Klient-server va peer to peer arxitekturalari va ularning tuzilishi

Internet xizmatlari
Internet fazosida juda ko`p serverlar mavjud va ular
o`zaro aloqa yo`llari bilan bog`langan. Serverlarni shaharlarga
o`xshatsak, aloqa tarmoqlari esa shaharlararo yo`llarga o`xshaydi.
Shaharlararo yo`llar orqali har xil katta va kichik yuklarni jo’natish,
tashish, qabul qilish mumkin. Yuk tashishda turli mashinalar xizmatlari
mavjud, masalan: taksi, avtobus, yuk mashinasi va hokazo. Shunga
o`xshab internetda ham har xil xizmatlar mavjud.
E-mail.
Elektron pochta (elektronic mail) Internetda eng ko`p tarqalgan
xizmatlardan biri. Bu oddiy pochtaga o`xshaydi, faqat jo`natiladigan
xabarlar elektron ko`rinishda bo`ladi va quyidagi afzalliklarga ega:
* elektron xat masofadan qat`iy nazar bir necha soniyada manzilga yetib boradi.
* Internetda elektron xizmat bepul, foydalanuvchi faqat internetda vaqt
o`tkazgani yoki trafik (ma’lumot tortgan hajmi) uchun to`laydi.
* elektron xabarlarga boshqa turli fayllarni qo`shish mumkin. Masalan: rasmlar, musiqa,video va hokazolar.
* elektron manzillar oddiy pochta manzillariga qaraganda qisqa va aniq.
* kelgan va jo`natilgan xatlarni saqlash, saralash va boshqa xizmatlari mavjud.
Foydalanuvchiga ma’lumot to’g’ridan-to’g’ri emas, balki oraliq elektron
quti yordamida yetkaziladi. Elektron quti serverda joy hosil qilib,
foydalanuvchi pochtasini saqlaydi. Pochtani olish uchun egasi nomi
(login) va maxfiy so’zi (password) yordamida serverga ulanib, elektron
qutidan maktublarini oladi. Serverga kirish maxsus kliyent dasturlari
(Outlook, The Bat va boshqalari) yoki veb brauzerlari orqali amalga
oshiriladi.