Kelajak kasblari: qaysi sohani tanlasak yutquzmaymiz?

Kelajak kasblari:qaysi sohani tanlasak yutquzmaymiz?

Zamona zayli shiddat bilan o’zgaryotgandavrda yashayapmiz.Bugun bizni eng so’ngi texnalogiya ham hayratga solishi qiyin.Nima uchun bunday?Sababi bu olamda har lahzada o’zgarish bolyapti,hayron qolishga ulgura olmayapmiz.

Barcha sohalar avtomatlashtirilsa,biz insonlar nima bilan shug’ullanamiz?
Fikrni bir joyga jamlab, o‘ylash lozim: qaysi kasbni boshidan tutsam, ertaga u jamiyatga foyda olib keladi? Bugun tanlagan mutaxassisligim bilan kelajakda ishsiz qolmaymanmi?
Bu borada yoshlarni kasbga yo‘naltirish ishlarining ahamiyati bo‘lak. Xo‘sh, O‘zbekistonda qaysi soha jadallik bilan rivojlanyapti, yaqin kelajakda qanday kadrlarga ehtiyoj ortadi?
O‘zbekistonda qanday kasblar borligini o‘zbek tilida bilish imkoniyati yo‘q» Xushnudbek Xudoyberdiyev (huquqshunos):
Vazirlar mahkamasining 2017yil 4 oktabrdagi
«Xizmatchilarning asosiy lavozimlari va ishchilar kasblari klassifikatorini yanada takomillashtirish to‘g‘risida»gi qarori(oxirgi marta 2019 yil 24 yanvarda qo’shimchalari kiritilgan) qabul qilingan. Bu ro‘yxatda, birinchidan, ma'nan eskirgan kasblar bor. Klassifikatorning yangilangan versiyasida tor doiradagi kasblar ham kiritilgan. Buni tan olish kerak. Ammo baribir ham bozor iqtisodiyoti sharoitidagi mehnat bozoriga moslashtirib qayta korib chiqish zarur.Ikkinchidan,kasblar ro’yhati rus tilida beriladi. Uning ozbekcha rasmiy matni yoq. Bu yerda til masalasi dolzarb bo‘lib turibdi. Xuddiki o‘zbek tilida kasblarning nomini yozib bo‘lmaydigandek taassurot uyg‘onmoqda. O‘zbekiston aholisining asosiy qismi o‘zbek tilida so‘zlashadi-ku. Yoshlarimiz yurtimizda qanday lavozimlar borligini o‘z ona tilida bilish imkoniyatiga ega emaslar. 20-30 yildan keyin hozir amalda bo‘lgan ayrim kasblarga ehtiyoj qolmaydi. Bu shiddat bilan rivojlanayotgan texnologiya natijasida yuzaga keladi. Ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohalari to‘liq avtomatlashtirilayotgan bir paytda 20-30 yildan keyin inson resursiga, ba'zi kasblarga talab mutlaqo yo‘qoladi. Masalan, to‘liq avtomatlashtirilgan taksilar hayotga tatbiq etilsa, haydovchilarning keragi bo‘lmaydi. Yoki huquqshunoslarni olaylik: ularning o‘rnini bosuvchi robot yaratilgan va undan bemalol huquqiy maslahat olishingiz mumkin. Demak, bu kabi holatlar kelajakda ko‘plab kasblar istiqbolini xavf ostiga qo‘yadi. Mehnat bozori va OTMlar o‘rtasidagi aloqa juda achinarli. Oliygohlarning jahon reytingiga kirishi haqida ko‘plab mulohazalar aytilyapti. Ushbu ro‘yxatga kirishda ish beruvchilarning bitiruvchilar bilimi haqidagi fikri ham alohida ahamiyatga ega. Biz nega kuchli reytinglarga kirolmayapmiz? Bizda ish beruvchilar va OTMlar munosabatlarini tartibga soluvchi aniq mexanizm yo‘q Sababi oliygohlarni tugatayotganlarning ko‘pchilik qismi o‘z mutaxassisligi bo‘yicha ishlamaydi. Imkoniyati darajasida to‘g‘ri kelgan joyda faoliyat olib boraveradi. Undan tashqari, kadrlarni ishga olish tizimi ham tushunarsiz. Bitta lavozimga A va B universitetidan nomzodlar.