Jismoniy madaniyatning nazariy-metodologik asoslari



Download 0,62 Mb.
bet5/63
Sana26.06.2022
Hajmi0,62 Mb.
#706290
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63
Bog'liq
tarjima 12

Sport


Sport aslida musobaqa faoliyati, unga maxsus tayyorgarlik, shuningdek, shaxslararo munosabatlar va unga xos bo'lgan me'yorlardir. Sport jamiyatning umumiy jismoniy madaniyatining ajralmas qismidir.
Sportning o'ziga xos xususiyati (uni jismoniy madaniyatdan ajratib turadigan) musobaqaviy faoliyatdir.Uning o'ziga xos shakli

  • Quyidagilar asosida insonning imkoniyatlarini aniqlash, solishtirish va solishtirish imkonini beruvchi musobaqalar:

a) raqobatchilarning o'zaro munosabatlarini aniq tartibga solish (masalan, sport o'yinlari va jang san'ati qoidalari);
b) harakatlar tarkibini birlashtirish (snaryadning og'irligi, ishtirokchilarning vazn toifasi, yugurishdagi masofa, suzish yoki chang'i sporti uslubi va boshqalar);
c) harakatlarni bajarish shartlari (masalan, ochiq yoki yopiq xonalarda);
d) yutuqlarni baholash usullari (vaqt, masofa, to'plangan ochkolar soni, janglardagi g'alabalar va boshqalar).
Sport yutuqlari sportchining sport mahorati va qobiliyatining yakuniy natijalarida ifodalangan ko'rsatkichidir.
Sportning ijtimoiy vazifalari :

  • ta'lim, amaliy, sog'lomlashtirish va reabilitatsiya, qayta yaratish, tarbiyalash (ya'ni jismoniy madaniyatga ham xos bo'lgan funktsiyalar);

  • raqobatbardosh-ma'lumotnoma : sportda qayd etilgan rekordlar keng jamoatchilik e'tirofiga sazovor bo'lib, individual va umuminsoniy imkoniyatlarning o'ziga xos ko'rsatkichi bo'lib xizmat qiladi;

  • Evristik-yutuq funktsiyasi insonning o'z imkoniyatlarini bilishi va ularni oshirishning samarali usullarini izlash bilan bog'liq bo'lgan sportdagi qidiruv faoliyatini aks ettiradi (mashq tizimini takomillashtirish, mashg'ulotlarning yangi vositalari va usullarini izlash, texnologiyaning murakkab elementlari va boshqalar). kurash uchun taktik yechimlar);

  • shaxsga yo'naltirilgan ta'lim funktsiyasi har bir shaxsning individual moyilligi va qobiliyatini hisobga olgan holda sport turini tanlash imkoniyatiga asoslanadi;

  • hissiy-tamoshalilik shundan dalolat beradiki, sportning tomosha sifatida ommaviyligi ko'pchilikning shaxsiy va jamoaviy manfaatlariga ta'sir qiluvchi hissiylik va idrokning keskinligi bilan ajralib turadi;

  • shaxsni ijtimoiylashtirish funktsiyasi : sport o'ynash odamlarni ijtimoiy hayotga jalb qiladi, ijtimoiy munosabatlar tajribasini shakllantiradi;

  • kommunikativ : sport bugungi kunda xalqaro munosabatlarni rivojlantirish, xalqlar o'rtasidagi madaniy hamkorlik, er yuzida tinchlikni mustahkamlash omilidir.

Butun dunyoda sportning rivojlanishi ko'plab individual sport turlarining paydo bo'lishi va tarqalishiga olib keldi, ulardan hozirgi vaqtda 200 dan ortiq. Ularning har biri o'zining musobaqa predmeti, harakatning o'ziga xos usuli, harakatlanish xususiyati bilan ajralib turadi. , kurash usullari va musobaqa qoidalari. Shunday qilib, ularning barchasini oltita guruhimizga bo'lish mumkin.

  1. Guruh - jismoniy va aqliy fazilatlarning haddan tashqari namoyon bo'lishi bilan sportchining faol motorli faoliyati bilan tavsiflangan sport turlari (chang'i, suzish, yengil atletika, konkida uchish, gimnastika, sport o'yinlari, velosport va boshqalar). Bu guruhga ko'pchilik sport turlari kiradi.

  2. guruh - operatsion asosi maxsus texnik transport vositalarini (avtomobil, mototsikl, yaxta, samolyot va boshqalar) boshqarish bo'yicha harakatlar bo'lgan sport turlari. Bu erda sport natijasi ko'p jihatdan nafaqat sportchining shaxsiy fazilatlari, balki texnik jihozlarni va uni ishlab chiqarish sifatini samarali nazorat qilish qobiliyati bilan ham belgilanadi .

  3. guruh - sport turlari, bunda vosita harakati maxsus quroldan nishonga tegish shartlari bilan cheklangan (o'q otish, dart).

  4. guruh - sportchining model-konstruktorlik faoliyati natijalari (samolyot modellari, avtomobil modellari) taqqoslanadigan sport turlari.

  5. guruh - asosiy mazmuni musobaqalarda raqibni mavhum-mantiqiy kaltaklash (shaxmat, shashka, ko'prik) xarakteriga ko'ra belgilanadigan sport turlari.

  6. guruh - ko'pkurash, turli sport guruhlariga (biatlon, orientir, tulki ovi, ko'pkurash) kiruvchi sport fanlaridan tashkil topgan.

Sportni qish va yozga ham ajratish mumkin; shaxsiy va jamoaviy; siklik va asiklik (harakatda doimiy takrorlanuvchi sikl mavjudligiga qarab, masalan, yugurish, suzish, chang'i uchish, yurish, konkida uchish va boshqalar); faqat ayollar sporti (sinxron suzish, badiiy gimnastika) mavjud.
1-bob uchun xavfsizlik savollari

  1. Jismoniy tarbiya deganda nima tushuniladi?

  2. Jismoniy madaniyat qanday ijtimoiy vazifalarni bajaradi?

  3. Jismoniy tarbiya jarayoni qanday?

  4. Jismoniy rivojlanish nima?

  5. Funktsional tayyorlik deganda nima tushuniladi?

  6. Qanday ko'rsatkichlar jismoniy mukammallikni ko'rsatadi?

  7. Mukammallik va jismoniy mukammallik o'rtasidagi farq nima?

  8. Sportning o'ziga xos funktsiyalarini tavsiflang.

  9. Sport yutug'i nima?

  10. Sport o'yinlari va mobil o'yinlar o'rtasidagi farq nima?




Download 0,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish