XULOSA
Bino va inshootlarning texnikaviy holatini baholash va ularni ko’zdan kechirish ishlarini olib boorish binoning qanday turdagi obyektligiga, uning qanday joyda joylashganligiga qarab shuningdek qaysi sohaga mo’ljallanganligiga qarab olib boriladi. Bino va ishootlarning texnikaviy holatini baholash va qurilish konstruksiyalarini tekshirish uchun maxsus tayyorgarlikdan o‘tgan, kerakli asbob va uskunalar bilan ta’minlangan tekshiruv ishlari olib borish uchun maxsus ruxsatnomaga (Litsenziya) ega bo‘lgan injener-texnik xodimlardan iborat malakali guruh tomonidan bajariladi. Tekshiruv guruhlari ish jarayonida bun ova inshootlarni rekonstruksiya qilish bo’yicha amaldagi barcha me’yoriy yo’riqnomalar hujjatlar qurulish obyektlarini loyihalash, qurishga doir davlat standartlari asoso qilinib olinadi. Bu standartlar asosida binolarning texnikaviy holati tekshiruvdan o’tkaziladi.
Bino va inshootlar qurilishida, uning barpo etilishida asosiy bosqichlardan biri sinchiklab tekshirish hisoblanadi. Uni bino va inshootlarni rekonstruksiya qilishda konstruktiv yechimlar tanlash uchun asos bo'lib xizmat qiluvchi qurilish konstruksiyalarining texnik holatini baholashda so’nggi yuqori darajada aniqlikka ega ma’lumotlarni yig'ish uchun o'tkaziladi. Bino va inshootiarni funksional vazifasini qisman yoki butunlay o‘zgartirish, yangi samarali muhandislik qurilmalari o‘rnatish, bino hududini obodonlashtinsh, uni zamonning yuksak me’yoriy talablariga moslashtirish bugungi kunning dolzarb talablaridan biridir. Bunday sharoitlarni sinchiklab tekshirish, ununing qanday holatda ekanligiga ham ahamiyat berish kerak.
Binolarni tekshirish usullari va texnikaviy izlanishdan maqsad bino konstruktiv elementlarini tekshirish yoki tashxis qilish — barcha yoki aksariyat nuqsonlarni topish va ularni keltirib chiqargan sabablarni aniqlashdan iborat Tekshirish asosida konstruksiyalarni yaxshilash, kuchaytirish yoki almashtirish haqida qaror qabul qilinadi va loyihalash uchun dastlabki hujjatlar tikiladi. Ular qaror bo’yicha va uning binodagi o‘rni va ko'zda tutiladigan hajmi bo'yicha bo'lishi lozimligi ko’rib chiqiladi. Bunda maxsus texnik mutaxasislar tekshirish yo’llari orqali bin ova inshootlarning texnikaviy holati, nurash darajasi, binoning xizmat muddatini belgilaydilar.
Bizga ma’lumki har qanday bino ham ma’lum vaqtlardan keyin holati o’zgarib, modernizatsiya qilish, ta’mirlash ishlari olib borilishiga to’g’ri keladi. Bunday paytda bin ova inshootlar vaqtida ta’mirlanishi va qaytadan modernizatsiya qilinishin kerak. Binolar holatiga qarb turib ma’lum bir foizxlarda modernizatsiya qilinadi. Masalan funksional vazifasi butunlay o’zgartirilayotgan yoki umuman yaroqsiz holatga kelgan bino va inshootlar 100 % modernizatsiya qilinadi. Shu kabi boshqa bino va inshootlar 75%, 50%, 25%li modernizatsiya qilish turlari bo’ladi. Bu foizlar binoning modernizatsiya qilinadigan joylarining ko’lamini baholaydi.
Binolar o’z vaqtida modernizaytsiya, kapital ta’mirlanishi juda katta ahmiyatga ega. Agar binolar o’z vaqtida ta’mirlanib turilmasa binoning tez fursatlarda ishdan chiqishiga olib keladi. Binolarning xizmat muddati va ularning haqiqiy eskirish muddati shu talablarga asosolanib belgilanadi. Agar bino va inshootlar o’z vaqtida ta’mirlanib e’tibor berilib turilsa u holda binolarning yaroqlilik muddati ya’ni bino va inshootlarning ishlatilish muddati ortadi. Agar bu talablar bajarilmay e’tiborsizlik qilinsa binolarning yaroqlilik muddati ya’ni bino va inshootlarning ishlatilish muddati kamayadi va tez muddatda eskiradi va yaroqsiz holga kelib qoladi.
Bino va inshootlar rekonstruksiyasiga murakkab va ko'p rejali muammolar kiradi. Rekonstruksiya hajmlarning yana ortib borish, yer va resurslarning taxchilligi, ishlab chiqarish doirasida ekspluatatsiya qilinadigan maydonlardan yetarli darajada samarali foydalanmaslik, turarjoy komfortiga bo’lgan talablarning oshib borishi bilan bog’liq. Hayot bizning oldimizga rekonstruksiyalash bo'yicha qo’yilgan yangi, murakkab va hajmli masalalari, loyihalash tizimini kelgusida yana ham mukammallatirishni, bino va 'nshootlarda o'tkaziladi « rekonstruksiya samaradorligini va yuqori sitatini ta’minlashni talab qiladi. Bu talablar albatta binolarning holatini yaxshilash uchun xizmat qiladi.
Shuni ta’kidlash lozimki, bino va inshootlarning texnik holatini baholash, ularni remont qilish yoki kuchaytirish ehtiyojining mavjudligi, hamda ularning bundan keyingi ekspluatatsiyaga yaroqliligi haqida xulosa chiqarish, faqatgina muayyan obyektni texnik ko‘rikdan o'tkazish asosidagina amalga oshiriladi. Mavjud bino va inshoot konstruksiyalarining ekspluatatsiya davridagi holatini kuzatib borish muhim ahamiyat kasb etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |