Мавзу: Нанофизика ва унинг предемети. Нанотехнологиялар. Режа



Download 6,61 Mb.
bet2/4
Sana30.05.2022
Hajmi6,61 Mb.
#619980
1   2   3   4
Bog'liq
1-mavzu

Молекуляр нанофизикага параллел холда сунъий атомлар ва молекулалар –квант нуқталар физикаси ривожланмоқда. Квант нуқта – бу ўта кичик радиусга эга электронлар учун тутқич бўлиб, ихтиёрий электроннинг тўлқин функцияси ўлчами бу ўлчам билан тенгдир. Шунинг учун унда барча холатлар атом ва молекулалардаги каби квантланган. Одатда квант нуқталар электронларни гетеротузилмаларга – иккита яримўтказгич GaAs/(Ga,Al)As дан ташкил топган “сэндвич” га ёйиш йўли билан яратилади. Яримўтказгичлар орасидаги чегарада (интерфейсда) икки ўлчамли электрон газ ҳосил бўлади. Бу электронларнинг айрим қисми электронлар ҳосил қилган ёпиқ электр тутқич билан тутилади. Бу тутқич квант нуқтадир. Икки ўлчамли электронлар қўйилган кучланиш таъсири остида квант нуқта орқали биттадан туннелланиши мумкин. Натижада Омнинг барча ёзган қонунлари орқали ёзилувчи токнинг кучланишга чизиқий боғлиқлиги ўрнига вольт ампер характеристика зинапоясимон шаклни эгаллайди.

  • Молекуляр нанофизикага параллел холда сунъий атомлар ва молекулалар –квант нуқталар физикаси ривожланмоқда. Квант нуқта – бу ўта кичик радиусга эга электронлар учун тутқич бўлиб, ихтиёрий электроннинг тўлқин функцияси ўлчами бу ўлчам билан тенгдир. Шунинг учун унда барча холатлар атом ва молекулалардаги каби квантланган. Одатда квант нуқталар электронларни гетеротузилмаларга – иккита яримўтказгич GaAs/(Ga,Al)As дан ташкил топган “сэндвич” га ёйиш йўли билан яратилади. Яримўтказгичлар орасидаги чегарада (интерфейсда) икки ўлчамли электрон газ ҳосил бўлади. Бу электронларнинг айрим қисми электронлар ҳосил қилган ёпиқ электр тутқич билан тутилади. Бу тутқич квант нуқтадир. Икки ўлчамли электронлар қўйилган кучланиш таъсири остида квант нуқта орқали биттадан туннелланиши мумкин. Натижада Омнинг барча ёзган қонунлари орқали ёзилувчи токнинг кучланишга чизиқий боғлиқлиги ўрнига вольт ампер характеристика зинапоясимон шаклни эгаллайди.

Ҳар бир зина кейинги электроннинг кучланиш таъсиридаги туннелланишига жавоб беради. Шундай қилиб, квант нуқтадаги электронларни ёлғиз дейиш мумкин. Дисксимон квант нуқталарда электронлар тутқич ҳосил қилиб, унда тутилган электронлар табиий атомлардаги каби, орбита бўйича тақсимланадилар. Бу “цилиндрик” атомлар Менделеев-Бор қонунига мос ҳолда, ўзларининг хусусий даврий тизисини хосил қиладилар.

  • Ҳар бир зина кейинги электроннинг кучланиш таъсиридаги туннелланишига жавоб беради. Шундай қилиб, квант нуқтадаги электронларни ёлғиз дейиш мумкин. Дисксимон квант нуқталарда электронлар тутқич ҳосил қилиб, унда тутилган электронлар табиий атомлардаги каби, орбита бўйича тақсимланадилар. Бу “цилиндрик” атомлар Менделеев-Бор қонунига мос ҳолда, ўзларининг хусусий даврий тизисини хосил қиладилар.
  • Нанофизиканинг яна бир қизиқ кашфиёти –оптик панжара бўлиб, унда даврий “кристалл” тузилма кесишган лазер дасталар билан яратилади. Оптик панжара тугунларида ишқорий ва ўтувчи металларнинг нейтрал атомлари жойлашадилар. Ўзларининг физик хоссаларига кўра бу кристаллар оддий кристалларни эслатиб, бироқ уларнинг параметрлари экспериментал қурилмада осон бошқарилади.

Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish