Mavzu: Gaz gorelklari Gaz gorelkasi

1.Gaz gorelkalarining umumiy tuzilishi .Gaz gorelkasi. Gaz gorelkalari metall nay, aralashtirgich, havo yoki kislorod oqimini me’yorlashtiruvchi halqa, gaz oqimini me’yorlashtiruvchi qotirgichdan iborat bo‘ladi.
2. Gaz gorelkasini yoqish va o‘chirish.Gaz va havo oqimi tezligini boshqarish uchun halqa va vint bo‘lib, ular yordamida gaz va havo oqimi me’yorlashtiriladi. Gorelkani yoqish uchun gugurt yoki yonib turgan cho‘p gaz jo‘mragi ochilgan holda gorelka og‘ziga yon tomondan yaqinlashtiriladi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri olib kelinsa gaz oqimi alangani o‘chirib qo‘yishi mumkin. Havo oqimi gaz to‘la yonadigan qilib moslanadi. Gazning to‘la yonayotganini nursiz alanga yonishidan bilib olish mumkin.Gorelkani o‘chirish uchun gaz jo‘mragini teskari tomonga oxirigacha burash kerak.3. Gaz gorelkasida qizdirish.Gaz gorelkasi alangasida qizdirish.Gaz gorelkasi alangasi o‘rta qismida harorat ancha past, chekka va yuqori qismida esa yorqin, yuqori bo‘ladi. Shuning uchun qizdirish aynan shu yuqori qismida olib boriladi.Ochiq alangada faqat yupqa devorli kimyoviy idishlar va probirkalar qizdirilishi mumkin. Buning uchun alanga bilan avval probirkaning barcha qismi, so‘ngra modda solingan qismi qizdiriladi Stakan va kolbalar sim to‘r ustiga qo‘uib qizdiriladi.
Hozirgi kunda gazlashtirishning o'sishi bilan gaz iste'mol qiladigan uskunalar soni ham ortib bormoqda. Qozon uskunalari an'anaviy yoqilg'idan (mazut, ko'mir, yog'och) tobora uzoqlashib, "ko'k yoqilg'iga" o'tmoqda. Natijada, uskunalar sertifikatlangan standart xizmat muddatini bajarish, tabiiy gazdan foydalanish va "Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining sanoat xavfsizligi to'g'risida" normativ hujjatlar qonunida belgilangan xavfli ishlab chiqarish ob'ekti ta'rifiga kirib bormoqda..

Gaz gorelkalarining bir-biridan farqi quyidagicha tasniflanadi;
komponentlarni etkazib berish usuliga ko'ra (erkin konvektsiya tufayli havo ta'minoti,ish joyida kamdan-kam uchraydigan havo ta'minoti, gaz bilan havo in'ektsiyasi, gaz bosimi yoki turbinali gorelkalar tufayli majburiy havo etkazib berish, tashqi manbadan majburiy havo etkazib berish; tashqi manbadan gaz-havo aralashmasini majburiy etkazib berish);
yonuvchan aralashmani tayyorlash darajasiga ko'ra (oldindan aralashtirishsiz, birlamchi havoni qisman etkazib berish bilan, to'liq bo'lmagan dastlabki siljish bilan, to'liq dastlabki aralashtirish);

• 
  gorelkalarining chiqish joyida yonish mahsulotlarining tezligi bo'yicha (past - 20 m / s gacha, o'rta - 20 dan 70 m / s gacha, yuqori - 70 m / s dan ortiq);
  

- gorelkalarining oqadigan oqimning tabiatiga ko'ra (to'g'ridan-to'g'ri, aylanma ochilmaydigan, aylanma ochiq);
gorelkalarining oldidagi nominal gaz bosimiga ko'ra, (past 5000 Pa gacha, o'rta - bosim pasayishiga qadar, yuqori - kritik va o'ta kritik bosim tushadi);iloji bo'lsa, mash'alning xususiyatlarini tartibga solish (mash'alning tartibga solinmagan yoki sozlanishi xarakteristikalari);
ortiqcha havo nisbatini tartibga solish zarur bo'lsa (tartibga solinmagan yoki sozlanishi xarakteristikalar);
yonish zonasining lokalizatsiyasiga ko'ra (o'tga chidamli tunnelda yoki burnerning yonish kamerasida, katalizator yuzasida, katalizator qatlamida, donador refrakter massada; keramika yoki metall materiallar, jihozning yonish kamerasida yoki ochiq maydonda);
iloji bo'lsa, yonish mahsulotlarini issiqlik bilan qayta tiklash (havo va gaz isitishsiz; mustaqil issiqlik almashtirgich yoki regeneratorda isitish bilan, o'rnatilgan issiqlik almashtirgich yoki regeneratorda havo isitish bilan, havo va gaz bilan isitish bilan) avtomatlashtirish darajasi bo'yicha (qo'lda, yarim avtomatik, avtomatik).
Barcha sanoat gaz gorelkalari havo bilan ta'minlash usuli va yonuvchi aralashmani tayyorlash darajasiga qarab quyidagi guruhlarga (sinflarga) bo'lish mumkin:
to'liq oldindan aralashtirish bilan majburiy havo bilan ta'minlangan gorelkalar; to'liq oldindan aralashtirish bilan in'ektsiya gorelkalar;
olovsiz panelli gorelkalar.
Hozirgi vaqtda ushbu gorelkalardan foydalanadigan qozonlarga qo'yiladigan gorelkalar umumiy talablarni belgilaydigan standartlarga qo'shimcha ravishda samarali ko'rsatmalar mavjud emasligi tufayli, uslubiy tavsiyalar texnik diagnostika va ushbu texnik qurilmalarning sanoat xavfsizligi ekspertizasi nazoratida bo’ladi. Qurilmadagi mavjud farqlar va turli xil texnik ish sharoitlari bilan gorelkalarning turlari va modifikatsiyalari, ushbu texnik qurilmalarni diagnostika qilish va tekshirishning asosiy nuqtalari universal metodologiyaga asosida bo’lishligi nazarda tutiladi. Quyida gaz gorelkalarining sanoat xavfsizligini tekshirish bo'yicha dastur va tavsiyalar (talablar) yaratish metodologiyasining bir necha varianti keltirilgan.

Ekspertiza ob'ektining (xavfli ishlab chiqarish ob'ektida ishlatiladigan texnik qurilma) sanoat talablariga muvofiqligini aniqlash.
xavfsizlikni ta'minlash uchun gaz gorelkalari ishlashi uchun quyidagi shartlar xavfsiz ekanligiga ishonch hosil qilish kerak:
1. Gaz brülörünün ekspluatatsion hujjatlarining to'liqligi va ishonchliligini belgilash.
2. Ekspertiza ob'ektini boshqaruvchi xodimlarning malakasiga muvofiqligini belgilash.
3. Qurilmaning texnik holatini baholash.
4. Texnik qurilmaning avtomatik boshqaruvini tekshirish.
Operatsion hujjatlarning to'liqligi va ishonchliligini aniqlash uchun korxonada xavfli ishlab chiqarish ob'ektini ishlatish uchun kamida quyidagi asosiy hujjatlar mavjudligiga ishonch hosil qilish kerak:
xavfli ishlab chiqarish ob'ektini ro'yxatdan o'tkazish to'g'risidagi guvohnomalar;
xavfli ob'ekt egasining xavfli ob'ektdagi avariya natijasida zarar etkazganlik uchun fuqarolik javobgarligini sug'urta qilish to'g'risidagi shartnomalar;
texnik qurilmaning ishlashi uchun joriy qoidalar, TUQ mavjudligi; gaz xizmati to'g'risidagi nizom;
korxonada ishlab chiqarish nazorati to'g'risidagi nizom; texnik qurilmalar pasportlari;
texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash jurnali;
mas'ul shaxslar uchun xavfsiz ishlash bo'yicha ko'rsatmalar va ko'rsatmalar; xizmat ko'rsatuvchi xodimlar uchun xavfsiz ishlash bo'yicha ko'rsatmalar va ko'rsatmalar.
Ekspertiza ob'ektini boshqarayotgan xodimlarning malakasining muvofiqligini aniqlashga hech bo'lmaganda mas'ul shaxslar va texnik xizmat ko'rsatuvchi xodimlar uchun amaldagi bilimlarni sinovdan o'tkazish protokollari mavjudligini tekshirish orqali erishiladi.Texnik holat quyidagi buzilmaydigan sinov usullaridan foydalangan holda baholanadi:
Vizual va o'lchov nazorati. Ushbu turdagi nazoratni amalga oshirayotganda, gorelkalarga qurilmalarining to'g'ri o'rnatilganligiga, mexanik shikastlanishlar, metall shkalasi yo'qligiga ishonch hosil qilish kerak. Metallning yoriqlari va delaminatsiyalari mavjudligi ham bo’lishi mumkin emas. Bundan tashqari gorelkalarga gaz etkazib beradigan quvurlarning muvofiqligini tekshirish kerak, bunda yoriqlar va mexanik shikastlanishlar ham yo'l qo'yilmaydi. Gorelkalar "gaz" qismini tekshirishdan tashqari, shuningdek, havo ta'minoti moslamasini tekshirish, unda strukturaviy shikastlanish va yaxlitlik buzilishi qayd etilmasligi kerak. Yuqorida aytilganlarning barchasiga qo'shimcha ravishda, bu zarur gorelkalar qurilmasining qurilma pasportida ko'rsatilgan o'lchamlarga mos kelishini tekshiriladi. Ba’zi priborlar gorelkalar qalinligini o'lchash uchun xizmat qiladi. Ultrasonik nuqsonlarni aniqlash usullarini qo'llash bilan ta'minot gaz quvurlarining payvandlangan bo'g'inlarining yaxlitligini va payvandlangan quvurlarning yaxlitligini tekshirish mumkin bo'ladi.
Ko'rib chiqilayotgan ob'ektning shikastlanishini aniqlash uchun zarur bo'lgan boshqa buzilmaydigan sinov usullari, masalan, yuqori haroratga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan materialning qattiqligini tekshirish lozim bo’ladi.
Sinovning yakuniy, ammo eng muhim elementi - gorelka avtomatik ishlashini tekshiriladi. Aynan shu ko'rsatkich butun texnik qurilmaning umumiy xavfsizligiga bog'liq bo'ladi. Bundan keyin quyidagi parametrlarni tekshirish kerak:
avtomatik gorelkalarning asosiy o'chirish korpusi oldida gaz bosimini saqlash; avtomatik yondirgichlar uchun nazarda tutilgan operatsiyalarni bajarish (brelni ishga tushirish, issiqlik quvvatini tartibga solish, gorelka va gazdan foydalanadigan uskunalarning xavfsizlik parametrlarini kuzatish, boshqariladigan parametrlarning qabul qilinishi mumkin bo'lmagan bosimlarda gorelkani o'chirish); yarim avtomatik yondirgichlar uchun ko'zda tutilgan operatsiyalarni bajarish (olovni masofadan turib yoqish, alanga borligini nazorat qilish, o'chganidan so’ng gorelkani o'chirish);
avtomatik gorelkalarda ishga tushirishni taqiqlash (elektr yo'qligida, asosiy o'chirish korpusining orqasida gaz bosimi oshib ketganda, qabul qilib bo'lmaydigan og'ishlarda yonish havosi etishmaganda, yonish mahsulotlarini tozalash va olib tashlash qurilmalarida nosozliklar yuzaga kelganda, signalni buzgan holda gazdan foydalanadigan qurilmaning boshqariladigan parametrlarni nazoratda bo’lishi ta’minlanadi.
gorelkaning tez ishlaydigan yonilg'i elementining mahkamligi yoki gazsimon yoqilg'ining avtomatik oqish moslamasining ochiq holati to'g'risida signal berilganda); avtomatik yondirgichlarda kontaktni yoqish moslamasi yoqilgunga qadar yoki yondirgichning alangasi paydo bo'lguncha asosiy yondirgichga gaz etkazib berishni taqiqlash;
avtomatik yondirgichning himoya o'chirilishi, agar yoqilg'ining yonishi paytida uning yonishi sodir bo'lmasa;
avtomatik yondirgichning yondirgichini himoya o'chirish (boshqariladigan olov o'chganda, elektr ta'minoti uzilganda, gaz bosimi ko'tarilib, asosiy o'chirish klapanining orqasiga tushganda, boshqariladigan parametrlarda qabul qilinishi mumkin bo'lmagan og'ishlar bo'lsa). yonish uchun havo yetishmaganda, yonish mahsulotlarini olib tashlash moslamalari ishlamay qolganda gazdan foydalanadigan qurilma;
himoya o'chirilishiga sabab bo'lgan sababni bartaraf etgandan so'ng, burnerni o'z-o'zidan ishga tushirishning yo'qligi;
tekshirilayotgan ob'ektni avtomatlashtirish qurilmasiga qarab qo'shimcha avtomatlashtirish imkoniyatlari.