Ma’ruza mavzu : siydik ajratuvchi sistеmasi

                                          YUKSTAGLOMЕRULYAR APPARAT 

Yukstaglomerulyar apparat 4 xil element:1)buyrak tanachalariga kiruvchi va undan chikuvchi 

arteriolalar devorida joylashgan maxsus yukstaglomerulyar xujayralar;2)distal nayning shu 

arteriyalar orasidajoylashgan qismida mavjud bo’lgan “zich dog” ( macula dens );3)distal nay 

xamda arteriolalar (endoteliysi bazal membranasining ostida) orsida uchburchaksimon 

maydonda joylashgan Gurmagtig xujayralari; 4)buyrak tanachalari kapillyarlalaro xujayralar-

---

mezangiumlardan tashkil topgan.Afferent va eferrent arteriolalar devorida joylashuvchi 

arteriolalar endoteliysi bazal membranasining ostida 1-2 qator,donador mioepiteloid xujayralar 

ko’rinishida buladi.Bu xujayralar oval shaklda bulib, yumaloq yadro va sitoplazmani tuldirib 

turuvchi ko’p sonli organellarga ega.Yukstaglomerulyar iborat tarkibiy qismiga nefron distal 

nayning buyrak tanachasi arteriolalari orasida Gurmantig xujayralariga karagan yuzasida 

yetuvchi qism kiradi.”Zich dog xujayralari yadro ostidaxujayra bazal qismida joylashadi. 

Gurmantig xujayralari glomerulyar arteriolalar va orasida xosil bo’luvchi konussimon maydonda 

yetadi. Bu xujayralar mezangial xujayralarga o’tib ketadi.Ular uzunchoq bo’lib,yadrosi yirik,kam 

sonli organellalar tekis tarqalgan. Mezangial xujayralar kapillyarlar tur aro joylashgan b-b, 

Gurmagtig xujayralari bilan birgalikda tomirli chigalni ushlab turuvchi o’zakni xosil qiladi. 

Xujayra noto’gri shaklda,sitoplazmasida ko’p sonli organellar bor.