Kiritgan dastlabki kunlardan boshlab ijtimoiy yo‘naltiriligan

byudjetdan tashqari maqsadli fondlar

tegishli xukumat

organlarining byudjetiga bog‘liq bo‘lmaydi va ko‘pchshshk mamlakatlarda
mustaqil yuridik shaxs huquqiga egadirlar. Byudjetdan tashqari maqsadli

fondlar
hukumat organlari
qabul
qilgan
qonun doirasida tashkil

etiladi. Byudjetdan tashqari maqsadli fondlar - umumdavlat moliyasining muhim bo‘g‘ini bo‘lib, ularning faoliyati qatiy belgilangan, manbalarni tashkil etish yo‘llari ko‘rsatilgan, pul fondlari bilan foydalanshp yo‘llarining tartibi aniqlab berilgan bo‘lib, davlat hukumatining yuqori organlarini tegishli aktlari asosida o‘z faoliyatini amalga oshiradilar.
O‘zbekiston Respublikasida byudjetdan tashqari maqsadli fondlarni tashqiy tuzilishiga ko‘ra jamlangan byudjetga qo‘shiladigan va

jamlangan byudjetga qo‘shilmaydigan fondlarga ajratish mumkin.
Funksional jixatiga ko‘ra va boshqaruv darajasiga ko‘ra byudjetdan tashqari maqsadli fondlarni iqtisodiy, yoki ijtimoii fondlarga bo‘lish
mumkin. Boshqaruv darajasiga qarab esa umumdavlat, respublika va
xududiy fondlarga bo‘lish mumkin.
O‘zgartirishga boy iqtisodiy sharoit, ko‘pincha, moliyaviy

resurslarni
qayta taqsimlanishida boshqaruv
qarorlarini tez
qabul

qilish zarurligini talab etadi. Byudjet mablag‘lari bilan foydalanishni

xukumat organlari
qonun asosida
qat’iy tasdiqlab bersa, byudjetdan

tashqari maqsadli fondlar esa, ijroiya organlar orqali belgilanadi.
Qonun asosida tasdiqlangan byudjet, qonun chiqaruvchi organ tomonidan
nazorat qilinadi, byudjetdan tashqari maqsaddi fondlar qonun chiqaruvchi

organlar tomonidan bevosita nazorat
qilinmaydi. Bu
ham byudjetdan

tashqari maqsadli fondlarni iqtisodiy sharoitga operativ moslashishini tezlashtiradi.
Byudjetdan tashqari maqsadli fondlarni tashkil etilishining muvofiqligini ta’minlovchi yana bir muhim omil — bu byudjet taqchilligidir. Xarajatlarni daromaddan o‘sib ketishi kuchayishiga
moliyaviy resurslarni faqat qidirib topishda emas, balki korxonalar,

tashkilotlar va aholidan tushgan mablag‘larni
qayta guruhlanishini
ham

talab etadi, Va nihoyat, xo‘jalikni va xususiylashtirishni ko‘p qirrali

shakllari, byudjet bilan bir
qatorda jamiyatda pul mablaglarni
qayta

taqsimlashni yangi usullarini qo‘llash zaruriyatini ketggarib chiqaradi.
O‘zbekiston Respublikasining «Byudjet tizimi to‘g‘risida»gi
Qonunida davlat maqsadli fondlariga quyidagicha ta’rif berilgan: