Mashg’ulot turi: amaliy 6-mavzu: Kasbiy moyillik so‘rovnomasi. Ishdan maqsad

Nazorat savollari:

1. 
   Kasbiy qiziqish va moyilliklarni shakllantirish
   
2. 
   Kasb tanlashda qanday moyillik turlarini bilasiz?
   

Kasbiy qiziqish va moyilliklarni shakllantirishda hamma uchun zarur bo‘lgan umumiy qobiliyatlar (masalan, ijodkorlikka bo‘lgan qobiliyat) yoki juda ko‘p kasblar va faoliyat turlari uchun zarur bo‘lgan qobiliyatlar (tashkilotchilik qobiliyatlari) ayrim kasblar yoki nisbatan tor doiradagi kasblar uchun muhim hisoblangan maxsus qobiliyatlar hisobga olinadi, masalan, elektromexanik releni sozlovchi qiluvchi kishining qo‘llarida sezuvchanlik juda yaxshi rivojlangan bo‘lishi kerak, bir xil ohangdagi qo‘zg‘atuvchilarga nisbatan bardoshlilik — transport vositalarini haydovchi kishi uchun zarur, chizmalarga karab murakkab buyumlar tayyorlaydigan kishilar uchun esa jismlarning fazodagi holatini tasavvur qila olish qobiliyati yaxshi rivojlangan bo‘lmog‘i kerak. Har qanday kasbda ham umumiy va maxsus qobiliyatlar birga qo‘shilib kelgan takdirdagina ishning muvaffaqiyati ta’minlanishi mumkin.

Xo‘sh, agar kishida tanlangan kasb uchun zarur qobiliyatlarning hammasi bo‘lmasachi? Bunday holda ikki yo‘l bo‘lishi mumkin: yo tanlangan kasbni o‘zgartirish yoxud yetishmayotgan yoki kam namoyon bo‘lgan qobiliyatlar o‘rnini qoplash yo‘llarini qidirib ko‘rish kerak bo‘ladi. Masalan, xotirada kamchilik bo‘lsa, muntazam ravishda har xil yozuvlar olib borish, kartoteka tuzish va boshqa shunga o‘xshash tadbirlar bilan o‘sha yetishmovchilik o‘rnini qoplash mumkin. Jismning fazodagi tasvirini tasavvur etishdagi kamchiliklarni to‘ldirish uchun hajmli modellardan foydalaniladi va hokazo. Qobiliyatning bo‘sh rivojlanishi o‘rnini qoplash — bu odatdagi va zarur hodisa bo‘lib, agar kishi o‘z ishi sohasida chindan ham yuksak mahoratni egallashi kerak bo‘lsa, qo‘shimcha mashg‘ulotlar uning hayotida katta o‘rinni egallashi kerak.

Agar odamni nafaqat natija, balki ish jarayonining o'zi ham jalb qilsa, biz ishga moyillik haqida gapirishimiz mumkin. Hammasi muhim professional yutuqlar manfaatlardan kelib chiqqan bo'lib, ular qulay sharoitlarda moyillikka aylangan. Agar qiziqishlar "Men bilmoqchiman" formulasi bilan ifodalangan bo'lsa, unda moyilliklar "Men qilishni xohlayman" formulasi bilan bog'liq. Hayvonlar haqidagi kitoblarga qiziqish boshqa, lekin zavqlanish boshqa kundalik ish hayvonlarga g'amxo'rlik qilish uchun.

Moyilliklar nafaqat namoyon bo'ladi, balki faoliyatda ham shakllanadi.

Kasb tanlashga kelsak, ular ajralib turadi quyidagi turlar moyilliklar:

• 
  odamlar bilan ishlashga moyillik;
  
• 
  texnologiya bilan ishlashga moyillik;
  
• 
  an'anaviy belgilar bilan ishlashga moyillik;
  
• 
  o'simliklar va hayvonlar bilan ishlashga moyillik;
  
• 
  badiiy tasvirlar bilan ishlashga moyillik.
  

Qiziqishlar va moyilliklar o'rtasida juda ko'p o'xshashliklar mavjud, ammo farqlar ham mavjud. Siz, masalan, kinoga qiziqish ko'rsatishingiz mumkin: barcha filmlar premyeralarini kuzatib boring va kinoga borishdan zavqlaning, kino san'ati bo'yicha kitoblarni o'qing, rassomlarning tarjimai holini o'rganing, lekin shu bilan birga filmdagi faoliyatga umuman intilmang. kino sohasi. Birorta ham futbol o‘yinini o‘tkazib yubormaydigan, lekin o‘zlari jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanmaydigan, hatto ertalabki mashqlarni ham bajarmaydigan futbol muxlislari ko‘p. Aynan shunday holatlar qiziqish bor, lekin moyillik yo'q.

Albatta, barqaror qiziqish va maylingizga mos kasbni tanlash ma'qul. Kasbiy tanlov sharoitida eng yaxshi variant - bu manfaatlar va moyilliklar bir-biri bilan muvofiqlashtirilgan va bir-birini to'ldirganda.