Microsoft Word maq boburshoh ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 

8

shariatga amal qildi; shar’iy hukmlar berdi va fiqhga oid «Mubayyin»(bayon etilgan) nomli asar yozdi. 

Ushbu kitobda muallif farzandlari bilishi zarur bo‘lgan farz asoslarini(imon, namoz, ro‘za, zakot, haj) 

o‘tash masalalarini she’riy usulda butun mufassalligi bilan bayon etdi. 

Bobur yozadi: 

 

Bilgasen, ey xujasta farzand, 

Jigarim birla jonima payvand. 

 

Masalalarki, ul zarur erdi, 

Bilmasang dininga qusur erdi. 

 

Yetti ko‘nglumg‘akim, yig‘ishtursam, 

Nazm tartibida sig‘ishtursam. 

 

To ani zabt qilg‘asen oson, 

Ul masoyilni bilgasen yakson... 

 

Dinu donishda har kun afzun bo‘l, 

Davlatu baxt ila Humoyun bo‘l...

 

 

Matnning oxirgi misrasidagi iyhom so‘z o‘yini(humoyun, Humoyun)da ism keltirilgan bo‘lsa, 

demak, «Mubayyin» valiahd farzandi Humoyun mirzoga bag‘ishlangan bo‘lib chiqadi. Agar undan 

keyingi baytdagi so‘z o‘yini(Komron, komron)da atoqli ot inobatga olinsa, balki bu risola o‘g‘li Komron 

mirzoga atab yozilgandir, deb taxmin qilish ham mumkin: 

 

Komron bo‘l jahonda, davlat ko‘r, 

Yuz tuman obro‘yu izzat ko‘r. 

 

XX asrda «Mubayyin» tarkibidagi «Kitob uz-zakot», «Kitob ul-haj», «Kitob us-salot» qismlari 

alohida kitoblar holida bir necha marotaba nashr etilgan edi. Nihoyat, «Mubayyin» to‘laligicha 

professor Saidbek Hasanov tomonidan 2000 yili nashr etildi. 

XVI asrgacha fiqhga oid asarlarning asosan arab va fors tillarida bitilganini inobatga olsak, el 

ustida turgan Boburning o‘z millatdoshlari — o‘zbeklar tushunadigan tilda bunday asarlar yaratgani 

naqadar muhim va dolzarbligini aniqroq tasavvur etish mumkin. 

«Boburnoma» kotibi bu haqda: «... masnaviy kitobi ham borkim, oti «Mubayyin»dur» deb 

ma’lumot berar ekan, hayajonini yashira olmay maqtovga o‘tadi: «Til bilur dono xalq orasida 

aningdek latoyif(ajoyib kitob) yo‘qtur».