Mavzu: Buldozer, mexanik maydalagich, skripper va bir cho’michli yuklash mashinasi texnik xarakteristikasi va konstruktsiyasi

Bir cho’michli frontal yuklagichlar ishchi uskunalari va ularning ishlashi printsipi
Bir cho’michli frontal yuklagichlar ishchi uskunalari (10.2-rasm) cho’mich 1, strela 2, richaglar tizimi 3, strelani ko’tarish gidrotsilindri 4, cho’michni ag’darish gidrotsilindri 5, oldingi ramani sharnirli-birikma o’qiga nisbatan 35-45 gradusga ikki tomonga buruvchi gidrotsilindr 6 lardan tashkil topgan. Frontal yuklagich asosiy cho’michidan tashqari (10.3-rasm,a) boshqa turdagi cho’michlar (10.2-rasm, b,v) va bulьdozer ag’darmasi bilan ham jihozlanishi mumkin.

10.2-rasm. SHarnir-birikmali ramali pnevmoshinada harakatlanuchi frontal yuklagich: 1-cho’mich; 2- strela; 3- richaglar tizimi; 4,5,6 - strelani ko’taruvchi, cho’michni ag’daruvchi va oldingi ramani buruvchi gidrotsilindrlar; 7 – oldingi rama
a b v

10.3-rasm. Bir cho’michli frontal yuklagichlarning cho’michlari:
a — zichligi 1,6 t/m³ gacha bo’lgan yengil jinslarga va umum foydalanishga mo’ljallangan to’g’ri burchakli cho’mich; b — V shaklda kengaytirilgan va oldingi qirrasi tishlar bilan jihozlangan og’ir jinslarga mo’ljallangan cho’mich; v — V shaklda kengaytirilgan va oldingi hamda yon qirralari tez yechiladigan yedirilishga chidamli tishlar bilan jihozlangan og’ir tirnovchan jinslarga mo’ljallangan cho’mich
Kon korxonalarida ishlatiluvchi frontal yuklagichlar quyidagicha sinflanadi:

• 
  ishga belgilanishi bo’yicha – qurilishga (yuk ko’tarish kuchi 100 kN gacha) va kar’erga (yuk ko’tarish kuchi 100 kN dan oshiq) mo’ljallangan;
  
• 
  cho’michini bo’shatish usuli bo’yicha – oldinga ag’dariluvchi (frontal), yongga, orqaga to’kuvchi;
  
• 
  yurish qurilmasi turi bo’yicha - butun ramali (orqa g’ildiraklari boshqariluvchi) yoki sharnir-birikmali ramali pnevmog’ildirakli; gusenitsali;
  
• 
  cho’michini to’ldirish usuli bo’yicha – yurish mexanizmi yordamida hosil qilinuvchi zo’riqma kuchi bilan, yoki yurish uskunasini to’xtatib qo’yib gidrotsilindrlar yordamida kuch berish bilan;
  
• 
  yuk to’kishda strelasining burilishi bo’yicha – burilmaydigan, yarim buriladigan (90 gradusgacha), to’liq buriladigan;
  
• 
  yuritma turi bo’yicha – dizel, dizel-elektrik, karbyuratorli;
  
• 
  dvigatel quvvati bo’yicha – kichik quvvatli (80 kVt gacha), o’rtacha (180-160 kVt) va quvvatli (160-550 kVt).
  

Frontal yuklash mashinalaring karьerlarda ko’proq tarqalgan turi oldinga yuk to’kadigan va mashina bazasiga nisbatan burilmaydigan oddiy konstruktsiyali, osma va ishchi uskunalari gidroyuritma bilan jihozlangan, sharnir-birikmali ramali pnevmog’ildirakli yuklagichlardir.

8.3.-rasm. O’zi yurar yuklovchi-etkazuvchi va yuklovchi-transport mashinalari va uskunalari sxemalari: a – yukni orqatomonga ag’darib cho’michli yuklash mashinasi; b – avtosamosval; v – cho’michli yuklovchi-etkazuvchi mashina; g – cho’michli yuklovchi-transport mashinasi; 1 – cho’mich; 2 – ag’dariladigan kuzov (bunker).
Yo'naltiruvchi so'zlar va atamalar. Qo'shilgan, yarim tirkama, olish qurilmasiga, o'ziyurar va o'ziyurar uskunalar, yuk mashinalari, traktorlar, beshinchi g'ildirak ulash, buldozerlar, tuproqqa, kazıyıcı, kurak o'rnatish, kvadrat, nazorat qilish tizimini itarib, pichoqlar, ishlab chiqarish, tish sökücüler.


Qo'shimchalar, ishlaydigan organlarning eng tez-tez uchraydigan turlaridan iborat bo'lib, ular g'ildirakli va traktorlar traktorlar bilan birlashtirilgan bo'lib, ularda karerlarda turli yuklarni, transportni, yordamchi va boshqa turdagi ishlarni ta'minlaydi. O'zgartirishga yaroqli va montaj qilinadigan uskunalarning asosiy turlari, g'ildirakli va traktorlar traktorlarining yigirmatacha nomi bor.
Eng ko'p ishlatiladigan qo'shimchalar turlaridan tortib tozalovchi sharoitlarga nisbatan: buldozer xom-ashyosi, yuk ko'taruvchi va tebranish uskunalari. Ishlaydigan uskunani almashtirish imkoniyati g'ildirak va tirnoq mashinalarining keng tarqalganligini ta'minlaydi va ulardan foydalanish ko'lamini sezilarli darajada kengaytiradi.
Ikki dyuymli o'z-o'zidan yurmaydigan skraper o'simliklar, pichoqli traktor yoki ikki aksli g'ildirakli traktor bilan birga olib qo'yilgan uskunada to'planishi mumkin. Tozalash moslamasining o'zi bitta dingilga ega bo'lgan hollarda va bir yoki bir nechta kamida ikki dingilli traktor bilan beshinchi g'ildirak birlashmasidan o'rnatilgan bo'lsa, u yarim tirkama uskunasi bilan birga qirg'ichchi deb ataladi.
bir eksenli yoki ikki eksenli traktor bilan o'rnatilgan va oxirgi bir, shuningdek, o'ziyurar (boshqalar o'ziyurar kazıyıcılarla, o'ziyurar sinf-lift,) deb nomlanuvchi tashkil etish, yakka-maqsadi uskunalar ish sudralib. Bunday hollarda kuchli TMVlar alohida haydovchiga ega:
- bitta doshli traktor mexanizmi bilan jihozlangan, uning kuchi butun birlikni yuk bilan birga harakatlantirish uchun etarli, ammo ishlarni bajarish uchun etarli emas;
- Yarim romork agregatlar ishlaydigan ishlarni bajarayotganda yoki mashinani og'ir yo'l sharoitida haydashda quvvatni oshirish uchun mo'ljallangan yordamchi vosita bilan jihozlangan. Ikkinchi dvigatelni nazorat qilish yaxlit mexanik mashinist tomonidan yoki yarim tirgakda joylashgan konsoldan yordamchi tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
O'zgartirish ishchi uskuna komplektda traktorlar uchun ishlab chiqariladi va etkazib beriladi. Shunday qilib, g'ildirakli yoki paletli moshinalar buldozer pichog'i va ripper yoki loader uskunasi, buldozer pichog'i va jarlik bilan jihozlanishi mumkin.