Jizzax davlat pedagogika instituti Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi

Jizzax davlat pedagogika instituti
Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi
2-kurs talabasi
Sa’dullayeva Madinaning
Ta’limda axborot texnologiyalari fanidan
MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Android mobil operatsion tizimi


Reja:

1. 
   Android mobil operatsi.on tizimi haqida umumiy tushuncha.
   
2. 
   Android mobil operatsion tizimining yutuqlari va kamchiliklari.
   
3. 
   Android mobil operatsion tizimining dubyo bozorida tutgan o’rni
   

Android (yunoncha so‘z bo‘lib, ikki bo‘g‘ini — «erkak» va «o‘xshash») — odam sifat robot ma’nosini ifoda etadi. Balki mana shuning uchun Android operatsion tizimi logotipida robot tasvirlangandirAndroid operatsion tizimining yaratilishi tarixi 2002-yillardan boshlangan. Mana shu davrda Google korporatsiyasi yaratuvchilari E. Rubinning dasturiy ishlanmalari to‘plami bilan qiziqib qoladilar. Dastlab mobil qurilmalar uchun yangi operatsion tizimni yaratish loyihasi bilan katta maxfiylik ostida TAndroid Inc. Kompaniyasi shug‘ullangan, ushbu kompaniyani keyinchalik Google sotib oladi.Android — Linux yadrosiga asoslangan kommunikatorlar, planshetli kompyuterlar, elektron kitoblar, raqamli musiqa uskunalari,qo‘l soatlari, netbuklar va smartbuklar uchunportativ (tarmoqli) operatsion tizimdir. Dastlab, Android Inc. kompaniyasi tomonidan yaratila boshlangan, uni keyinchalik Google sotib olgan. Keyinchalik Google Open Handset Alliance (OHA) alyansini tashkil qildi, u hozirda ham platformani qo‘llab-quvvatlash va yanada rivojlantirish bilan shug‘ullanadi. Android Google tomonidan ishlab chiqilgan kutubxona orqali qurilmani boshqaruvchi Java-ilovasini yaratishga imkon beradi. Android Native Development Kit Si va boshqa tillarda yozilgan ilovalarni yaratadi.2012-yilning uchinchi choragida sotilgan smartfonlarning 75 foizida Android operatsion tizimi o‘rnatilgan.HTC Dream (T-Mobile G1) — Android OT asosida birinchi smartfoni Yangiliklar kiritilishi tarixi 2008-yil sentabr oyida birinchi versiyasi chiqarilgandan so‘ng tizimga bir necha yangiliklar kiritilishi sodir bo‘ldi. Ushbu yangiliklar odatda, aniqlangan xatolarni tuzatish va tizimga yangi funksiyani kiritish bilan bog‘liq bo‘ldi. Tizimning har bir versiyasiyangilik sifatida o‘zining kodli nomi bilan ataldi. Kod nomlari alifbo tartibida berildi. 2012-yil noyabr oyiga kelib, tizimning 14 ta versiyasi yaratildi. Oxirgi versiyasi — 4.1 Jelly Bean («qo‘shimchasi bilan chaynash obaki») deb nomlandi. HTC kompaniyasi tomonidan yaratilgan HTC Dream smartfoni (T-Mobile G1 nomi ostida rasman T-Mobile mobil aloqa operatori tomonidan yaratilgan) Android boshqaruvi ostida ishlovchi birinchi qurilma bo‘ldi, uning taqdimoti 2008 - yil 23-sentabr kuni bo‘lib o‘tdi. Ko‘p o‘tmay, smartfonlar boshqa ishlab chiqaruvchilari tomonidan Android asosida qurilma ishlab chiqarish istagi bilan ko‘plab murojaatlar kelib tusha boshladi. Planshetlaruchun mo‘ljallangan Android uchinchi (Honeycomb) versiyasi chiqishi bilan borgan sari ko‘proq ishlab chiqaruvchilar ushbu platformada planshetlar ishlab chiqarishlarini e’lon qila boshladilar.Smartfonlar va planshetlardan tashqari Android operatsion tizimini boshqa qurilmalarga ham o‘rnata boshladilar.

Masalan, 2009-yil oxirida Android asosida ishlovchi birinchi fotoramka savdoga chiqarildi. 2011-yil iyun oyida Italiyaning BlueSky kompaniyasi Android operatsion tizimi boshqaruvi ostida ishlovchi i’m Watch intellektual qo‘l soatlarini ishlab chiqarishini ma’lum qildi. 2012-yil avgust oyida Nikon Google platformasida ishlovchi jahonda birinchi foto kamerasini taqdim etdi.Bundan tashqari, tashabbuskor Androidni qator mashhur qurilmalarga ko‘chirib o‘tkazib joriy qildilar, ular orasida misol uchun, Windows Mobile HTC Touch Dual va HTC TyTN II platformasidagi smartfonlar bor,ularda Android emulyatsiya rejimida ishga solingan. Maemoda ishlovchi — Nokia N810 va Nokia N900 (Nitdroid nomli port) internet-planshetlari — Windows Mobile operatsion tizimida, MeeGo, va HTC HD2 platformasida ishlovchi Nokia N9 smartfonlari kabi qurilmalarga to‘laqonli ko‘chirib o‘tkazish ham amalga oshirildi, ularda Android operatsion tizimini micro SD-kartalar sifatida ichki NAND-xotira sifatida ham ishga solish mumkin.Shu bilanbirga, o‘rnatilgan tizim to‘la, hech bir cheklanishlarsiz funksionallikka ega. Bulardan tashqari, Android operatsion tizimini Apple qurilmalariga — iPhone, iPod Touch va iPad larga Openiboot nomli maxsus dastur yordamida o‘rnatish muvaffaqiyatli tajribasi ham mavjud, u ushbu qurilmalarda turli operatsion tizimlarni, shu jumladan, Android operatsion tizimini ham ishga solish uchun mo‘ljallangan.Bada operatsion tizimidagi qurilmalarda cheklangan funksiyalari bilan dastlabki proshivkalari paydo bo‘lmoqda.

AndroidKoolu kompaniyasi Neo Free Runnerga Androidni o‘rnatish bilan shug‘ullanish bilan birga, qayta o‘rnatilgan Google mobil platformasi bilan ushbu smartfonlarni sotishda o‘z biznesini rivojlantirmoqda. Koolu kompaniyasidan Neo Free Runnerga birinchi rasmiy va umumiy foydalanish uchun Android o‘rnatilishi beta-relizi 2008-yil dekabr oyida bo‘lib o‘tdi. Android x86 arxitekturasiga ham ko‘chirib o‘tkazilgan. Ustunliklari : Ba’zi sharhlovchilar Android qator hollarda veb-syorfing, Google Inc. servislari bilan mosligi kabi va boshqa xususiyatlari bilan o‘z raqobatchilaridan biri Apple iOS kompaniyasiga qaraganda o‘zini yaxshi namoyon qilishini aytadilar. Android, iOS ga nisbatan ochiq platforma hisoblanadi, bu holat unda ko‘proq funksiyalarni amalga oshirishga imkon beradi. iOS va Windows Phone 7 dan farqli ravishda, Androidda fayllarni qabul qilish va uzatishga ham imkon beruvchi Bluetooth oqimini to‘la amalga oshirish mavjud. FTP-serverini, tarmoqqa ulanish nuqtasi rejimi (PAN xizmati) va Bluetooth orqali guruhli birinchi darajali tarmoqni (GN xizmati) amalga oshirish mavjud. Android-apparatlarida, odatda, USB va xotira kartalarini olmasdan turib boshqa uzatish usullari tezlik cheklanishlaridan qat’iy nazar kompyuter fayllarini tezlikda telefonga ko‘chirishga imkon beruvchi, MicroSD-kardrider mavjud; bundan tashqari, iOS va Window Phone 7 sinxronlashtirish dasturi (iTunes va Zune), orqali amalga oshirishdan tashqari, biror-bir fayllarni telefonga/telefondan to‘g‘ridan-to‘g‘ri uzatish mumkin emas, Android operatsion tizimidagi telefonlar esa xotira kartasi fayllar tizimini USB mass storage device («fleshka») kabi uzatish imkoniga ega. Аvvaldan dasturni "tekshirilmagan manbalardan" (misol uchun, xotira kartasidan) o‘rnatish taqiqlanishiga qaramay,ushbu cheklash apparat sozlashlarida doimiy vositalar yordamida o‘chiriladi, bu holat esa internet-ulanishlarsiz dasturlarni telefonlar va planshetlarga o‘rnatishga imkon beradi (misol uchun, Wi-Fi-ulanish nuqtalariga ega bo‘lmagan va odatda juda qimmat turadigan mobil internetga pul sarflashni istamaydigan foydalanuvchilar uchun), hamda barcha istaganlarga Android uchun ilovalarni bepul yozish va o‘z apparatida test sinovlaridan o‘tkazish imkonini beradi, shu bilan birga, iOS va Windows Phone 7 da hatto o‘z dasturlarini tarqatish istagi bo‘lmaganda ham loyihachining qayd etish ro‘yxatini sotib olishi kerak bo‘lardi. Android ARM, MIPS, x86 kabi turli apparatli platformalarda foydalanish mumkin. Ilovalar boshqa muqobil Google play magazinlari mavjud, misol uchun Amazon’dan Appstore for Android, Opera Store, Yandex.Store. Android rivojlanishi tarixi : 2005-yil iyul — Google kompaniyasi Android Inc. kompaniyasini sotib oldi. 2007-yil 5-sentabr — Open Handset Alliance (OHA) kompaniyalar guruhi tashkil etilganligi rasman e’lon qilindi, uning maqsadi mobil qurilmalar uchun ochiq standartlarni ishlab chiqish hisoblanadi. Hozirgi kunda OHA 34 kompaniyalarni birlashtiradi, ular orasida katta T-Mobile mobil aloqa operatorlari, HTC, Intel, Sprint Nextel, KDDI, NTT DoCoMo, China Mobile kabi mobil qurilmalar ishlab chiqaruvchilari, Broadcom, Marvell, NVIDIA, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronics mikrosxemalar loyihachilari hamda IT-industriyasi jahon giganti va birlashmaning g‘oyaviy rahnamolaridan biri, Google kompaniyasi mavjud.

Android - keng tarqalgan qabul qilingan ochiq manbali loyiha. Google Android platformasini faol ravishda rivojlantirmoqda, biroq uning qismlarini Android qurilmalarini o'z qurilmalariga ishlatishni xohlaydigan apparat ishlab chiqaruvchilari va telefon tashuvchilariga bepul beradi. Google, faqatgina Google operatsion tizimining ilovalar qismini o'rnatgan bo'lsa ham, ishlab chiqaruvchilarni ayblaydi. Android-dan foydalanadigan ko'plab (lekin barchasi) asosiy qurilmalar ham xizmatning Google ilovalari qismini tanlashadi. Amazonning eng katta istisnolari. Kindle Fire planshetlari Android-dan foydalansalar-da, ular Google qismlarini ishlatishmaydi va Amazon alohida Android ilovalari do'konini saqlaydi.

Telefondan tashqari:

Android telefonlarni va planshetlarni quvvatlaydi, biroq Samsung Samsung telefonlari bo'lmagan kameralar va hatto muzlatgich kabi elektron interfeyslarni sinab ko'rdi. Android TV Android-dan foydalanadigan o'yin / oqim platformasi. Parrot hatto raqamli foto ramkani va Android-ning vositasi bilan stereo tizimini ham ishlab chiqaradi. Ba'zi qurilmalar ochiq-oydin Android-ni Google ilovalarisiz sozlashi mumkin, shuning uchun siz uni ko'rganingizda Androidni aniqlay olmaysiz yoki bo'lmasligi mumkin.



Telefonni yoqish alyansi:
Google Android-ning rivojlanishiga hissa qo'shish maqsadida Open Phone Alliance deb nomlangan apparat, dasturiy ta'minot va telekommunikatsion kompaniyalar guruhini tuzdi. Aksariyat a'zolarning, shuningdek, telefonlardan, telefon xizmatlaridan yoki mobil ilovalarni sotish orqali Androiddan pul topish maqsadlari ham bor.
Google Play (Android Market):
Har bir inson Android SDK (dasturiy ta'minotni ishlab chiqish to'plami) ni tushirib, Android telefonlari uchun ilovalar yozishi va Google Play do'koni uchun rivojlana boshlaydi. Google Play bozorida ilovalarni sotadigan dasturchilar sotuvlar narxining 30% gacha Google Play bozorini saqlab qolish uchun haq to'lashadi. (Narxlar modeli ilova tarqatish bozorlari uchun juda odatiy.)
Ba'zi qurilmalarda Google Play xizmatini qo'llab-quvvatlamaydi va muqobil bozorni ishlatishi mumkin. Kindle Amazonning o'z ilovalari bozoridan foydalanadi, ya'ni Amazon har qanday dasturni sotishdan pulni olib tashlaydi.
Xizmat ko'rsatuvchi provayderlar:
IPhone juda mashhur edi, lekin birinchi marta u AT & T ga xos edi. Android ochiq platforma. Ko'pgina tashuvchilar potentsial ravishda Android quvvatli telefonlar taklif qilishlari mumkin, biroq qurilma ishlab chiqaruvchilari operator bilan mutlaqo kelishuvga ega bo'lishi mumkin. Ushbu moslashuvchanlik Android platformasi sifatida juda tez o'sishga imkon berdi.
Google xizmatlari:
Google Androidni ishlab chiqqani uchun, u qutidan to'g'ri o'rnatilgan juda ko'p Google ilovalari bilan ta'minlangan. Gmail, Google Taqvim, Google Xaritalar va Google Now-ning aksariyati Android telefonlarining aksariyatida oldindan o'rnatilgan. Biroq, Androidni o'zgartirishi mumkinligi sababli, tashuvchilar buni o'zgartirishi mumkin. Masalan, Verizon Wireless, ba'zi Android telefonlarini Bingdan standart qidiruv tizimi sifatida ishlatish uchun o'zgartirdi. Gmail hisobini o'zingiz ham o'chirib tashlashingiz mumkin.
Sensorli ekran:
Android sensorli ekranni qo'llab-quvvatlaydi va hech kimsiz holda foydalanish qiyin. Siz ba'zi navigatsiya uchun trekbolni ishlatishingiz mumkin, ammo deyarli hamma narsa tegib turadi. Android shuningdek, pinch-to-zoom kabi multimediya harakatlarini ham qo'llab-quvvatlaydi. Buning ustiga, Android-ning joystiklar (Android TV uchun) yoki jismoniy klaviaturalar kabi boshqa kiritish usullarini qo'llab-quvvatlaydigan bo'lishi juda moslashuvchan.
Androidning so'nggi versiyalarida yumshoq klaviatura (ekrandagi klaviatura) yoki alohida-alohida tugmachalarni bosish yoki harflarni yozib qo'yish uchun harflar orasida sudrab borish imkonini beradi. Android sizning nima deganingizni taxmin qiladi va so'zni avtomatik tarzda yakunlaydi. Ushbu harakatlantiruvchi uslubning dastlabki harakatlari sekinroq ko'rinishi mumkin, ammo tajribali foydalanuvchilar buni tap-tap-tegib turadigan xabarlardan ko'ra tezroq topadilar.
Parchalanish:
Android-ning tez-tez tanqid qilinayotgani - bu qismli platforma. Masalan, Parrotning foto ramkasi Android telefoniga mutlaqo o'xshamaydi. Ishlab chiquvchilar Android-dan foydalanganligini aytishmas ekan, men hech qachon bilmagan bo'lardim. Motorola, HTC, LG, Sony va Samsung kabi telefon tashuvchilar o'zlarining Android interfeyslarini Androidga qo'shib qo'yishdi va to'xtatish niyatlari yo'q edi. Ishlab chiqaruvchilar ko'pincha bunday o'zgarishlarni qo'llab-quvvatlashga bo'lgan umidsizliklarini ifoda etsa-da, ular o'z brendini farqlaydilar.
Bottom tuhfa:
Android - iste'molchilar va ishlab chiquvchilar uchun ajoyib maydonchadir. Bu iPhone ko'p jihatdan falsafiy qarama-qarshidir. IPhone apparat va dasturiy ta'minot standartlarini cheklab, eng yaxshi foydalanuvchi tajribasini yaratishga harakat qilganda, Android imkon qadar ko'proq operatsion tizimni ochib berishga harakat qiladi.
Bu ham yaxshi, ham yomon. Androidning parchalangan versiyalari noyob foydalanuvchi tajribasini taqdim etishi mumkin, biroq ular har bir o'zgaruvchiga kamroq foydalanuvchilarni bildiradi. Bu dastur ishlab chiquvchilarini, aksessuarlarni ishlab chiqaruvchilarni va texnologiya yozuvchilarini qo'llab-quvvatlashni qiyinlashtiradi (ahem). Har bir Android yangilanishini har bir qurilmaning o'ziga xos apparat va foydalanuvchi interfeysi yangilanishlari uchun o'zgartirishi kerak, bu ham o'zgargan



Android telefonlari yangilanishlarni olish uchun ko'proq vaqt talab qiladi.
Fragmentatsiya muammolari bir chetga surilib, Android - bu bozorda eng tezkor va eng ajoyib telefonlar va planshetlarga ega bo'lgan mustahkam platforma.