Microsoft Word maq boburshoh ziyouz com doc

Bobur — shariatpanoh podshoh va shariatga rioya qiluvchi musulmon 

 

«Boburnoma»da ijtimoiy jinoyat sodir etganlarga turli-tuman jazolash usullari qo‘llangani hikoya 

qilingan. Chunonchi, Bobur tinch aholining yog‘li xumini o‘g‘irlagan bir navkarni tayoq tutgan saf 

o‘rtasidan o‘tkazib, tayoqlatib o‘ldirtiradi. 

Ayniqsa, oilaviy munosabatlardagi shar’iy va noshar’iy ishlarga Bobur katta ahamiyat beradi. 

Hisor begi Xisravshoh — yirik bek. Navkari 20—30 mingga yetadiki, bu juda favqulodda hodisadir. 

Biroq u shariatdan bexabar bir nusxa. «Hisor xalqi, — deb yozadi Bobur, — xususan, Xisravshohga 

taalluqli el hamisha ichkilik va zinoga mashg‘ul edi. Shu darajadaki, Xisravshohning navkarlaridan biri 

bir kishining xotinini tortib olib ketadi. Bu xotinning eri Xisravshohga kelib arz-dod qiladi. Xisravshoh 

javob beradiki: «Bir necha yil sen bilan birga edi, bir necha kun bu bilan birga bo‘lsin». 

Bu voqeani eshitgan va yozgan shariatpanoh Bobur shu darajada g‘azablanadiki, «Bu voqeani 

---

Boburshoh: shoir va adib 

 

 

www.ziyouz.com кутубхонаси 

14

eshitib Xisravshohga la’natlar yog‘dirmagan kishiga ham la’natlar bo‘lsin!» deb yuboradi. 

Bobur Xisravshoh beklik qilgan Hisordan o‘tayotganda ham shar’iy bir da’vo voqeasi beriladi 

(matn tabdili): «Xisravshohni ko‘rib qaytgan oqshom Mirzoxon mening qoshimga kelib, og‘alarining 

qonini da’vo qildi. Bizning orada ba’zilar ham amin edilar, darvoqe’, shariat va urf bilan ham munosibi 

shunday ediki, bunday kishilar jazosiga yetgay». 

Husayn Boyqaroning fe’l-atvoriga baho berganda Bobur uning e’tiqodi yuzasidan mulohazalar 

yuritadi (matn tabdili): «Jami ish kuchi sunnat va jamoat mazhabi bilan muvofiq edi. 

Mafosil(revmatizm) xastaligi tufayli namoz o‘qiy olmas edi. So‘zamol va xushxulq kishi edi. Xulqi biroz 

tezroq edi. Ba’zi muomalalarda shariatga ko‘p rioya qilardi. Bir marta bir o‘g‘li bir kishini o‘ldirgani 

uchun xuntalablariga topshirib, qozixonaga yubordi... 

Avval taxtni olgan paytlari olti-etti yil ichkilik ichmadi. Undan keyin ichishga tushdi. Qirq yilga 

yaqinki, u Xurosonda podshoh edi, hech kun yo‘q ediki, peshin namozidan so‘ng ichmasin. Lekin hech 

qachon «bosh og‘rig‘i» qilib ertalab ichmas edi. O‘g‘illari, barcha amaldorlari va shahar aholisining 

ahvoli ham shu edi. O‘ta aysh-ishrat va axloqsizlik qilar edilar». 

Zahiriddin Muhammad Boburning yuqoridagi mulohazalarida ikki nuqta alohida e’tiborli: birinchisi, 

Husayn Boyqaroning shariatga amal qilishi; ikkinchisi, shariatga xilof ish qilishi. 

Shariatpanoh Bobur Husayn Boyqaroning shariatga xilof ishlarini birma-bir sanagach, nihoyat, 

shar’iy hukm ham ijro qilinganini «Boburnoma»da shunday qayd etadi: «Ushbularning kasofatidan 

ediki, shunday xonadondan yetti-sakkiz yilda bir Muhammad Zamon mirzodan o‘zga nomu nishon 

qolmadi».