Korparativ Moliyaiy nazoratni tashkil etishning nazariy va xuquqiy asoslari Reja

Korparativ Moliyaiy nazoratni tashkil etishning nazariy va xuquqiy asoslari


Reja:

1. 
   Moliyaviy nazorat – boshqarish tizimining asosiy elementi sifatida. Nazorat-iqtisodiy ishlarning tarkib topish va rivojlanish bosqichlari. Moliyaviy nazoratning nazariy asoslari.
   
2. 
   Moliyaviy nazoratning obyektlari va subyektlari. Nazorat elementlari. Nazorat-iqtisodiy ishlarni tashkil qilish tamoyillari.
   
3. 
   Nazorat-iqtisodiy ishlarning ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga, xо‘jalik yuritishning yuqori natijalariga erishishga, davlat daromadlarining oshishiga hamda davlat mablag‘laridan samarali, maqsadga muvofiq foydalanishga ta’siri.
   
4. 
   Moliya organlarida nazorat-iqtisodiy ishlarni tashkil etishning huquqiy asoslari, ularning mustahkamlanishi va takomillashuvi.
   

Moliyaviy nazoratni mohiyati va vazifalari


Moliyaviy nazorat davlatning о‘z funksiyalarini amalga oshirish jarayonida, davlat nazoratining asosiy turiga aylanadi.
Moliyaviy nazorat, ishlab chiqarish, taqsimot va iste’mol jarayonlari hamda, pul-moliya-kredit munosabatlar tizimida va mexanizmida obyekt zarur kategoriyalarning elementi bо‘lib xizmat qiladi.
Boshqa tomondan, moliyaviy nazorat keng xalq ommasining iqtisodiyotini boshqarishdagi subyektiv faoliyatining tashkiliy qismi shaklida namoyon bо‘ladi.
Davlatning iqtisodiy va moliyaviy siyosatini muvafaqqiyatli amalga oshirilishi, iqtisodiyotning barcha tarmoqlari soha va bо‘g‘inlarida moliyaviy resurslarini shakllantirishni samaradorli, tejamkorli va tо‘liq hamda maqsadli yо‘naltirilgan holda foydalanish bilan ta’minlanadi.
Respublika iqtisodiyotining holatini, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarining rivojlanish qonuniyatlarni aniqlash, nazorat va tahlil qilish, davlatning iqtisodiyot tarmoqlarini boshqarish doirasidagi dolzarb faoliyatidir.
Moliyaviy nazoratning belgilanishi:
-davlatning moliya siyosatini muvoffaqiyatli amalga oshirishga ta’sir kо‘rsatish;
-iqtisodiyotning turli jabhalarida moliya resuslarini shakllantirish va samaradorli foydalanishni ta’minlash;
-korxona, birlashma, tashkilot va muassasalarining tijorat va notijorat faoliyatlarining oxirgi natijalarini aniqlash, ularga salbiy va ijobiy ta’sir kо‘rsatgan omillarni о‘rganish;
-ichki rezervlarni topish va ulardan oqilona foydalanishni ta’minlash;
-ularning moliyaviy holatiga obyektiv omillarga asoslangan holda baho berish kabilar bilan ifodalanadi.
Bozor munosabatlarini yanada chuqurlashtirish asosida iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida, turli tadbirkorlik shakllarining vujudga kelishi, moliyaviy bozorning shakllanishi va uning rivojlanishi, xalqaro moliyaviy va iqtisodiy institutlarning tashkil etilishini, ular о‘rtasidagi munosabatlarni muvofiqlashtirish zaruriyati, hamda ularni moliyaviy boshqarish mexanizmining tashkil etilishi moliyaviy nazoratni mazmunini yanada boyitadi.
Yuqorida qayd qilinganlar moliyaviy nazoratning mohiyatini va mazmunini quyidagicha ta’riflashni taqozo qiladi.
Subyekt jihatdan ta’rif.
Moliyaviy nazorat-yalpi milliy maxsulot va milliy daromadni shakllantirish, taqsimlash va qayta taqsimlash hamda ishlatish borasidagi nazoratni yetakchi bо‘g‘inidir.
Moliyaviy nazoratni mohiyati va vazifalari


Moliyaviy nazorat davlatning о‘z funksiyalarini amalga oshirish jarayonida, davlat nazoratining asosiy turiga aylanadi.
Moliyaviy nazorat, ishlab chiqarish, taqsimot va iste’mol jarayonlari hamda, pul-moliya-kredit munosabatlar tizimida va mexanizmida obyekt zarur kategoriyalarning elementi bо‘lib xizmat qiladi.
Boshqa tomondan, moliyaviy nazorat keng xalq ommasining iqtisodiyotini boshqarishdagi subyektiv faoliyatining tashkiliy qismi shaklida namoyon bо‘ladi.
Davlatning iqtisodiy va moliyaviy siyosatini muvafaqqiyatli amalga oshirilishi, iqtisodiyotning barcha tarmoqlari soha va bо‘g‘inlarida moliyaviy resurslarini shakllantirishni samaradorli, tejamkorli va tо‘liq hamda maqsadli yо‘naltirilgan holda foydalanish bilan ta’minlanadi.
Respublika iqtisodiyotining holatini, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarining rivojlanish qonuniyatlarni aniqlash, nazorat va tahlil qilish, davlatning iqtisodiyot tarmoqlarini boshqarish doirasidagi dolzarb faoliyatidir.
Moliyaviy nazoratning belgilanishi:
-davlatning moliya siyosatini muvoffaqiyatli amalga oshirishga ta’sir kо‘rsatish;
-iqtisodiyotning turli jabhalarida moliya resuslarini shakllantirish va samaradorli foydalanishni ta’minlash;
-korxona, birlashma, tashkilot va muassasalarining tijorat va notijorat faoliyatlarining oxirgi natijalarini aniqlash, ularga salbiy va ijobiy ta’sir kо‘rsatgan omillarni о‘rganish;
-ichki rezervlarni topish va ulardan oqilona foydalanishni ta’minlash;
-ularning moliyaviy holatiga obyektiv omillarga asoslangan holda baho berish kabilar bilan ifodalanadi.
Bozor munosabatlarini yanada chuqurlashtirish asosida iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida, turli tadbirkorlik shakllarining vujudga kelishi, moliyaviy bozorning shakllanishi va uning rivojlanishi, xalqaro moliyaviy va iqtisodiy institutlarning tashkil etilishini, ular о‘rtasidagi munosabatlarni muvofiqlashtirish zaruriyati, hamda ularni moliyaviy boshqarish mexanizmining tashkil etilishi moliyaviy nazoratni mazmunini yanada boyitadi.
Yuqorida qayd qilinganlar moliyaviy nazoratning mohiyatini va mazmunini quyidagicha ta’riflashni taqozo qiladi.
Subyekt jihatdan ta’rif.
Moliyaviy nazorat-yalpi milliy maxsulot va milliy daromadni shakllantirish, taqsimlash va qayta taqsimlash hamda ishlatish borasidagi nazoratni yetakchi bо‘g‘inidir.