Issiqlik va Atom elektr stansiyası fa’nidan Mustaqil ish

Issiqlik va Atom elektr stansiyası fa’nidan Mustaqil ish:

Bajardi: Menglimuratov Ilxom

Qabul qildi: Raxmatov Dilshod

Mavzu: Shamol energiyasi va shamol elektr stansiyalari.

• Reja
• Shamol energetika qurilmalari
• Qoraqalpog’istonda shamol elektr energiyası

Shamol energetika qurilmalari.

Shamol energetika qurilmalari.

Bu qurilmada shamolning kinetik energiyasini boshqa bir turdagi energiya

aylantirib beruvchi sistemalar to‟plamiga aytiladi.

Shamol energetika qurilmalari

1) shamol agregati (shamol dvigateli – bitta agregatda bir nechta mashinalar

yig’indisidan iborat)

2) akkumlyatorli va zaxirali qurilmalar

3) ikkilantiruvchi shamol motori

4) tizim

5) avtomatik boshqaruvchi va rostlovchi qurilmalar.

Shu kunga kelib, dunyodagi mavjud shamol elektr stansiyalarinig umumiy

Shu kunga kelib, dunyodagi mavjud shamol elektr stansiyalarinig umumiy

quvvati 30379 MVt ga etdi. Bu esa 17 million xonadonni yoki oilani elektr

energiya bilan ta‟minlash imkonini beradi. Shamol energiyasidan elektr energiya

olish bo`yisha Evropa davlatlari birinchi o`rinda bormoqdalar. Shamol elektr

stansiyalarining 74% Evropada joylashgan bo`lsa, 16,2% Amerika va 8,1%

Osiyo mintaqalarida joylashgandir. Pastdagi– rasmda o`rta quvvatli shamol elektr

Stansiyasining umumiy ko`rinishi tasvirlangan.

Shamol bolib turishi muntazam kuzatiladigan hududlarda, masalan, Buyuk

Shamol bolib turishi muntazam kuzatiladigan hududlarda, masalan, Buyuk

Britaniya tarkibiga kiruvchi orollarda shamol kuchi energiyasidan unumli

foydalanish maqsadida bir nechta shamol elektrstansiyalarini birlashtirib katta

quvvatli quvvat fermalari tashkil etilgan.Tepadagi– rasmda shunday shamol

elektrstansiyalardan tuzilgan quvvat fermasining umumiy ko`rinishi tasvirlangan.

Ma‟lumki, koinotda quyosh tizimi mavjud bo`lganidan beri quyosh

energiyasining shu kungasha bor yo`g`i 2% sarf bo`lgan xolos. Demak quyosh

energiya manbai sifatida zahirasi eng boy manba ekan. Faqat undan unumli

foydalanish zarur.

Qoraqalpog‘istonda shamol elektr stansiyasi qurish bo‘yicha bitim imzolandi

108 million dollarlik loyihani Saudiya Arabistonining “ACWA Power” kompaniyasi amalga oshiradi.

“ACWA Power” (Saudiya Arabistoni) kompaniyasi bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasida quriladigan 100 MVt quvvatga ega shamol elektr stansiyasi (ShES) loyihasi bo‘yicha bitimlar imzolandi. Loyiha qiymati 108 million dollarni tashkil etdi. Bu haqda Energetika vazirligi matbuot xizmati xabar bermoqda.

“ACWA Power” (Saudiya Arabistoni) kompaniyasi bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasida quriladigan 100 MVt quvvatga ega shamol elektr stansiyasi (ShES) loyihasi bo‘yicha bitimlar imzolandi. Loyiha qiymati 108 million dollarni tashkil etdi. Bu haqda Energetika vazirligi matbuot xizmati xabar bermoqda.

Loyihani amalga oshirish uchun maxsus tashkil etilgan “ACWA Power Wind Karatau FE LLC” MChJ kompaniyasi “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJ bilan 25 yil muddatga elektr energiyasini sotib olish shartnomasini imzolagan. Shuningdek, “ACWA Power Wind Karatau FE LLC” MChJ va “ACWA Power” kompaniyalari Moliya vazirligi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi hukumati bilan Davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risidagi bitim (GSA) ham tuzgan.

Qorao‘zak tumanidagi shamol elektr stansiyasi “ACWA Power” kompaniyasining O‘zbekistondagi to‘rtinchi loyihasi hisoblanadi. Kompaniya, xususan, Sirdaryo viloyatida ikkita bug‘-gaz qurilmasiga ega issiqlik elektr stansiyasini qurish loyihasini ham amalga oshirishda hamkorlik qilmoqda.

Avvalroq, ishlab chiqariladigan 1 kVt/s elektr energiya uchun 2,5695 sentga teng tarifni taklif qilgan “ACWA Power” (Saudiya Arabistoni) kompaniyasi Qoraqalpog‘istonda shamol elektr stansiyasini qurish bo‘yicha xalqaro tender g‘olibi deb e’lon qilingani haqida xabar berilgandi.“ACWA

Mazkur loyiha Qoraqalpog‘istonda 1500 MVt quvvatga ega shamol energetikasini loyihalashtirish, qurish va ekspluatatsiya qilishdan iborat bo‘lib, u foydalanishga topshirilgandan so‘ng Markaziy Osiyo mintaqasi va dunyodagi eng yirik shamol elektr stansiyasiga aylanadi.

Mazkur loyiha Qoraqalpog‘istonda 1500 MVt quvvatga ega shamol energetikasini loyihalashtirish, qurish va ekspluatatsiya qilishdan iborat bo‘lib, u foydalanishga topshirilgandan so‘ng Markaziy Osiyo mintaqasi va dunyodagi eng yirik shamol elektr stansiyasiga aylanadi.

• “Ushbu loyiha mamlakatingiz uchun yana bir muhim yutuq hisoblanib, „ACWA Power“ kompaniyasining ulkan qayta tiklanadigan energiya manbalari va barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish uchun O‘zbekistonda rivojlanib borayotgan bozor iqtisodiyoti sharoitida mamlakatingiz bilan hamkorlikda ishlashga sodiqligini kuchaytiradi”, — dedi Saudiya Arabistoni kompaniyasi raisi Muhammad Abunayyan.

Loyiha taxminan 4 million xonadonning elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyojini qondirishi va yiliga taxminan 2,5 million tonna karbonat angidrid gazini qoplashi kutilmoqda. Bu Hukumatning o‘sib borayotgan ehtiyojni qondirish uchun o‘n yil ichida qayta tiklanadigan energiya manbalarini ishlab chiqarishni sezilarli darajada oshirish maqsadlariga bevosita hissa qo‘shadi.

FOYDALANILGAN A’DABIYOTLAR:

• R.B.JALILOV – Yo’nalishga kirish 1-kurs da’rslik
• Ku’n.uz sayti
• Energetika vazirligi matbuot xizmati