Mavzu: Tarbiyaning asosiy vazifalari

Ekologik tarbiya. Ekologiya so‘zi „tom“ yoki „uy“ degan ma’noni anglatib, nemis olimi Ernest Gekkel tomonidan birinchi bor fanga kiritilgan. Ekologiya fani hozirgi bozor munosabatlari davrida ko‘pgina tarmoqlarga ega: o‘simliklar ekologiyasi, zooekologiya, tuproq ekologiyasi, inson ekologiyasi va boshqalar. Ekologiya fani tanlab olingan bir yoki bir necha obyektning yashash sharoiti me’yorlarini o‘rganadi va yashashning Axloqiy tarbiyada rag‘batlantirish va jazolash usullaridan o‘rinli foydalanish. O‘quvchilarning mustaqil fikr yuritishlari, shaxsiy fikrlarini ilgari surishlari uchun qulay muhit yaratish. Tarbiyaviy soatlar, „Odobnoma“ darslarining saviyasini oshirish. Dars jarayoni, darsdan tashqari mashg‘ulotlarda sharq qadriyatlari va milliy an’analar aks etgan, „Qur’- oni Karim“, Hadis, „Xotamnoma“, „Hikmatnoma“, „Odobnoma“, „Qobusnoma“, Yusuf Xos Hojibning „Qutadg‘u bilig“ va shunga o‘xshash tarbiyaviy asarlardan o‘rinli foydalanish. Axloqiy tarbiya o‘qitish jarayoni bilan birga olib boriladi. Axloqiy tarbiyani shakllantirishda jamoaning o‘rni. Tarbiyaviy ishlarning rejali bo‘lishi. Ta’lim muassasasida ijobiy emotsional sharoit yaratish. Barcha tarbiyalanuvchilarning yagona tartib-qoidaga amal qilishlarini ta’minlash. Mehnat ilg‘orlari, ilm-fan xodimlari, ibratli shaxslar bilan uchrashuvlar uyushtirish. Ta’lim muassasasida turli tadbirlar uyushtirish. Axloqiy odatni shakllantirishda mashq, bolalarning turli faoliyatini uyushtirish. Axloqiy tarbiya usullari Axloqiy tarbiyani rivojlantirishning usullari. umumiy darajasini aniqlashga yordam beradi. Bu yo‘nalishdagi ishlar bizga ekologik bilimlarni yetkazadi, ammo bu bilan insoniyat cheklanib qolmaydi. Davr talabiga ko‘ra, yana boshqa yo‘- nalishda ham ish olib borish talab etilmoqda. U ham bo‘lsa ekologik tarbiya masalasidir. Ekologik tarbiya, albatta, ekologik bilim asosida shakllanadi, lekin u o‘ziga xos xususiyatlarga ham ega. Ekologik tarbiya insonda tabiatga nisbatan to‘g‘ri, oqilona munosabatni shakllantirish masalasi ustida ish olib boradi va o‘z oldiga o‘quvchilarda ekologik madaniyatni shakllantirishdek maqsadni qo‘yadi. Ekologik tarbiyaning mazmuniga ekologik onglilik, ekologik his-tuyg‘ular (tabiatga, insonlarga, hayotga nisbatan munosabatlar) kiradi. Demak, ekologik tarbiya inson hayotida, jamiyatda, vatanda muhim ahamiyat kasb etadi. Ekologik tarbiyaning shakllanishiga ekologik bilimlarni egallash bilan bir qatorda ekologik munosabatlarni ham shakllantirib borish zarur. Ekologik munosabatlarga quyidagi kabi komponentlarni kiritish mumkin:
1. Hayotga munosabat.
2. Yaxlitlik hissini tarbiyalash.
3. Javobgarlik hissini tarbiyalash.
4. Tabiat go‘zalliklarini his etish. Huquqiy tarbiya.