Мавзу: Бошланғич синфларда математика ўқитиш методикаси



Download 380,5 Kb.
bet1/4
Sana17.04.2022
Hajmi380,5 Kb.
#558281
  1   2   3   4

Мавзу: Бошланғич синфларда математика ўқитиш методикаси.

II. Максад: Тингловчиларга инновацион технологияни қўллаган холда математикадан билимларни чуқурлаштириш.


III. Технологияси: Ақлий хужум.
IV. Машгулот коидаси: Тингловчилар билан биргаликда ишлаш.
V. Машғулот режаси: 1. Педагогик технологияни амалиётга қўллаган
холда масалалар ечишга жалб этиш.
2. Тингловчилар ўз хулосаларини чиқариш.

РЕЖА:

1. Матнли масалаларнинг структураси
2. Матнли масаланинг турлари.
3. Матнли масала ечиш усуллари ва босқичлари.

Атрофимиздаги хаёт жараёнларида сонлар ва улар устида бажариладиган амалларга оид Ҳар хил муаммолар кўплаб учрайди.


Булар масалалардир.
МАСАЛА: 1. Ёш табиатшунослар 15 та олма, 10 та олхўри кўчат ўтказдилар. Жами нечта кўчат ўтказилди.
2. Енгил машина соатига 56 км йўл юради. Бу машина 4 соатда шундай тезлик билан қанча йўл юради?
Бундан кейин масалалар структураси. масалалар турлари. масала ечиш босқичлари, масала ечишнинг асосий усуллари тушунтирилади.
Матнли масала ечиш усуллари айтилади.
1. Матнли масала структураси.
2. Матнли масала турлари.
1-савол. - Масала (энг оддий) - қизиқарли масала (савол-масала).
1-масала: Икки киши бир вақтда йўлга чиқиб,3 соат Ҳаракатланди. Ҳар бир киши қанча вақт йўлда бўлган? (3 соат).
2-масала: Уч от қўшилган чанғи 16 км йўл босган. Ҳар бир от неча км йўл босган (16 км дан)
3-масала: Б. И, У, Т, Б, О, Е , ? ? ¢рнида қандай харф туради. (С)
4-масала : Ў, Т, С, Е, О, Б, Т, ? ? ¢рнида қандай харф туради. (У)
5-масала: П, Ж, Ш,? ? ¢рнида қандай харф туради. (Я)
2. Содда масалалар - бир амал билан ечиладиган масалалар.
1-масала: Вазада 11 та олма бор эди, она яна вазага 3 та олма қўйди. Вазада нечта олма б¢лди?
Оддий масаладан мураккаб масала ечишга ўргатиш керак.
3. Мураккаб масалалар- 2 ва ундан ортиқ амал билан ечиладиган масалаларга айтилади.
Шу вақтда содда масалалар ечиш калити (услуби)ни берамиз:
1-масала. 4 та дафтар учун 12 сўм тўланди. 7 та шундай дафтарга қанча тўлаш мумкин?
Ечиш: 1) 1 та дафтар қанча туради?
1-усул: 12:4=3 сўм
2) 7 та дафтар қанча туради?
7х3=21 сўм (12:4)х7=3х7=21(сўм) Ж: 21 сўм ва х.к
2-усул: 4 та дафтар 12 сўм 1) 1 та дафтар 12:4=3(сўм)
2) 3 та дафтар 3х3=9(сўм) 3) 12+9=21(сўм)
3-усул:

Битта дафтар

Дафтар сони

Бахоси

бир хил

4

12




7

?

Матнли масала структураси:

Масаланинг шарти


(маълумлар)
(М)

Масаланинг талаби


(номаълумлар)
(Н)



(М) ва (Н) лар орасидаги боƒланишлар Масаланинг шарти
(номаълумлар)
(Н)

Миқдорлар Амаллар ?

сон +, -, *, : х
Матнли масаланинг турлари:

1. Савол - масалалар — (М ва Н) орасидаги муносабатни аниқлаш билангина ечилади.


2. Содда масалалар — Бир амални бажариш билан ечилади.
3. Мураккаб масалалар — Камида икки амални бажариш билан аниқланади.
Матнли масала ечишнинг асосий усуллари:
1. Арифметик усул - Масала арифметик амаллар билан ечилади.
2. Алгебраик усул - Масала тенглама тузиб ечилади.
3. График усул — Масала мазмунига мос чизма чизиш орқали ечилади.
4. Амалий усул — Масала бирор предмет воситасида ечилади.
Матнли масалалар ечиш босқичлари:
1 - босқич --- Масала мазмунини ўрганиш.
2 - босқич --- Ечиш режасини излаш ва тузиш.
3 - босқич --- Режани амалга ошириш.
4 - босқич --- Жавобни текшириш.
4-синф (математика дарслиги) № 90 (16 бет).

  1. Битта самолётга 20 йўловчи, бошқасига 4 марта кўп йўловчи ўтирди. Иккала самолётга қанча йўловчи ўтирган?

Ечиш: 20та йўл - 1та самолёт.
4 марта кўп - 2 самолёт.
1) 20*4=80(та) - 2-самолётга
2) 20+80-100(та) Ж: 100 та.

Ҳаракатга оид масала учун схема:


_______ _____ ________
1. ._______________________. 2. ._____._____________.
______ _____ ?
3. ._______.____.___?_______.
? _____
?
________
_____ ______ ___________
4. ._______________________. 5. .______._____________.
? ? ?
Кейин Ҳаракат қилишга доир масалалар ўқувчиларга тушунтирилади. Бошланғич синфларда таркибли масала ечишнинг қисқа ёзувини тузиш.
1) Ўқитувчи ўқийди ёки гапириб беради. Ўқувчилар эса тинглашади.
2) Ўқитувчи ўқийди. Болалар эса дарслик текстини кўзлари билан кузатиб турадилар.
3) Болаларнинг Ҳаммаси овоз чиқармай ўқишади. Сўнгра Ҳаммалари баланд (овоз) товуш билан айтишади ёки болалардан биттаси масала мазмунини боғлиқли хикоя қилиб беради.
4) Ўқитувчининг чақириши бўйича бир ўқувчи шартни ўқийди. Қолган болалар текстни дарсликдан кузатадилар.
5) Ўқитувчининг чақириши бўйича ўқувчилардан бири масалани баланд овоз билан ўқийди. Қолган болалар ўқишни тинглаб қабул қилишди.
6) Ўқувчилар масалани овоз чиқармай кўзлари билан ўқишади, сўнгра эса ўқитувчининг саволлари бўйича масаладаги берилганлардан Ҳар бири нималарни билдиришни тушунтириб беришади.
1-масала.Ўқувчилар бир кунда 1200 кг узум узишди. Шундан 200 кг ни мактаб учун қолдириб, қолган узумларни яшикларга жойлаб шаҲарга юборишди. Бунда Ҳар бир яшикка 10 кгдан узум кетди. ШаҲарга неча яшик узум жўнатилган?



Битта яшик массаси

Қолдирилди

Яшиклар сони

Умумий масса

10

200 кг

?

? 1200 кг

М ак.-----200 кг
ШаҲ.----- ? кг. ? я. 1200 кг
1 та я.—10 кг.
Ечиш:
1) 1200-200=1000 (кг) 2) 1000:10=100 (та) Жавоб: 100 та
2-масала. Идишдан 5 та банканинг хар бирига 2 кг дан асал қуйишди. Шундан кейин идишда яна 3 кг асал қолди. Идишда неча кг асал бўлган?
2кг 2кг 2кг 2кг 2кг 3кг
._____._____._____._____._____.______.
______________ ________________
?
3) Бир тўп матодан 12 та болалар костюми тикиш мумкин. Бунда хар бир костюмга 2 м дан мато сарфланади. Катталарнинг хар бир костюмига 4 м дан мато кетса, шу тўпдан нечта катталар костюми чиқади?
2м 2м
.____.____.____.____.____.____.____.____.____.____.____.____.
--------------- ?
4 м
4-масала. Тикув устахонаси 300 м жун газлама олди. Ундан 100 та бир хил костюм тикиш мумкин. 120 м газламадан костюмлар тикиб бўлишди. Яна нечта костюм тикиш мумкин?
300 м










1


2


?

0











?


?



100 та
1) Битта ўрдак 6 ойда 30 кг дон ейди. 55 кг дон неча ойга етади?
Буни ечишдан олдин содда масалани ечишга келтирилади.
Битта товуқ 7 ойда 21 кг дон ейди. Товуқ бир ойда неча кг дон ейди?
Масала: 3 та 16 қаватли уй қурилмоқда. Хар қайси қаватда 20 тадан квартира бўлади. Ҳамма квартиралардан 270 таси бир хонали. 540 таси икки хонали, қолганлари 3 хонали бўлади. Бу уйларда нечта 3 хонали квартира бўлади?
3 та 16 қаватли уй қурилмоқда. Хар қайси қаватда 20 тадан квартира бўлади. Учала уйда хаммаси бўлиб, нечта квартира бўлади?
960 та квартирадан 270 таси бир хонали. 540 таси 2 хонали, қолганлари уч хонали. Уч хонали квартиралар нечта бўлган?
Масала: Бир мактабнинг ўқувчилари 80 тонна темир-терсак, 2- мактаб ўқувчилари эса унинг 5/8 қисми қадар темир-терсак йиғишди. Йиғилган Ҳамма темир-терсакдан заводда рельс тайёрлашди. Агар хар 10 тонна темир-терсакдан 70 м рельс тайёрланса, у холда қанча рельс тайёрлашган?
1 мак. - 80 т 10 т дан - 70 м р.
2 мак. - 5/8 қисми ? т дан - ? м р.
Ечиш: 1) 80:8 5=50 (т) 3) 130:10=13 (марта)
2) 80+50=130 (т) 4) 13 70=910 (м)
Жавоб: 910 метр
Масала: Ошхонага 7 кунда 78 кг ун берилган. Олдинги беш кунла хар куни 12 кг дан ун ишлатилган. Агар бир хилда сарфланса қолган икки кунда қанчадан ун ишлатиш керак?
5 кун - 12 кг дан
78 кг 2 кун - ? кг дан

Ечиш:
1) 12 * 5 = 60 (кг)


2) 78 - 60 = 18 (кг)
3) 18 / 2 = 9 (кг)
Жавоб: 9 кг
N 850 (1)
1800 та китобни муқовалаш керак. Бир уста бу ишни 12 кунда, 2-уста 18 кунда бажара олади. Агар иккала уста бир вақтда ишласа, бу ишни неча кунда бажаради?
1. ус.-12 кун
1800 та к. ? кун
2. ус.-18 кун
1) 1800 / 12 = 150 (та) 3) 150+100=250 (та)
2) 1800 / 18 = 100 (та) 4) 1800:250=7 (кун 50 та китоб)

Жавоб: 8-куни тамомлайди.


Масала:
Темирчилар бригадаси 75 кг пўлатдан 84 та болта тайёрлашди. Худди шундай 336 та болта тайёрлаш учун неча кг пўлат керак бўлади?
Ечиш:
84 б-75 кг п. 1) 336:84=4 (марта)
336 б-? кг п. 2) 4 75=300 (кг)
Жавоб: 300 кг.




Download 380,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish