Microsoft Word ihyo ilm ziyouz com doc

Ijodiy guruh 
 
 
Hujjatul-islom al-G‘azzoliy 
 
Qumlar Unga tasbeh aytadigan, soyalar sajda qiladigan, haybatidan tog‘lar qo‘rqadigan 
zot Allohga hamd bo‘lsin. Guvohlik beramanki, Haq va Mubin, Malik Allohdan o‘zga iloh 
yo‘q. Guvohlik beramanki, sayyidimiz Muhammad alayhissalom oriflar imomi, butun xalq 
ulug‘idirlar. U kishining ahliga va tohir-toyyib yaqinlariga, hamda mujohid, solih 
ashoblariga, shuningdek qiyomatga qadar ul zotga ergashgan kishilarga salovat va 
salomlar bo‘lsin. 
 
Shak yo‘qki, Imom G‘azzoliy Islomning buyuk shaxsiyatlaridan, ulug‘ ahllaridandir. U 
shuningdek Islomiy fikr rahnamosi, diniy ruhni jonlantirishda va islom fikrini uyg‘otishda 
katta fazlga ega bo‘lgan isloh va tajdid kishisidir. 
 
G‘azzoliyning ishlari, tajdidlari ikki asosiy yo‘nalishdadir: 
1.   Falsafani tanqid va munoqasha qilish. 
2.   Islomiy axloqqa, ruhga va haqiqatlarga chaqirish. 
 
Hayotlari 
 
U kishi Muhammad ibn Muhammad ibn Muhammad ibn Ahmad at-Tusiy Abu Homid al-
G‘azzoliydirlar. Tusning Tobiron nohiyasida 450 hijriy yilda tug‘ildilar. Otalari solih bir 
faqir kishi bo‘lib, faqat qo‘l mehnati, jun yigirish bilan kun kechirar edilar. Faqihlar 
ziyoratida bo‘lib, doim ular bilan hamsuhbat, xizmatlarida shay edilar. Ularga ehson, 
qo‘ldan kelgancha nafaqa qilardilar. Ularning so‘zlarini eshitganda yig‘lab, tazarru’ 
qilardilar. Allohdan o‘g‘il berishini va u faqih bo‘lishini so‘rardilar. Alloh u kishining 
duolarini ijobat qildi. Otalarining vafot onlari yaqinlashganda u zot va akalari Ahmadni 
ahli xayrdan bo‘lgan bir so‘fi birodariga vasiyat qildilar. Otalaridan qolgan arzimas mol 
tugagandan keyin bu so‘fiy kishi ularni boqishga qiynalib qoldi va: «Xabaringiz bor, 
sizlarga tegishli bo‘lgan narsani ishlatib bo‘ldim, men o‘zim kambag‘al va yo‘qsil 
kishiman, sizlar to‘g‘ringizda menga kelgan eng yaxshi fikr biror madrasaga 
borishingizdir. Chunki sizlar tolibi ilmsizlar, sizlarga madad bo‘ladigan rizq o‘sha 
yerdadir», dedi. Ular bu so‘zga kirishdi. 

---

Ihyou ulumid-din (Din ilmlarini jonlantirish) – Ilm kitobi. Abu Homid al-G’azzoliy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
4
 
Yosh Muhammad ilk davrda ilmni Ahmad ibn Muhammad Ar-Rozkonitdan oldi. So‘ng 
Jurjonga safar qilib Abu Nasr al-Ismoliyda tahsil oldi. 
 
Tusga qaytib kelib uch yil yashagach, Saljuqiylar poytaxti, Bag‘doddan keyingi ilm shahri 
Nisoburga keldi va unda «qaramayn imomi» nomi ila mashhur Abdumalik ibn Abu 
Muhammad al-Juvayniyga shogird tushdi. Imom Juvayniy vafotidan keyin imom 
G‘azzoliy 484 yilda 28 yoshlarida Askarga vazir Nizomulmulkni qasd qilib yo‘lga tushdi. 
Va u yerda Nizomiyya madrasasiga bosh bo‘ldi. Bu ulamolar intiladigan eng oliy daraja 
edi. Odamlar bundan hayratga tushishdi va uni sevib qolishdi. Fazl martabasi ulug‘ 
bo‘lib, nomi har tarafga ketdi. Shuhrati avjiga chiqib ulamo, fuzalo va umaro unga 
bo‘ysundi. Zamondoshi Abdulg‘ofir al-Forsiyning aytishicha, uning Bag‘dodda martaba va 
darajasi o‘sib, hatto akobir, umaro va dorulxilofa hashamatidan o‘tib ketdi. Islom 
olamidagi ustida bosh- qa ilm markazi bo‘lmagan ilm markazida rayosat unga nasib 
qildi.