Mavzu: ichki ishlar xodimlari psixologiyasi

 

XULOSA  

Xulosa qilib shuni aytish joizki Har  qanday kasbiy faoliyat insonga muayyan talablar 

qo„yadi  hamda  uning  shaxsi  va  butun  turmush  tarzida  o„ziga  xos  iz  qoldiradi.  Ichki  ishlar 

idoralari xodimi kasbiy  faoliyat  samaradorligini  belgilab  beruvchi  qanday  shaxsiy xislatlarga  

ega  bo„lishi  lozimligini  aniqlash  uchun  ushbu  faoliyatning o„zini  psixologik  jihatdan  tahlil  

qilish,  uning  o„ziga  xos  jihatlarini aniqlash,  tarkibiy  tuzilishini  ochib  berish  zarur.  Kasbiy  

faoliyatning  qonuniyatlarini  aniqlash  uni  nafaqat  o„rganishga,  balki  takomillashtirishga  ham 

qaratilgan tashkiliy tadbirlar tizimini ishlab chiqishga imkon beradi  

Ichki    ishlar    idoralari    xodimlarini    psixologik    jihatdan    tayyorlashdan  ko„zlangan  

maqsad    ularda    xizmat    faoliyatining    har    qanday    murakkab  sharoitlarida    kasbiy    jihatdan  

to„g„ri,  aniq,  yuqori  ishchanlik  bilan harakatlanish ko„nikmalarini shakllantirishdan iborat.   

Ichki    ishlar    idoralari    xodimlarining    shaxsiy,    birinchi    navbatda,    kasbiy  jihatdan  

muhim    xislatlariga    alohida    talablar    qo„yiladi.    Ushbu    faoliyat  xodimlarda  hissiy-irodaviy 

barqarorlikni, stress holatlarini vujudga keltiruvchi omillar ta‟siriga qarshi psixologik immunitet 

shakllantirishni talab etadi.  

Ichki  ishlar  idoralari  faoliyatini  takomillashtirishning  asosiy  yo„nalishlaridan  biri  

xodimlarni  psixologik  jihatdan  tayyorlashdir.   

Psixologik tayyorgarlikning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:   

–  xodimlarning  ichki  ishlar  idoralari  uchun  tipik  bo„lgan  stress  omillar  va  ularning 

ta‟siriga psixologik chidamliligini oshirish;  

–  xodimlarda  psixologik  xislatlarni  rivojlantirish,  har  qanday  vazifani        operativ  

xizmat    faoliyatining    turli    murakkab    va    xavfli    sharoitlarida    ham  muvaffaqiyatli  

bajarishlariga  yordam  beruvchi  uquv  va  ko„nikmalarning o„ziga xos jihatlarini shakllantirish.  

Psixologik tayyorgarlik xodimlar kasb mahoratining tarkibiy qismidir.  

U  xodimning  shakllangan  va  rivojlangan  psixologik  xususiyatlari  majmui  bo„lib,  

operativ  xizmat  faoliyatining  o„ziga  xos  va  muhim  psixologik xususiyatlariga  javob  beradi  

va  uni  amalga  oshirishning  zarur  shart-sharoitlaridan biri hisoblanadi.  

Psixologik  tayyorgarlik  xodimning  kasb  mahoratini  keskin  oshiradi.  

Ilmiy  tadqiqotlar  va  mavjud  ijobiy  tajriba  professional  ta‟lim  tizimiga psixologik  

tayyorgarlikni  maqsadga  yo„nalgan  tarzda  oshirib  borishning maxsus  vazifalari,  shakl  va  

usullarini  kiritish  zarurligini  ko„rsatmoqda.  

Bugungi    kunda    psixologik    tayyorgarlik    –    ichki    ishlar    organlari    kasb 

tayyorgarligining    muhim    tarkibiy    qismidir.    «Shaxsiy    tarkib    sifati    uning  kasbiy  mahorati 

darajasi, axloqiy-ruhiy darajasi, jismoniy tayyorgarligi va intizomi  bilan belgilanadi».  

---

 

81 

Ichki  ishlar  idoralari  xodimlarining  psixologik  tayyorgarligi  xodimlarga  operativ 

xizmat  vazifalarini  muvaffaqiyatli  va  samarali  bajarish  uchun  zarur  bo„lgan    sifatlarni  

shakllantirish,    rivojlantirish    va    faollashtirish    bo„yicha  maxsus  tashkil  etilgan  maqsadga 

muvofiq ta‟sir ko„rsatish jarayonidir.   

Psixologik  tayyorgarlik  xizmat  faoliyatining  xususiyatlariga  bog„liq.  

Shunga    ko„ra,    psixologik    tayyorgarlikning    mazmuni    aniq    ifodalangan  kasbiy 

yo„nalishga  ega  bo„lmog„i  lozim.    Xodimlar    psixologik    tayyorgarligining    mazmuniga  

quyidagilarni kiritish mumkin:   

  jinoyatchilikka  qarshi  kurashga  psixologik  jihatdan  tayyor  bo„lish xislatlarini 

shakllantirish;  

  maxsus  operativ  xizmat  faoliyatining  turli  jihatlariga  psixologik yo„nalganlikni 

rivojlantirish;   

  kasbiy    jihatdan    muhim    bo„lgan    bilish    xislatlarini    shakllantirish    va 

rivojlantirish;   

  turli    toifadagi    fuqarolar    bilan    psixologik    aloqa    o„rnatish    uquv    va 

ko„nikmalarini shakllantirish va rivojlantirish;  

  operativ  xizmat  faoliyatining  turli  vaziyatlarida  rolga  kirishish ko„nikmalarini 

ta‟minlash;  

  fuqarolar bilan muloqotga kirishning murakkab, nizoli vaziyatlarida ta‟sir  etishning  

psixologik-pedagogik  usullarini  qo„llash  mahoratini shakllantirish;   

  operativ  xizmat  faoliyatining  og„ir  vaziyatlarida  o„zini  tuta  olish  va  psixologik 

barqarorlikni ta‟minlash;  

  shaxsning    ijobiy    hissiy-irodaviy    xislatlarini    rivojlantirish,  xodimlarga  o„zini 

tutish va boshqarish usullarini o„rgatish;   

  irodaviy faollikni va irodaviy harakat ko„nikmalarini shakllantirish;  

   ishdagi ruhiy zo„riqishlarga tayyorlash. 

---

 

82