Касб ҳунар коллежларининг

 
кўникмалар
 
Техник
кўникмалар
-
агар
сизнинг
иш
(
бизнес
) 
ғоянгиз
маҳсулот
ишлаб
чиқариш
ёки
хизмат
кўрсатишдан
иборат
бўлса
, 
бу
сиз
учун
керакли
бўлган
амалий
қобилият
. 
Масалан
, 
сизнинг
ғоянгиз
-
тикувчилик
бизнеси
бўлса
, 
сиз
тикиш
ва
бичишни
билишингиз
керак
; 
автоустахона
очиш
учун
автомашиналарни
таъмирлашни
билиш
талаб
этилади
. 
Агар
сизда
бундай
кўникмаларбўлмаса
, 
у
ҳолда
буни
кучсиз
томонингиз
сифатида
баҳолашингиз
зарур
.
Бизнесни
 
бошқариш
 
кўникмалари
 
Бизнесни
 
бошқариш
 
кўникмалари
- 
ўз
бизнесингизни
ақлли
бошқаришингиз
учун
керак
бўладиган
қобилиятлар
. 
Маркетинг
кўникмаларига
эга
бўлиш
-
буларнинг
энг
муҳими
бўлиши
мумкин
, 
бироқ
ишни
бошқаришнинг
бошқа
соҳалари
сизнинг
муваффақияти
учун
ҳаётий
зарурият
ҳисобланади
, 
масалан
таннарх
калькуляциясини
тузиш
. 
Мулоқот
 
қилиш
 
ва
 
музокараларни
 
олиб
 
бориш
 
кўникмалари
 
 
Мулоқот
қилиш
ва
музокараларни
олиб
бориш
кўникмалари
-
бошқа
одамлар
билан
тўғри
муомала
қила
билиш
қобилияти
. 
Сиз
музокараларни
олиб
боришда
нимага
эришмоқчи
эканлигингизни
ва
бошқа
одамнинг
нуқтаи
назари
ҳамда
фикри
нимадан
иборат
эканлигини
ўйланг
. 
Музокаралардан
истаган
нарсангизга
эришишнинг
йўли
-
ҳар
бир
томон
ҳоҳлаётган
нарсасига
эришишга
ёрдам
бера
оладиган
усулни
топиш
. 
ТОПШИРИҚ
 

---

Бизнес
 
ва
 
тадбиркорлик
 
асослари
 
Ўзбекистон
-
Швейцария
 “
Касбий
 
кўникмаларни
 
ривожлантириш
” 
лойиҳаси
 (II-
босқич
)
16
Мотивация
 (
мақсад
) 
Нима
учун
сиз
ўз
бизнесингизга
эга
бўлишни
режалаштиряпсиз
? 
Сиз
ҳеч
кимга
бўйсунмайсиз
, 
ўз
ишингизга
эга
бўлмоқчисиз
, 
шу
каби
ғоя
билан
ўз
бизнесингизни
текширишга
интилсангиз
, 
бизнесингизнинг
ривожланиб
муваффақиятга
эришиш
эҳтимоли
кўпроқ
. 
Зарурият
юзасидан
бизнесни
режалаштирган
бўлсангиз
, 
масалан
, 
сиз
ишсиз
қолган
бўлсангиз
, 
кўп
ҳолларда
, 
сизнинг
муваффақият
қозонишингиз
эҳтимоли
у
қадар
юқори
эмас
. 
Таваккал
 
қилиш
 
қобилияти
 
ва
 
ҳоҳиш
 
 
Мутлоқ
ишончли
бизнес
ғоялар
ва
бизнес
мавжуд
эмас
. 
Сиз
доимо
бизнесда
муваффақиятсизликка
учраш
хавфидасиз
. 
Гарчи
тадбиркор
таваккал
қилиши
керак
бўлса
ҳам
, 
бу
таваккалчилик
фақат
ўйлаб
кўрилган
ва
асосли
бўлиши
зарур
. 
Меъёр
даражасидан
чиқмаган
ҳолда
таваккал
қила
билишга
тайёр
туришлик
-
бу
афзаллик
ҳисоблади
. 
Аҳволи
оғир
корхонага
таваккал
қилиб
, 
барча
маблағ
, 
сармояни
қўйиш
ҳам
ёки
умуман
таваккал
қилишдан
таваккал
қилишдан
қўрқиб
, 
ундан
воз
кечиш
ҳам
камчилик
ҳисобланади
. 
Қарор
 
қабул
 
қилиш
. 
Ўз
бизнесингизга
эга
бўлгач
, 
муҳим
қарор
қабул
қилишингизга
тўғри
келади
. 
Бу
қарорни
бошқа
бир
кишига
топшириш
ва
улардан
қочиб
-
қутилишнинг
иложи
йўқ
. 
Жиддий
оқибатлар
келтириб
чиқариши
мумкин
бўлган
қийин
қарорларни
қабул
қила
олиш
қобилияти
-
ўз
бизнесини
бошқариш
учун
ўта
муҳим
ҳисобланади
. 
Оила
 
томонидан
 
қўллаб
-
қувватлаш
 
 
Ўз
бизнесингизни
бошқариш
сиздан
кўп
вақтни
талаб
этади
. 
Шунинг
учун
сизда
бизнес
ғоя
бўлса
, 
оила
аъзоларининг
қўллаб
-
қувватлашига
эришиш
керак
. 
Сизнинг
оилангиз
бизнес
ҳақидаги
ғоянгиз
билан
танишиши
ва
уни
қўллаб
-
қувватлаши
керак
. 
Улар
унда
иштирок
этишлари
ва
режалаштиришда
ёрдам
беришлари
мумкин
. 
Оиланинг
қўллаб
-
қувватлаши
сизнинг
кучингиз
; 
агар
сиз
оилангизнинг
қўллаб
-
қувватлашига
эриша
олмасангиз
, 
бу
сизнинг
кучсиз
томонингиз
ҳисобланади
. 
Молиявий
 
имкониятлар
 
Агар
сизда
ўз
бизнесингиз
учун
фойдаланишга
сармоянгиз
бўлса
ва
бу
бизнесдаги
муваффақиятсизлик
ҳолатида
ҳам
ҳалокатга
олиб
келмаса
, 
бу
-
кучли
томон
. 
Агар
сиз
бизнес
учун
сармояга
эга
бўлмасангиз
ва
бизнесингиз
натижаларига
тўла
боғлиқ
бўлсангиз
, 
бу
камчилик
ҳисобланади
.

---

Бизнес
 
ва
 
тадбиркорлик
 
асослари
 
Ўзбекистон
-
Швейцария
 “
Касбий
 
кўникмаларни
 
ривожлантириш
” 
лойиҳаси
 (II-
босқич
)
17
Сиз
 
қанчалик
 
тадбиркорликка
 
лаёқатлисиз
? 
 
Шахсий
баҳолаш
бўйича
машқни
бажаргач
, 
сиз
қуйидаги
хулосани
қилишингиз
керак
. 
Агар
сиз
фақат
кучли
томонларга
эга
бўлсангиз
, 
у
ҳолда
сиз
ўз
бизнесингизни
бошлаш
ва
муваффақиятли
тадбиркор
бўлиш
имкониятига
эга
бўласиз
. 
Агар
сизда
кучсиз
томонлар
ўта
кўп
бўлса
, 
тадбиркор
сифатида
сизга
керак
бўладиган
билим
, 
кўникма
ва
тажрибалар
етарли
эмаслигини
тан
олишингизга
тўғри
келади
. 
Бу
ҳолда
сиз
ўзингизнинг
кучсиз
томонларингиз
устида
ишлашингиз
керак
бўлади
.
Сизнинг
 
кучли
 
томонларингиз
Сиз
ўзингизнинг
афзалликларингизни
билишингиз
ва
улардан
тўла
фойдаланишингиз
керак
. 
Шахсий
баҳолаш
машқига
эътиборингизни
қаратинг
ва
ўзингизни
кучли
томонларингизни
жамланг
. 
Уларнинг
ҳар
бирини
кўриб
чиқинг
ва
бу
кучли
томон
сизнинг
муваффақиятли
тадбиркор
бўлишингиз
учун
қандай
ёрдам
бера
олади
деган
саволга
жавоб
беришга
ҳаракат
қилинг
. 
Шунингдек
, 
бу
кучли
томон
сизнинг
бизнес
ғоянгизнинг
амалга
ошишини
қандай
таъминлай
олиши
ҳақида
ҳам
ўйлаб
кўринг
.
Масалан
:
•
Агар
сизда
маълум
бир
техник
кўникмалар
бўлса
, 
сиз
амалий
қобилиятга
эга
соҳада
ўз
бизнесингизни
бошлаб
катта
афзалликка
эга
бўласиз
. 
•
Агар
сиз
музокаралар
олиб
бориш
кўникмангизни
афзаллик
деб
ҳисобласангиз
, 
сиз
музокаларни
олиб
бориш
ўта
муҳим
ҳисобланган
бизнес
ғоялар
билан
шуғулланишингиз
керак
. 
•
Агар
оилангизнинг
қўллаб
-
қувватлашини
кучли
томон
деб
баҳоласангиз
, 
сизнинг
бизнес
ғоянгиз
уларнинг
фикри
ва
иштирокини
ҳисобга
қўйиши
керак
. 
Сизнинг
 
кучсиз
 
томонларингиз
 (
камчиликлар
) 
Энди
шахсий
баҳолаш
машқи
натижаларини
кўздан
кечириб
, 
сизнинг
камчиликларингизни
умумлаштирамиз
. 
Сизнинг
ҳар
-
бир
камчилигингизни
бартараф
этиш
режасини
тузамиз
: 
 
 
Машқ
 
 
Камчиликлар
 
Камчиликни
 
бартараф
 
этишга
 
қаратилган
 
сизнинг
 
ҳаракат
 
ва
 
қарорларингиз
 
Баъзи
бир
камчиликларни
бартараф
этиш
қийин
. 
Бу
ҳолда
сиз
, 
маълум
бир
иш
операциялари
билан
шуғулланиш
учун
етарли
имкониятга
эга
эмаслигингизни
тан
олишингиз
керак
. 
Сиз
ўз
бизнес
ғоянгизни
амалга
оширишни
бошлар
экансиз
, 
бу
ҳақда
ёдда
сақлашингиз
зарур
. 

---

Бизнес
 
ва
 
тадбиркорлик
 
асослари
 
Ўзбекистон
-
Швейцария
 “
Касбий
 
кўникмаларни
 
ривожлантириш
” 
лойиҳаси
 (II-
босқич
)
18
Сизнинг
 
кучли
 
ва
 
кучсиз
 
томонларингизга
 
боғлиқ
 
бўлмаган
 
ҳолда
, 
сиз
 
ўзнгизнинг
 
шахсий
 
фазилатларингиз
 
ва
 
характерингизга
 
кўпроқ
 
мос
 
келадиган
 
бизнес
 
ғоялар
 
ҳақида
 
ўйлашингиз
 
керак
. 
Бу
 
агар
 
сизда
 
кучсиз
 
томонлар
 
у
 
қадар
 
кўп
 
бўлмаса
, 
ўз
 
тадбиркорлик
 
имкониятларингизни
 
тез
 
ривожлантириш
 
мумкинлигини
 
билдиради
. 
Агар
 
сизнинг
 
баҳолашингиз
 
объектив
 
бўлса
, 
сиз
 
самарали
 
тадбиркорлик
 
сари
 
дастлабки
 
қадамни