-
kasb-hunar ta`limi;
-
biznes ta`limi;
-
savdo va sanoat ta`limi;
-qurilish ta`limi.
Oliy ta`lim esa quyidagi 4 asosiy bosqichda amalga oshiriladi:
1.
Kichik mutaxassis 2 yillik kollejlar.
2.
Bakalavr 4 yillik kollejlar.
3.
4 yillik kollej yoki dorilfununni tugatgandan so’ng, 1-2 yillik
magistr
maktabi.
4 .Doktorantura.
Oliy ta`limda ikki yo’nalish mavjud:
1.
ta`limni individuallashtirish
2.
talabaning mustaqil ishlashini amalga oshirish.
Pedagog yo’naltiruvchi rol o’ynaydi. Asosiy maqsad talaba intellektini mashq
qildirish va mantiqiy fikrlashga o’rgatishdir.
Yuqoridagilardan kelib chiqib xulosa qilish mumkinki, AQSh o’rta
maktablarida o’z ta`lim oluvchilariga uch yo’nalishda: akademik,
kasb-h unar,
umumiy yo’nalishlarda bilim beradi.
AQShda har bir ta`lim oluvchiga fanlar bo’yicha olgan bilimlari jamlangan
attestatlar beriladi. Kollejlarda o’qish istagida xujjat topshirgan pedagoglar yuqori
o’rta maktabning so’nggi ikki yili bilimlari hajmida kirish test sinovlaridan
oo’tkaziladi. O’g’il-qizlarning tanlagan kasbiga
layoqati va qobiliyati ham
aniqlanadi.
Maktablarda qo’llanilishi mumkin bo’lgan vositalar elektron yozuv apparatlari
(kalligrafiya va yozuv qoidalarini takomillashtirishga yordam beradigan
moslamalar) ta`lim televideniyesi, qo’lda ko’tarib
yuradigan elektron til
laboratoriyasi, slaydlar, videoapparaturalar, kompyuter va hokazolardan iborat.
XXI asr arafasida AQSh yangi qabul qilingan «2000-yilda Amerika ta`lim
strategiyasi» dasturi e`lon qilingan edi.
Albatta, ta’limga xar qanday yangilik, o’zgartirish jiddiy tahlillar, tajribalar
asosida kirib keladi. «Zo’rlab tiqishtirish» bizning uslubiyot emas. Ayni paytda
ta’limni bir saviyada qotib kolishiga ham yo’l qo’yib bo’lmaydi.
Shu sababli ham, har bir pedagog, har bir tadkshkotchi maorifimiz uchun jon
kuydiradigan,
elim deb
, yurtim deb kuyib yonadigan bo’lmasa, «o’z shaxsiy
manfaatlarim uchun davlat menga nima berdi emas, balki mei davlat ravnaqi uchun
qatnashadi. 1919 yil Buxoro amiri amaldorlari tomonidan Shaxrisabzda qamoqqa
olinib qarshi shahrida qatl kilinadi.
Mustaqil O’zbekiston Respublikasida ijtimoiy taraqqiyotning demokratik –
huquqiy, fuqarolik jamiyatini qurish yo’lidagi ishlar boskichma-bosqich amalga
oshirilmoqda. “... barcha islohotlarimizning pirovard maqsadi, ... fuqarolar uchun
munosib hayot sharoitlarini tashkil qilib berishdan iboratdir.
Aynan shuning uchun ham ma‘naviy jihatdan mukammal rivojlangan insonni
tarbiyalash, eng muhim vazifalardan biri bo’lib qoladi”. (Barkamol avlod –
O’zbekiston taraqqiyotining poydevori.
Toshkent, “SHarq”, 1998. 3-b). Shu boisdan ilk qadamlardanoq milliy ta‘lim-
tarbiya tizimini jahon andozalari darajasiga chiqarish maqsad qilib qo’yildi.
Bunday ulug’vor vazifalarni amalga oshirishni mamlakatdagi mavjud uzluksiz
ta‘lim tizimini isloh qilmasdan ta‘minlab bo’lmas edi.
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” (1997) xuddi shu maqsadga qaratilgan tarixiy
davlat hujjatidir. Unda uzluksiz ta‘limga shunday ta‘rif beriladi: “Uzluksiz ta‘lim
kadrlar tayyorlash tizimining asosi, O’zbekiston Respublikasining ijtimoiy-
iqtisodiy taraqqiyotini ta‘minlovchi, shaxs, jamiyat va davlatning iqtisodiy,
ijtimoiy, ilmiy-texnikaviy va madaniy ehtiyojlarini qondiruvchi ustuvor sohadir.
Do'stlaringiz bilan baham: