Mavzu: Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi

Intellektual mulk huquqi

Internetning doimiy o’sish tezligi va mp3 kabi siqish texnologiyalarini paydo bo’lishi Napster toifasidagi dasturlarda paydo bo’lgan va hozir foydalanilayotgan BitTorrent toifasidag ma’lumotlar uzatilish protokollarida fayllarni bir-biriga anonim tarzda foydalanuvchilarga yuborish imkonini beradigan texnologiyalar, piring fayl almashinuvi uchun yo’l ochdi. Yuboriladigan musiqaning katta qismi mualliflik huquqi bilan himoyalandi, bu uning boshqa shaxslarga yuborishni noqonuniy qildi. Mualliflik huquqi bilan himoyalangan mediafayllarni yuborish etikaga to’g’ri keladimi – bu boshqa masala.

Cheklanmagan fayllar almashinuvini ma’qullovchilar almashinuv insonlarga mediafayllarga yanada erkin va tez ruxsatni taqdim qildi, yangi artistlarni paydo bo’lishiga yaxshi ta’sir qildi va mediani yuborish xarajatlarini kamaytirdi (atrof-muhitga kam zarar keltiradi). Cheklangan fayllar almashinuvini ma’qullovchilar e’tiroz bildirishmoqda hamda media yaratish ustida ishlaydigan artistlar va boshqa ishchilarni daromadini himoyalash lozim deb bilishadi. Qisman bu argument artistlarni ijod mahsulini qonuniy savdosidan olinadigan pullarni kichik miqdori ko’rsatilishi bilan bahsga sabab bo’lmoqda.

Shu kabi munozaralar dasturiy ta'minotga nisbatan intellektual mulk masalasida kuzatilishi mumkin. Bahsdagi pozitsiya: litsenziya bo’yicha tarqatiladigan dasturiy ta’minot kodini yopish va DT kodlariga erkin ruxsat hisoblanadi. Birinchi pozitsiya argumenti kompaniya sotish va litsenziya yig’imlaridan daromar ko’rinishidagi stimul bo’lmasa haftalab va oylab ishlanmani investitsiya bilan ta’minlamaslik fakti hisoblanadi. Ikkinchi argument – “gigantlar yelkasiga” ancha arzon, bunda gigantlarda intelektual mulk huquqi yo’q bo’ladi. Ba’zi ochiq ruxsat tarafdorlari barcha dasturlar ularni o’rganmoqchi bo’lganlar uchun ochiq bo’lishi kerak deb hisoblashadi.