaxiralarining o‘sishi, kapitalning pul shaklida ortiqcha jamg‘arilishi va korxonalarning ommaviy sinishi iqtisodiy siklining qaysi fazasiga tegishli?

{=inqiroz

~turg‘unlik

~jonlanish

~yuksalish}

Bugungi kunning eng dolzarb muammosi nima?

{=2008-yilda boshlangan jahon moliyaviy inqirozi, uning ta’siri va salbiy oqibatlari tufayli yuzaga kelayotgan vaziyatdan chiqish yo‘llarini izlash

~AQSH dollarining qimmatini oshirish

~jahonda yuz berayotgan inflatsiya darajasini pasaytirish

~ekologik muammolarni hal qilish}

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining oqibatlarini O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta’siri:

{=barchasi to‘g‘ri

~dunyo bozoridagi talabning keskin tushib ketishida

~dunyo bozoridagi narxlarning keskin tushib ketishida

~eksportga yo‘naltirilgan yetakchi tarmoqlar va ular bilan bog‘liq turdosh korxonalar faoliyatida}

Prezidentimiz I.A.Karimovning «Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari» asari necha qismdan iborat?

{=ikki qismdan

~bir qismdan

~uch qismdan

~to‘rt qismdan}

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining oqibatlariga qarshi kurash yo‘lida qanday chora-tadbirlarni ishga solish ko‘zda tutilgan?

{=bank va moliya tizimlariga qo‘shimcha yordam berish, iqtisodiyotning real sektori korxonalarining faolligini kuchaytirish va barcha boshqa imkoniyatlarni ishga solish

~davlat kafilligi bilan kiritiladigan xorijiy investitsiyalarning

salmog‘ini yanada oshirish

~sug‘urtaning yangi turlarini joriy qilish

~xalqaro tashkilotlardan imtiyozli kreditlar olishni ko‘paytirish}

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining har bir mamlakatga ta’siri va ko‘riladigan zararlar darajasi qaysi sohaning qudrati va barqarorligiga bog‘liq?

{=davlatning moliyaviy-iqtisodiy va bank tizimlarining nechog‘lik barqaror va ishonchli ekanligiga

~mudofaa sohasining salohiyatiga

~mamlakatning oltin zahirasiga

~gaz va neft zahiralarining hajmiga}

Iqtisodiyotdagi turg‘unlik tufayli yuzaga kelgan ishsizlikni

{=siklli ishsizlik

~friksion ishsizlik

~mavsumiy ishsizlik

~ixtiyoriy ishsizlik turiga kiritish mumkin}

Tabiiy ishsizlik:

{=iqtisodiyotda siklli ishsizlik mavjud bo‘lmagandagi ishsizlik darajasi

~o‘z ixtiyori bilan ishlashni xohlamaganda vujudga kelgan ishsizlik

~iqtisodiyotda tarkibiy o‘zgarishlar amalga oshirilganda vujudga kelgan ishsizlik

~mehnat bozorini samarali tashkil qilinmagani sababli vujudga kelgan ishsizlik}

Haqiqiy ishsizlik darajasi bu ...

{=friksion, siklli, tarkibiy ishsizlik

~mavsumiy, friksion, tarkibiy ishsizlik

~tarkibiy, ixtiyoriy, yashirin ishsizlik

~friksion, tarkibiy, yashirin ishsizli} k

Iqtisodiy faol aholi bu ...

{=ish bilan band va ish qidirayotgan aholi

~mehnatga layoqatli aholi va ish qidirayotganlar

~tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan va ish qidirayotgan aholi

~mehnatga layoqatli aholi}

Ishchi kuchini takror hosil qilish quyidagidardan qaysi biri ni o‘z ichiga qamrab oladi?

{=barchasi to’g’ri

~xodimlarning mehnat malakasini oshirib borish

~xodimlarning umumiy bilim va kasbiy darajasini o‘stirib borish

~xodimlarni iqtisodiyot tarmoqlari va sohalari o‘rtasida taqsimlash va qayta taqsimlash}

Universitetni bitirgan, ish qidirayotgan talaba, ishsizlikning qanday turiga kiradi?

{=friksion ishsizlikka

~tabiiy ishsizlikka

~tarkibiy ishsizlikka

~sikllik ishsizlikka}

Pulga talab tushunchasi –

{=bitimlar va investitsiyalar uchun zarur pul miqdori

~jamg‘arma uchun zarur pul miqdori

~zarur bo‘lganda tezda almashtirish mumkin bo‘lgan qimmatli

qog‘ozlarni sotib olib qo‘yish

~daromadning ma’lum bir qismini «har ehtimolga qarshi» saqlash}

Pul tizimining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kiradi?

{=barchasi

~milliy pul birligi

~pul chiqarish tizimi

~pul muomalasini tartibga soluvchi davlat muassasalari}

Naqd pul muomalasi nima bilan ta’minlanadi?

{=bank biletlari va metall tangalar

~ redit kartochkalari

~ veksellar va akkreditivlar

~cheklar}

Inflatsiyadan aholi va daromad oluvchilarning qaysi guruhi yutadi?

{=qayd qilinmagan daromad oluvchilar

~qayd qilingan renta oluvchi yer egalari

~jamg‘armaga ega bo‘lganlar

~o‘zgarmas daromad oluvchilar}

Aholining qaysi qatlamiga inflatsiya nisbatan ko‘proq zarar keltiradi?

{=pensionerlarga

~tadbirkorlarga

~mulk egalariga

~aksiya egalariga}

Kutilmagan inflatsiyadan kim nisbatan eng ko‘p zarar ko‘radi?

{=qarz beruvchilar

~kambag‘al va qashshoqlar

~qarzdorlar

~pul jamg‘armalariga ega bo‘lmaganlar}

Pul bozorida muvozanatlik nimaga bog‘liq?

{=pulga bo‘lgan talab bilan taklif o‘rtasidagi nisbatga

~tovarlarga bo‘lgan talab va taklif nisbatiga

~muomalaga chiqarilgan tovarlar miqdoriga

~muomalaga chiqarilgan pul miqdoriga}

Davlat qarzining ko‘payishi qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

{=jamiyat a’zolari o‘rtasida milliy boylikni qayta taqsimlashga olib keladi

~milliy iqtisodiyotning ishlab chiqarish imkoniyatlarini qisqartiradi

~yalpi milliy sarflarning ko‘payishiga olib keladi

~turmush darajasini pasaytiradi}

Sug‘urtaning bosh vazifasi:

{=tabiiy ofat, baxtsizlik, falokat kabilar tufayli keltirilgan moddiy

zararni qoplash

~yuz berishi mumkin bo‘lgan ofatlardan ogohlantirish

~ixtiyoriy sug‘urtani amalga oshirish

~majburiy sug‘urtani amalga oshirish}

Budjet taqchilligi qachon vujudga keladi?

{=daromadlar xarajatlar qismidan kam bo‘lganda

~sof eksport ijobiy bo‘lganda

~daromadlar xarajatlar qismidan ortiq bo‘lganda

~daromadlar va xarajatlar qismi teng bo‘lganda}

Soliqlarning to‘g‘ri va egri soliqlarga bo‘linishi asosida nima yotadi?

{=iqtisodiy mazmuni

~ularning amal qilish doirasi

~tovarlar narxiga qo‘shilish xarakteri

~budjetga jalb qilinish usuli}

Davlat budjet siyosatining asosiy dastagi bo‘lib nima xizmat qiladi?

{=soliq stavkalari

~hisob stavkalari

~ayirboshlash kurslari

~jadallashgan amortizatsiya ajratmalari}

Budjet taqchilligini bartaraf qilishga erishish uchun:

{=davlatning daromadlari uning xarajatlariga teng bo‘lishi kerak

~yalpi taklif, yalpi talabga teng bo‘lishi kerak

~pulni taklif qilish sur’atlari bilan inflatsiyaning o‘sish sur’atlri mos kelishi kerak

~investitsiya hajmi iste’molning hajmidan yuqori bo‘lishi kerak}

Davlat budjetining taqchilligi nima?

{=xarajatlarning daromadga nisbatan ko‘pligi

~pul emissiyasi

~muomalada pulning yetishmasligi

~soliq darajasining yuqoriligi}

Davlatning sarflari va soliqlar bilan bog‘liq bo‘lgan siyosati qanday nomlanadi?

{=fiskal siyosat

~daromadlarni taqsimlash bilan bog‘liq bo‘lgan siyosat

~pulning hajmiga asoslangan siyosat

~monetar siyosat}

Ko‘pchilik rivojlangan mamlakatlarda, O‘zbekistonda ham bank tizimi ikki bo‘g‘inli bo‘lib, ular:

{=Markaziy bank, tijorat va maxsus banklar

~Markaziy bank va ipoteka banklari

~Markaziy bank va investitsion banklar

~banklar va sug‘urta jamiyatlari}

Pul massasini ko‘paytirishga qaratilgan siyosat:

{=arzon (yumshoq) pul siyosati deb yuritiladi

~valuta-pul siyosati

~fiskal siyosat

~mamlakatda pul massasini kamaytirish yoki cheklashga qaratilgan siyosat}

Kredit nima?

{=muayyan muddatga, ma’lum bir foiz hisobiga qarz berish

~qarz berish

~qarz olish

~ortiqcha to‘plangan pul}

Davlatning xarajatlar va soliqlar bilan bog‘liq bo‘lgan

siyosati – bu:

{=fiskal siyosat

~ijtimoiy-iqtisodiy siyosat

~monetar siyosat

~ijtimoiy siyosat}

Fiskal siyosatning asosiy dastagi qaysi?

{=soliqlar

~hisob stavkasi

~foiz stavkasi

~}ayirboshlash kurslari

Monetar siyosatning asosiy dastagi qaysi?

{=pul taklifi

~davlat budjeti

~foiz stavkasi

~narx tizimi}

Bozor iqtisodiyoti sharoitida quyidagi muammolarning qaysi biri bilan davlat shug‘ullanishi kerak?

o‘z vazifalarini bajarish uchun sarflanadigan markazlashtirilgan pul fondlarining shakllanishi va uni to‘g‘ri taqsimlash bilan;

{=mehnat muhofazasi bilan

~jamiyatga zarur bo‘lgan tovarlar va xizmatlar doirasini aniqlash bilan

~tovar ishlab chiqarishning hajmi va uning turlarini rejalashtirish bilan

~ishlab chiqarish korxonalari olgan pul daromadlaridan samarali foydalanish usullarini belgilab berish bilan}

Quyidagilardan qaysi biri davlatning iqtisodiyotni bilvosita tartibga solish usuliga kiradi?

{=davlatning qimmatli qog‘ozlar bozoridagi operatsiyalari

~mehnat birjasi faoliyatini tashkil qilish

~narxlar va ish haqini qotirib qo‘yish

~tartibga solishning ma’muriy vositalardan foydalanish}

Respublikada aholini ijtimoiy himoyalashning asosiy yo‘nalishini ko‘rsating:

{=barcha javoblar to’g’ri

~ faol ijtimoiy siyosatni amalga oshirish

~ ichki iste’mol bozorini himoya qilish

~aholining kam ta’minlangan tabaqalarini ijtimoiy himoyalash}

Transfert to‘lovlari nima?

{=aholini ijtimoiy himoyalashga ajratiladigan mablag‘lar va pensiyalar

~chet ellardan olingan qarzlarni to‘lash

~eksport xarajatlari

~kommunal xizmat to‘lovlari}

Aholi daromadlari nima?

{=ma’lum vaqt davomida aholining olgan barcha pul va natural daromadlari

~moddiy daromadlar

~ish haqi va ijtimoiy nafaqalar

~ish haqi}

Aholi pul daromadlari nima?

{=barcha javoblar to’g’ri

~ ish haqi va ijtimoiy nafaqalar

~ ma’lum bir vaqt ichida (masalan: bir oy yoki bir yil) aholi tomonidan olinadigan pul mablag‘lari summasi

~o‘z ehtiyojini qondirish uchun aholi ixtiyoridagi moddiy vositalari qiymati}

Qaysi vaqtda ishchining real ish haqi oshadi?

{=nominal ish haqi oshib narxlar pasayganda

~oylik nominal ish haqi va narxlar mutanosib oshganda

~ nominal ish haqi kamayganda

~narxi va nominal ish haqi mutanosib pasayganda}

O‘zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalar:

{=ko‘p tomonlama hamda ikki tomonlama hamkorlik asosda

~Yevropa xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti darajasida

~barcha mamlakatlar bilan ko‘p tomonlama hamkorlik asosda

~barcha mamlakatlar bilan ikki tomonlama hamkorlik asosda}

O‘zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalar qanday tamoyillarga asoslanadi?

{=umuminsoniy va milliy manfaatlar mushtarakligiga

~milliy va davlat manfaatlari birligiga

~milliy va guruhiy manfaatlar uyg‘unligiga

~turli qatlamlar manfaatlarini bir qilib umumlashtirishga}

O‘zbekistonning jahon bozoriga kirib borishiga nima to‘sqinlik qilishi mumkin?

{=noraqobatbardosh tovarlar ishlab chiqarish

~mamlakat eksport salohiyatini kengaytirish

~sanoatni mahalliylashtirish

~oraliq emas, pirovard mahsulotni ishlab chiqarishni ko‘paytiris}

Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning eng oddiy shakli?

{=umumiy bozor

~erkin savdo zonalari

~to‘lov ittifoqi

~iqtisodiy va to‘lov ittifoqi}

O‘zbekiston o‘zining aloqalarini qanday asosda tashkil etmoqda?

{=ham ko‘p tomonlama va ham ikki tomonlama asosida

~Ko‘p tomonlama asosida

~Xalqaro valuta fondi orqali

~Yevropa xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti doirasida}