Merosidan foydalanish annotatsiya

atom
(bo`linmas zarra) lardan 
tashkil topgan degan fikrni ilgari surganlar. 
II. Alkimyo davri: III –XVII asrlar 
Alkimyogarlar davri – 
metallar transmutasiyasini amalga oshirish uchun 
zarur hisoblangan 
falsafa toshini 
qidirish vaqtidir.
Alkimyo davri o’z navbatida, uchta davrchalarga bo’linadi: 
II.
Alkimyo davri 
1. Aleksandriya alkimyosi. 
Aleksandriyada 
nazariya (Platon va Aristotel naturfalsafasi) bilan moddalar, 
ularning xossalari va o’zgarishlari to’g’risidagi amaliy bilimlarni birlashishi 
amalga oshdi; bu birlashuvdan yangi fan tug’ildi – 
khemeia.
KIMYO SO’ZINING QANDAY MA’NONI ANGLATISHI 
BORASIDAGI FARAZLAR. 
• 
Birinchi faraz, Kimyo «Xem» — qora degani bo’lib, qadimiy Misr nomidan 
kelib chiqqan.
• 
Keyingilari «Xyumo» (grekcha) «kuyish», «suyultirish» degani; 

---

3 
• 
«Ximevis» — «aralashtirish»; 
• 
«Kim» (xitoycha) — «oltin»;
• 
Niderlandiyalik olim U.V. Xelmont nomi bilan bog’liq degan farazlar ham 
yashab kelayapti.
• 
Aleksandriya davrida alkimyoning an’anaviy metall – planeta 
simvolikasi 
shakllandi, 
kumush – Oy, simob – Merkuriy, mis – Venera, oltin – 
Quyosh, temir – Mars, qalay – Yupiter, qo’rg’oshin – Saturn. 
• 
Yunon – misr Alkimyogarlarini amaliy jihatdan yutug’i sifatida metallarni 
amalgamalash 
hodisasini ko’rsatish mumkin.
II. Alkimyo davri 2. Arab alkimyosi. 
Alkimyo" asoschisi Jobir ibn Xayyom (Geber) tomonidan VIII asr oxirida 
metallar kelib chiqishining simob – oltingugurt nazariyasini ishlab chiqdi, ya`ni yer 
qa`rida quruq bug`lanishdan oltingugurt ("metallar otasi"), nam bug`lanishdan esa 
simob ("metallar onasi") paydo bo`ladi degan fikrni aytadi
.
Unga ko’ra metallar ikkita jarayon bo’yicha hosil bo’lgan: Simobdan (metallik 
jarayoni) va Oltingugurt (yonish jarayoni).
Ularning turli xil nisbatlarda birikishidan oltin, kumush, mis, temir, qalay, 
qo`rg`oshin, shisha hosil bo`ladi. Shu asnoda oddiy metallarni nodir metallarga 
o`tkazish haqida ma`lumotlar beriladi. "Element” tushunchasiga ko`ra, oltingugurt 
— yonuvchanlik, simob — uchuvchanlik, tuz esa eruvchanlikni bildiradi. Sho`nga 
ko`ra, bu moddalar klassifikatsiyasi kashf qilinishida asosiy fikr bo`ldi. 
Х asrning boshlarida taniqli Alkimyogar – Ar – Razi (Razes) nazariyani 
mukammallashtirib Simob va Oltingugurtga qattiqlik jarayoni (mo’rtlik) yoki 
falsafa tuzini qo’shdi. 
Bu davrla Arab Alkimyogarlar amaliy yutuqlarga erishdilar, ular tomonidan 
surma, mishyak, shuningdek fosfor ajratib olingan, sirka kislota va mineral 
kislotalarning suyultirilgan eritmalari olingan. 

---

4 
Arab Alkimyogarlar amaliy yutuqlarga erishdilar, ular tomonidan