Мавзу: Шовот тумани тарихи

O’rganilish darajasi. 
BMI mavzusini yoritish davomida Xorazm viloyat Arxiv fondi hujjatlari, 
Xorazm viloyat partiya komiteti arxivi, Shovot tuman nashriyoti hamda boshqa 
1
Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ. ― Тошкент.: ―Шарқ‖, 1998, ― Б. 6 
2
Каримов И.А. Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. Т.7 –Тошкент: Ўзбекистон, 1999,-Б. 

---

4 
nashrlar, tuman statistika bo’limi ma’lumotlaridan foydalanilgan holda hamda 
ilmiy adabiyotlar asosida o’rganildi. Jumladan, akademik olim 
Ya.G’ulomovning «Xorazmning sug’orilish tarixi»
1
, 
M.Matniyozov 
muharrirligi asosidagi ―Xorazm tarixi‖ (1-2 -jild)
2
asarlari bu boradagi eng 
muhim manbalar hisoblanadi. Shuningdek, ―Xorazm haqiqati‖
3
hamda tumanda 
chiqariladigan ―Shovot istiqboli‖ gazetalarida tuman hayotini aks ettiruvchi 
muhim ma’lumotlar aks ettirilgan.
Mustaqillik yillarida ham Shovot tuman tarixini o’rganish yuzasidan bir 
qator tadqiqotlar amalga oshirildi. Rahim Tohirov, Boltaboy Xudayarov, 
Nurmat Rajabov,Madiyor Xudayberganov asarlari alohida ahamiyatga ega. 
 
Shovot tumani tarixi bo’yicha Narimon Bobojonov ―Shovot tumanida xalq 
hunarmandchiligi‖ mavzusida ilmiy izlanishlar olib borgan. Tuman ―Sovet 
paxtakori‖ (hozirgi Shovot istiqboli)
4
gazetasida el-yurt tarixini o’rganish borasida 
qator maqola va sahifalar chop etildi.
 
Masharif Xudayberganov qalamiga mansub ―Xorazm paxta tozalash 
sanoati‖
5
asarida Xorazmda paxtachilikning rivojlanish tarixi, paxta tozalash 
zavodlari faoliyati ifoda etilgan. B. Xudayorovning ―Xayot so’qmoqlari‖
6
asarida 
ham tuman tashkil etilgandan keyingi voqealar bayoni o’z aksini topgan. 
1960-yilda O’zbekiston kolxoz va savxozlari tarixi jamoatchilik instituti 
tashkil etilib, bu yo’nalishida katta tadqiqot ishlari olib borildi. Jumladan, Tarix 
fanlari nomzodi Erkinboy Bekmanovning ilmiy izlanishlari Bo’yrachi 
qishlog’idagi Chkalov nomli (hozirgi K.Otaniyozov), Katqal’a qishlog’idagi 
―Leninizm‖ (hozirgi Beruniy nomli, Ijtimoiyat qishlog’idagi ―Partiya XIX-s’yezdi‖ 
jamoa xo’jaliklari,
7
tarixnavis jurnalist Nurmat Rajabovning Chig’atoy 
qishlog’idagi ―Moskva‖ (hozirgi Mehnatobod) jamoa xo’jaliklari tarixining 
1
Ғуломов Я. Хоразмнинг суғорилиш тарихи. –Тошкент:‖ Ўзбекистон ССР Фанлар Академияси‖, 1959. 
2
Хоразм тарихи. Муаллифлар жамоаси. –Урганч: ―Хоразм‖, 1997. 
3
Хоразм ҳақиқати. 1930-1950 й. 
4
Шовот истиқболи. 1991-2010 й.
5
Худайберганов М. Хоразм пахта тозалаш саноати. –Тошкент: ―Шарк‖, 2004. 
6
Худоѐров Б. Ҳаѐт сўқмоқлари. –Урганч, ―Хоразм‖, 2004.
7
Бекматов Э. Ўзбекистон колхоз ва совхозлари тарихи – Тошкент: Жамоатчилик институти нашри, 1970-78 
й.

---

5 
yaratilishi quvonarli voqea edi. 
Ma’lumki, o’tgan asrimizning yetmishinchi yillarida Shovot tumanida 
turmush madaniyatini yuksaltirishda katta ishlar qilindi. Shu ishlarga bag’ishlab 
tuman partiya komitetining 1-sekretari Rahim Tohirovning ―Qishloq turmush 
madaniyatini yuksalishi‖
1
nomli kitobi chop etildi. Uning ―Men Seningman‖ 
2
asarida o’zining tuman rahbarligi davridagi faoliyati va XX asr II-yarmidan 
keyingi vaziyatni to’la bayon qilgan. Bundan tashqari yozuvchining ―Do’st 
haqida so’z‖
3
, ―Olishuv va g’oliblik nashidasi‖
4
, va ―El yurt qayg’usi yohud 
shukronalik tuyg’usi― 
5
kabi bir qancha asarlarida ham Sobiq Sovet davri 
voqealari batafsil yoritilgan. Bulardan tashqari Ro’zmat Yoqubov, Rahim 
Otaxonov, Sa’dulla Xusainov, Bahrom Ro’zimuhammad, Salomat Vafolar ham o’z 
asarlarida Shovot tarixi haqida qo’liga qalam olganlar.