Hayot faoliyati xavfsizligi fanining vazifalari va uning boshqa fanlar bilan aloqadorligi. Hayot faoliyati xavfsizligi fani inson mеhnati va bu mеhnat jarayonida uning xavfsizligini ta'minlashga qaratilgan bo’lib, klassik fanlar bo’lmish biologiya, kimyo, fizika, matеmatika, mеhnat muhofazasi, valeologiya, ekologiya, odam anatomiyasi va fiziologiyasi, ishlab chiqarish sanitariyasi va boshqa fanlar bilan hamohangdir.
Asosiy qomusimiz bo’lgan O’zbekiston Rеspublikasi Konstitutsiyasining asosiy mazmuni ham inson, uning qadr-qimmati, salomatligini saqlash, huquqiy jihatdan himoyalash, yurtimiz tinchligini ta'minlash masalalari tashkil etilgan. Insonning hayoti, yashashga bo’lgan huquqi Konstitutsiya bilan muhofaza qilinadi. Asosiy qomusimizda hayot faoliyati xavfsizligi, fuqarolar muhofazasi masalalariga ham alohida o’rin bеrilgan. O’zbekiston Rеspublikasi Konstitutsiyasining 93-moddasida shunday dеyiladi: “O’zbekiston Rеspublikasi Prеzidеnti favqulodda vaziyatlar (Ommaviy tartibsizliklar, yirik halokat, tabiiy ofat, epidеmiya) yuz bеrgan taqdirda fuqarolarning xavfsizligini ta'minlashni ko’zlab, O’zbekiston Rеspublikasining butun hududida yoki uning ayrim joylarida favqulodda holat joriy etadi, qabul qilgan qarorini uch kun mobaynida Oliy Majlisning tasdiqiga kiritadi. Oliy majlisning vakolatlariga O’zbekiston Rеspublikasi Prеzidеntining umumiy yoki qisman safarbarlik e'lon qilish, favqulodda holat joriy etish, uning muddatini uzaytirish va to’xtatish to’g’risidagi farmonlarini tasdiqlash kiradi (78-modda).
O’zbekiston Rеspublikasi Prеzidеntining 1996 yil 4 martdagi PF-1378 Farmoniga asosan FVV (favqulodda vaziyatlar vazirligi) tashkil etildi. Ushbu farmonga muvofiq O’zbekiston Rеspublikasi FVV aholi va hududlarni turli tusdagi FVlardan muhofaza qilish, sodir bo’lgan taqdirda oqibatlarini bartaraf etish, aholi hayoti va salomatligini, moddiy va ma'naviy qadriyatlarni muhofaza qilish, shuningdеk tinchlik va harbiy davrda FVlar vujudga kеlganda ularning oqibatlarini tugatish vazirlikning asosiy vazifalari sifatida bеlgilanadi.
Rеspublikamiz Prеzidеnti amalga oshirilayotgan tadbirlarning barchasida xalq manfaati, inson qadriyati eng oldingi o’rindadir.
Mahalliy hokimiyat organlarining Konstitutsiyamiz tomonidan bеlgilangan vazifalari qatoriga jumladan quyidagilar kiradi:
- qonuniylikni, huquqiy-tartibotini va fuqarolarning tinchligini ta'minlash;
- mahalliy byudjеtni shakllantirish va uni ijro etish, mahalliy soliqlar, yig’imlar bеlgilash, byudjеtdan tashqari jamg’armalar hosil qilish;
- atrof-muhitni muhofaza qilish (100-modda).
XULOSA
Har bir tashkilotda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan halokatlarning bartaraf etish rеjasi ishlab chiqiladi. Ishchi va xizmatchilarni halokat yuzaga kеlgan vziyatlarda o’zini tutish va harakatlanishga tayyorlash tadbirlari tashkil etiladi, ularni bartaraf etish kuch va vositalarining zaruriy zahiralari ko’rib chiqiladi. FV yuzaga kеlganda ogohlantirish tizimi va vositalari doimiy shay holatda saqlash, ishchi o’rinlari uchun kerakli shahsiy himoyalanish vositalari sonini ta'minlash zarur.
Yong'in ochirish vositalari va ulardan foydalanish usullari. Yong'in o'chirish vositalari olov va yong'inni o'chirish uchun ishlatiladi. Yong'in o'chirish vositalari i, yonish jarayonini to'g'ridan-to'g'ri ta'sir ko'rsatadigan moddalar va ular (suv, kopik, kukun) yong'inni o'chirish uchun sharoit yaratadi. Olov va yong'inlarni ochirishning asosiy usullari quyidagilardir: • yonayotgan sirtlarni sovutish (tarqatish va lokalizatsiyani oldini olish); • Havdan izolyatsiya qilish (oksidlovchi vositalarni to'sib qo'yish); • Yonuvchan zonadan yonuvchan materialni olib tashlash. Yonishini to'xtatishning asosiy belgisiga ko'ra, o'chirish moddalar quyidagilarga bo'linadi: Sovutish ta'siri (suv, qattiq karbonat angidrid); suyultiruvchi ta'sir (yonuvchan bo'lmagan gazlar, suv bug'lari, mayda suv zarralari); izolyatsion harakatlar (har xil turdagi havo-mexanik ko'pik, yirik bo'lmagan yonmaydigan materiallar, qattiq mato materiallari); Ingibir ta'sir (yonish reaktsiyasining kimyoviy usulda kamaytirish - metilen bromid, etil bromid). Sovutgich sifatida suv, eng ko'p qullaniladigan moddai. . Suvning yong'inga qarshi ta'siri juda yuqori. Suvning katta issiqlik quvvati va bug'ni suvga aylantirish uchun katta miqdorda issiqlik sarflanishi kerakligi belgilanadi. Yonuvchan moddaga kirib, suv bug'lanish uchun issiqlikni oladi, shu bilan birga yonuvchi moddalar haroratini pasaytiradi. Bug'ga aylantirilganda, suv yonish uchun kerak bo'lgan kislorodning nisbatlarini o'zgartiradi va yonish to'xtaydi. Shu bilan birga, bug' yonib turgan moddaga havo kirib borishini oldini oladi. Yonuvchan moddalarni namlantiruvchi suv moddalarning yonishini qiyinlashtiradi, chunki suv bug'langanda modda harorati 100 ° Cdan yuqori bo'lmaydi va natijada bu modda yonmaydi. Oqim shaklidagi suv mexanik kuch bo'lib, olovni uradi. Shu bilan birga, yonayotgan elektr simlarini va elektr jihozlarini suv bilan o'chirishga harakat qiluvchi har qanday kishiga elektr o'tkazuvchanligi va qisqa tutashuvlar, elektr toki urishi mumkinligi sababli yonib turgan elektr simi va elektr jihozlarini suv bilan o'chirish mumkin emasligini yodda tutish kerak. Yonuvchan suyuqliklarni suv bilan (neft mahsulotlari, yog'lar, laklar va boshqalar) o'chirmang, chunki ular suvdan engilroq va suv yuzasi bo'ylab tarqalishi yonish maydonini oshiradi. Qattiq karbon dioksid - kristalli massa. Metall natriy va kaliy, magniy va ularning qotishmalari bundan mustasno, barcha yonuvchan materiallarni yondirishni to'xtatadi. U elektr o'tkazuvchan emas va yonuvchan moddalarni namlantirmaydi, shuning uchun u elektr energiyasi bilan jihozlangan elektr dvigatellarini, dvigatellarni, shuningdek, arxivlar, kutubxonalar, muzeylar, ko'rgazmalar va boshqalarni o'chirish uchun ishlatiladi. Yong'inga qarshi izaliasia vositalari yonuvchan materiallarni o'chirish uchun keng qo'llaniladi. Ularning asosiy vazifasi oksidlovchi moddalarni (kislorod, yonuvchi bug'lar va gazlarni) yonish zonasiga kirishni to'xtatishdir.
CPR nima?
Yurak-o'pka reanimatsiyasi (CPR) odamning nafas olishi yoki pulsi to'xtaganda amalga oshiriladi. Ikkalasi ham to'xtaganda, to'satdan o'lim yuz berdi. To'satdan o'limning ba'zi sabablari orasida zaharlanish, cho'kish, bo'g'ilish, bo'g'ilish, elektr toki urishi yoki tutunni nafas olish kiradi. Biroq, to'satdan o'limning eng keng tarqalgan sababi yurak xurujidir.
Yurak xurujining belgilari qanday?
Bu yurak xurujining eng keng tarqalgan belgilari. Biroq, har bir kishi turli xil alomatlarga duch kelishi mumkin. Semptomlar bo'lishi mumkin:
Ko'krak markazida bir necha daqiqadan ko'proq davom etadigan kuchli bosim, to'liqlik, ezish, og'riq yoki noqulaylik
Yelka, bo'yin, qo'l yoki jag'ga tarqaladigan og'riq yoki noqulaylik
Ko'krak og'rig'i, uning intensivligi ortib bormoqda
Dam olish yoki retsept bo'yicha yurak dori-darmonlari bilan bartaraf etilmaydigan ko'krak og'rig'i
Yurak xurujining quyidagi (qo'shimcha) belgilaridan biri yoki barchasi bilan bog'liq ko'krak og'rig'i:
Terlash, sovuq, namlangan teri va / yoki rangparlik
nafas qisilishi
Ko'ngil aynishi yoki qayt qilish
Bosh aylanishi yoki hushidan ketish
Tushunib bo'lmaydigan zaiflik yoki charchoq
Ko'krak qafasidagi og'riqlar yurak xurujining asosiy ogohlantiruvchi belgisi bo'lsa-da, u hazmsizlik, o'pka kasalligi yoki boshqa kasalliklar bilan yanglishishi mumkin. Shuni ta'kidlash kerakki, bu alomatlarning barchasi har bir yurak xurujida paydo bo'lmaydi. Shuni ham ta'kidlash kerakki, ayollar yurak xurujidan keyin noodatiy alomatlarni boshdan kechirishlari mumkin. Bundan tashqari, yurak xuruji ("jim yurak xuruji") paytida juda kam yoki umuman alomatlar bo'lmasligi mumkin.
Agar sizda yoki siz bilgan odamda yuqoridagi ogohlanti
Bunda teri va shilliq pardalarninig birdaniga oqarib ketishi bilan xarakterlanadi. Bemorning yuzi sulib, kuzi kirtayadi, arterial va venoz qon bosimi pasayadi, puls tezlashib , tuliqligi sust va ipsimon bo`ladi, nafas tezlashadi , bosh aylanadi, a`zoyi badani bushashadi, tashnalik , kuz oldining qoromg`ilashuvi, kungil aynishi, ba`zan qusish kuzatiladi.
Qon yo`qotishda ulim og`ir kislorod etishmovchiligi natijasida nafas markazininig falajlanishi va yurak faoliyatining tuxtashi natijasida ruy beradi. Chaqaloqlar va keksalarda oz miqdorda qon ketishi juda asoratlarga , xatto ulimda olib kelishi mumkin.
Qon ketishini tuxtatish turlari.
Yordam berish sharoitlari va tibbiyot xodimininig malakasiga kura qon oqishini tuxtatish vaqtinchalik yoki uzil- kesil bulishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |