Janılǵı pechlerinde janılǵınıń janıw ónimin anıqlaw. Janılǵılarınıń janıw protcessinde uglerod oksidi cо

Gаz
Аzоt	Qattı hám suyıq
	Gаz

Solay etip, janıw ónimleriniń jámlengen teoriyalıq kólemi

(6.3)

Janıw ónimleriniń haqıyqıy kólemi tómendegi fоrmulаdаn аnıqlаnаdı

. (6.4)

Entаlpiya N – tеrmоdinаmik sistemanıń halat funkciyası bolıp, ol ishki energiyanıń U hám basım R bоsim R bilаn hаjm V ning ko’pаytmаsi yig’indisigа tеng: N = U + RV .

Izоbаrik jаrаyon (R=sоnst) dа entаlьpiya оrttirmаsi tizimigа uzаtilgаn issiqlik miqdоrigа tеng.
Yonish mаhsulоtlаrining nаzаriy hаjmining entаlьpiyasi quyidаgi fоrmulаdаn аniqlаnаdi:

, (6.5) kJ/kg yoki kJm³,
bu еrdа: , , - tutun gаzlаridаgi kоmpоnеntlаrning issiqlik sig’imi kоeffisеntlаri, gаzning bеrilgаn hаrоrаtidа аniqlаnаdi, kJ/(m³.K); S_K- kulzаrrаlаrning issiqlik sig’imi kоeffisеnti, kJ/(m³.K); а_{U -} tutun bilаn uchib kеtgаn kul zаrrаlаrining qismi;
-tutun gаzining hаrоrаti, K.

1-Masala.

Mis eritish yallig‘ pechiga sovuk havo va alohida issik havo berilgan paytdagi ish holatlari uchun nazariy va haqiyqiy hajmini aniqlang. Havo avtonom kizdirgichda 800⁰S gacha isitiladi. YOkilg‘i - mazut.
Havoning ortiklik koeffitsienti  = 1,1. Ishchi bo‘shlig‘ining o‘lchamlari: vannaning umumiy uzunligi L^’ = 32 m. Eritish zonasining uzunligi L = 26 m; shipning kengligi V=7,5 m; gaz katlamining balandligi h = 1,5 m; eritish vannasining yuzasi F₀ N_nur=7,5^.26=195m². Mazutning tarkibi: Sⁱ=83,4%; Nⁱ= 10%; S_aⁱ = 2,9 %; Oⁱ + Nⁱ = 0,4; Wⁱ = 3,0%; Aⁱ = 0,3%. Kuyi yonish issikligi Qⁱ_k= 38,4 Mjoul/kg.

Kuruk havoning nazariy kerakli mikdori:

V⁰= 0,0889(Sⁱ + 0,375 Sⁱ_A)+0,265Hⁱ - 0,0333 ^. Oⁱ = 0,0889<sup>.

.</sup>(83,4 + 0,375 ^. 2,9)+ 0,265 ^. 10,0 - 0,0333 ^. 0,2 = 10,15 m³/kg.

Azotning nazariy mikdori:

V⁰_N2 = 0,79^.V⁰+0,8 Nⁱ/100 = 0,79^.10,15 + 0,8 ^. 0,2/100=8,02 m³/kg.

Kuruk uch atomli gazlarning mikdori:

V_RO2 = 0,01866(Sⁱ + 0,37Sⁱ_l) = 0,01866 (83,4 + 0,37 5^.2,9) =

=1,58m³/kg

Suv bug‘larining nazariy mikdori:

V⁰_N20=0,111Nⁱ + 0,0124Wⁱ + 0,0161 ^. V⁰ = 0,111 ^. 10,0 + 0,0124 ^. 3,0 + 0,0161 ^. 10,15 = 1,32 m³/kg.

Suv bug‘larining mikdori :

V_N2O = V⁰_N2O+0,0161(-1)V⁰ =1,32 +0,0161^.0,1 ^. 10,15 =1,336m³/kg.

Tutun gazlarining mikdori:

V_g =V_RO2+V_N2+V_H2O+(-1)V⁰=1,58+8,02+1,32+0,1^.10,15=11,94m³/kg.

2 – Masala.
Quyidagi tarkibda berilgan 2000 m³/soat tabiiy gazni: CO₂=0,5%; CH₄= 92,8%; C₂H ₆= 2,8%; C₃H₈=0,9%; C₄H₁₀=0,4%; C₅H₁₂=0,1%; H₂=2,5%; va ikkinchi turdagi 1000m³/soat gazni: CO₂=0,1%; CH₄=89,7%; C₂H₆=5,2%; C₃H₈=1,7%; C₄H₁₀=0,5%; C₅H₁₂=0,1%; N= 2,7% yoqish uchun zarur bo‘lgan havoning nazariy va haqiyqiy hajmlari aniqlansin. O‘txona kamerasidagi havoning ortiqlik koeffitsienti tegishlicha _њ=1,15 va 1,1.
Javob: V⁰= 29360 m³/soat; V_haq.= 33264 m³/soat.

CO2=0,5%	.
CH4= 92,8%
C2H 6= 2,8%
C3H8=0,9%
C4H10=0,4%
C5H12=0,1%
H2=2,5%

3 – Masala.
Qozon o‘txonasida 600m³ tabiiy gaz yoqiladi, uning tarkibi: SO₂ =0,2%; SN₄ = 98,5%; S ₂ N₆ = 0,2%; S₃N₈ = 0,1%; N₂=1,0%. O‘txonadagi qavoning ortiqlik koeffitsienti _O‘= 1,15 bo‘lganda yonish maqsulotlarining hajmi aniqlansin.
Javob: V_G= 7210 m³.
4- masala.
Kuyidagi tarkibli ko‘mir berilgan:
S^I= 45,4%; N^I= 3,5 %; S^I= 1,3%; N^I = 0,9%; O^I= 8,9%; A^I= 27%; W^I= 13,0%; tutun gazlaridagi uch atomli gazlarning mikdori: RO₂^MAKS =18,7%. SHu yokilg‘ining 1 kg mikdori to‘la yokilganda qosil bo‘ladigan uch atomli gazlarning hajmi va ulardagi SO₂ hamda SO₂ gazlarning mikdori aniklansin.
Javob: V_RO2= 0,86 m³/kg; SO₂= 18,5%; SO₂ = 0,2%.

5- masala.

Pech o‘txonasida 2^.10³ kg/soat mikdorda mazut yokiladi, uning tarkibi: S^I= 84,65%; N^I= 11,7%; S^I=0,3%; O^I= 0,3%; A^I= 0,05%; W^{I =} 3,0%. Agar shu yokilg‘i to‘la yongan paytda hosil bo‘lgan tutun gazlarining tarkibidagi SO₂ ning mikdori 15% dan 12 % gacha kamaygani ma’lum bo‘lsa, o‘txonaga berilayotgan havoning hajmi kanchaga ortgani aniklansin.
Javob: V_Q= 6666 m³/soat.

6 – Masala.

Pech o‘txonasida ikki xil ko‘mir yokiladi.
Ulardan birinchisining sarfi 2^.10³ kg/soat va tarkibi S^I_n= 49,3%;
N₁^I= 3,6%; S₁^I=3,0%; N₁^I = 1,0%; O₁^I =8,3%; A₁^I= 21,8%;W₁^{I =} 3,0% va ikkinchisining sarfi 3^.10³ kg/soat, tarkibi: S^I₂= 55,2%; N₂^I = 3,8%; S₂^I= 3,2%; N₂^I = 1,0%; O₂^I =5,8%; A₂^I= 23; W₂^{I =} 8%. Agar o‘txonadagi xavoning ortiklik koeffitsienti _O‘ =1,3 bo‘lsa, aralashmaning to‘la yonishi natijasida xosil bo‘ladigan gazning xajmi aniklansin.
Javob: V_G =37480 m³/soat.